در حالیکه ایالات متحده امریکا و چین در یک رقابتی که ممکن معنی اصطلاح 'بزرگترین قدرت جهان' را تغیر دهد، به کشیدگی ها مواجه هستند، چین اخیراً علایق اقتصادی خود را با افغانستان افزایش بخشیده است، جاییکه عساکر امریکا برای بیشتر از ده سال فعالانه جنگیده است.
در سال ۲۰۰۷ جمهوری مردم چین ، پس از برنده شدن قرار داد معدن مس عینک، بزرگترین سرمایه گذار خارجی در کشور گردید. این قرار داد در نتیجه تقاضاهای روز افزون چین در قسمت آهن، مس، و گاز های طبیعی صورت گرفت.
در سال گذشته، چین که نود و هفت فیصد عرضه منرال های کم یاب جهان را اداره می نماید، بخاطر کاهش صادرات منرال ها، که برای تولید همه چیز از آی فون گرفته تا موتر های پرییس جاپان و تا تهیه جنگ افزار های امریکایی بکار می رود، مورد برسی و تحقیقات جهانی قرار گرفته است.
دین چنگ، محقق در مرکز تحقیقات آسیایی هریتیج فوندیشن ، طی مصاحبه با صدای امریکا از هر نوع تصورات در مورد علایق چین در کشور های آسیای مرکزی، تنها با اساس قرار دادها ، هشداد داد.
“"نمراتی که از آن ذکر بعمل می آید، ارقامی است که چین در مورد مصرف آن می اندیشد، بر عکس ارقام کوچکتر که چین اصلاً مصرف می نماید. چین در قدم اول به ضروریات خود می نگرد و می گوید (من چه ضرورت دارم). از افغانستان چه حصول می توان کرد؟ توجه چین ، بصوت غیر قابل تعجب ، در استخراج منابع است. ولی چین به خود منحیث یک کشور رو به انکشاف می نگرد. بناً من زیاد مطمین نیستم که چین آنقدر در قسمت انکشاف و اعمار مجدد افغانستان توجه نماید."
این توجه به منابع و علایق اقتصادی خود چین ، دخالت آنکشور را در افغانستان در مقایسه با رقیب تاریخی اش جاپان قرار می دهد. جاپان تا قبل از زلزله اخیر توجه زیادی به انکشاف و اعمار مجدد افغانستان داشت.
چنگ می گوید این مربوط به اراده حکومت کابل است تا اطمینان حاصل نماید که روابط روز افزون بین چین و افغانستان، یک رابطه استفاده جویی دبه مانند کشور های افریقایی با منابع نفت و الماس نباشد. چنگ می گوید بار این مسؤولیت می تواند شامل استفاده قابلیت های متحدین غربی افغانستان باشد.
"حکومت کابل بدون شک می تواند وکلای غربی، مذاکره کننده گان غربی، و مشاورین غربی را استخدام نماید تا آنها را در قسمت مسایل مختلف این پروسه مثل ارزش پولی آن کمک نمایند. آنها مجبور نیستند که در این مورد به حکومت امریکا اتکا نمایند."
افغانستان که از گذشته ها بنام قلب آسیا یاد می گردد، با ارتباطاتی که همرای همسایگان خود قایم نموده است نمی تواند در انزوا قرار گیرد. مثل هر تصمیم دیگر در رابطه به افغانستان و کشور های دیگر جهان، افزایش روابط با چین معنی و مفهوم بیشتر خواهد داشت.
"این ها بهم ارتباط دارد، شما نمی توانید که تنها یکی آنرا تغییر دهید و بگویید اکنون درست شد. اگر شما در هر کدام از این روابط تغییری بیآورید تمام موره های این سیستم را تغییر می دهید. روابط افغانستان و پاکستان بر روابط امریکا و پاکستان اثر می گزارد، و به همین ترتیب بر روابط افغانستان و چین تاثیر می نماید."
سال گذشته چین و پاکستان از آنچه آنها سال دوستی پاکستان و چین نام نهادند، استقبال به عمل آوردند، و هند در ردیف ششم کشور های قرار گرفت که بیشترین کمک را به افغانستان می نمایند. این همه در زمانی رخ می دهد که روابط امریکا و پاکستان پس از مرگ اسامه بن لادن کشیده شده است.
این انکشافات اخیر حقایقی را برازنده می ساز که هر تصمیمی را که افغانستان در مورد چین اتخاذ می نماید ، تاثیرات به مراتب بیشتر برای چین، آسیای جنوبی و مرکزی و ایالات متحده خواهد داشت ، که فراتر از روابط اقتصادی دو کشور خواهد بود.