افغانستان و جنگ روان در آن کشور در سومین و آخرین مناظرۀ دو نامزد انتخاباتی ریاست جمهوری ایالات متحده یاد نشد.
در حال حاضر بیش از ۸۰۰۰ سرباز و کارمند نظامی امریکا در افغانستان به عنوان مشاور و مربی و نیروی ویژه ایفای وظیفه میکند.
نیرو های نظامی کشور های عضو ناتو، تحت برنامه حمایت قاطع همین اکنون در نقاط مختلف افغانستان مثل هلمند ازسربازان افغان در رویارویی مستقیم با طالبان، حمایت میکنند، اما این دو نامزد که تا سه هفته دیگر یکی از آنان به عنوان رئیس جمهور آینده امریکا انتخاب خواهد شد، در سه مناظره تلویزیونی هیچ برنامۀ برای افغانستان ارائه نکردند.
جنگ سوریه و عراق و نحوه مبارزه با داعش در محور بحث پالیسی خارجی هیلری کلنتن و دونالد ترامپ قرار داشت.
خانم کلنتن گفت که طرفدار اعزام سربازان امریکایی به عراق نیست؛ اما، از عملیاتی که در حال حاضر علیه گروه دولت اسلامی در موصل عراق جریان دارد، خشنود است.
این نامزد دموکرات گفت که حضور سربازان محاربوی امریکا به عنوان"نیرو های اشغالگر" به گروه داعش زمینه استخدام بیشتر جنگجویان را مساعد میسازد.
اما، آقای ترمپ پالیسی حکومت به رهبری باراک اوباما و کارکرد های خانم کلنتن را در زمان تصدی وزارت خارجه مورد انتقاد قرار داده گفت "شما باعث ایجاد خلا در عراق شدید که منجر به هیولا شدن یک گروه کوچکی از تندروان در منطقه گردید."
دونالد ترمپ گفت عملیاتی که فعلاً در موصل برای از بین بردن رهبران داعش جریان دارد، زمانی آغاز شده است که آن افراد از قبل موصل را ترک کرده اند.
در مقابل هیلری کلنتن با رد ادعای ترمپ گفت که بدون شک "ما البغدادی، رهبر داعش را تعقیب میکنیم تا مانند اسامه بن لادن به جزای اعمالش برسد اما پیش از آن باید جنگجویانی که در مسیر راه قرار می گیرند، محو و نابود گردند."
جنگ آزاد سازی رقه سوریه از کنترول داعش موضوع دیگری بود که نامزد دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری به آن اشاره کرد و گفت که بعد از تصرف موصل عراق، نوبت به رقه خواهد رسید.
دونالد ترمپ، اما، تاکید کرد که با پالیسی نادرست حکومت اوباما، از جنگ سوریه تنها و تنها ایران و روسیه بهره برده اند.
تقلب در انتخابات
دونالد ترمپ در یک هفته اخیر ادعا میکند که سیستم انتخاباتی ایالات متحده شفاف نبوده و "تقلب" در نتایج انتخابات دور از امکان نیست.
پس از این ادعا سوالاتی مطرح شده که آیا ستاد انتخاباتی آقای ترمپ، نتایج انتخابات هشتم نوامبر را می پذیرند؟
دونالد ترمپ در آخرین مناظره انتخاباتی به پاسخ این سوال ضمن تاکید بر موجودیت تقلب در سیستم انتخاباتی گفت "در زمانش پاسخ خواهم داد."
رسانه های امریکایی این پاسخ دونالد ترمپ را به عنوان عدم پذیرش نتایج انتخابات عنوان کرده اند.
اما، مایک پنس، معاون آقای ترمپ در انتخابات ریاست جمهوری دقایقی قبل از آغاز مناظره در صحبتی با شبکه خبری CNN گفت که باوجود احتمال تقلب در روند انتخاباتی ایالات متحده "نتیجه نهایی انتخابات را هر آنچه باشد می پذیریم."
هیلری کلنتن در مناظرات قبلی تاکید کرده بود که نتایج آرا را خواهد پذیرفت زیرا به گفته وی این بخشی از "روند انتقال دموکراتیک قدرت و نمادی از دموکراسی در این کشور است."
خانم کلنتن آقای ترمپ را به خاطر این موقف گیری اش بباد انتقاد گرفته گفت "هر آن زمانی که ترمپ می بیند کار بر وفق مرادش نیست، ادعای موجودیت تقلب میکند."
هیلری کلنتن با استفاده از فرصت یکبار دیگر مسکو را به نفوذ در سیستم کامپیوتری کمیته ملی حزب دموکرات متهم کرده دونالد ترمپ را "دست نشاندۀ روسیه" خواند.
دونالد ترمپ گفت که تاهنوز روشن نیست کدام کشور دست به حملۀ سایبری زده و تاکید کرد که پوتین را نمی شناسد اما گفت که ولادمیرپوتین را باهوش تر از اوباما و هیلری کلنتن می داند.
آقای ترمپ اما تصریح کرد که من "بدون شک هر گونه مداخله روسیه و هر کشور دیگری را در انتخابات ایالات متحده محکوم میکنم."
مهاجرت
دو نامزد از آغاز مبارزات انتخاباتی موضع گیری های متفاوتی در ارتباط به مهاجران در امریکا داشته اند.
دونالد ترمپ مخالف ورود مهاجران غیر قانونی به ویژه از مکسیکو و مهاجران مسلمان به ویژه سوری به امریکا بوده و بارها بر اعمار دیوار در امتداد مرز با مکسیکو تاکید کرده است.
آقای ترمپ گفت که پالیسی کلنتن در باره مهاجران یک فاجعه خواهد بود "ما به استحکام سرحدات نیاز داشته و باید جلو ورود غیر قانونی افرادی را بگیریم که در این کشور مرتکب جرم و قاچاق مواد مخدر می گردند."
اما هیلری کلنتن با مخالفت به این طرز دید آقای ترمپ گفت "هرگز طرفدار جدا ساختن خانواده های نیستم که فرزندان شان در امریکا تولد شده اند، این موقف گیری آقای ترمپ، ایالات متحده را به چالش می کشد."
این نامزد حزب دموکرات با مخالفت به اعمار دیوار در مرز با مکسیکو گفت که طرفدار استحکام سرحدات بوده و مهاجرانی که مرتکب جرم و جنایت میشوند بر اساس قانون از کشور اخراج خواهند شد.
آقای ترمپ یکبار دیگر خانم کلنتن را به طرفداری از پذیرش هزاران مهاجر سوری ناشناخته متهم کرد.
اما رقیب انتخاباتی وی با رد این ادعا گفت که هیچ مهاجری بدون بررسی پیشینه شان داخل امریکا نخواهند شد و تاکید کرد که هرگز از نیازمندی زنان و اطفال سوری چشم پوشی نخواهد کرد.
لحن مناظره
سومین و آخرین مناظره تلویزیونی هیلری کلنتن و دونالد ترمپ، در آغاز و پایان مناظره شاهد دست دادن دو نامزد که معمول است، نبود. این مانند دو مناظره قبلی حاوی لحن تند و تاخت و تاز لفظی بر یکدیگر بود.
از موضوع نشر نوار ویدیویی سال ۲۰۰۵ گرفته تا افشای ایمیل های هیلری کلنتن توسط ویکی لیکس در این مناظره به بحث گرفته شد و هر دو نامزد را فرصت داد تا بر همدیگر بتازند.
هیلری کلنتن گفت اکثر مردم به این باور اند که آقای ترمپ برای رهبری کشوری با سلاح هسته ای مناسب نیست؛ حالانکه، آقای ترمپ تاکید ورزید که حمایت جنرالان امریکایی را با خود دارد و این ادعای رقیب انتخاباتی اش نادرست است.
نامزد حزب جمهوریخواه تمام ادعا های رفتار نادرست علیه زنان را رد کرده آنرا ساخته و بافته ستاد انتخاباتی رقیب اش، عنوان کرد.
آقای ترمپ از این هم فراتر رفته و در جریان این مناظره خانم کلنتن را یک "زن کثیف" خواند.
برنامه های اقتصادی، پرداخت مالیات، قروض حکومت، تعدیل قانون حمل سلاح، سقط جنین و گزینش قاضی القضات از موضوعات دیگری بود که در این مناظره در کل دیدگاه های متفاوت هر دو نامزد را در قبال داشت.
