سفر محمد اشرف غنی، به ایران در حالی صورت می گیرد که به اعتقاد شماری از تحلیلگران، روابط میان دو کشور بعد از روی کار آمدن حکومت وحدت ملی به سردی گرایده است.
موقف گیری اخیر رهبری افغانستان در رابطه به بحران یمن و اعلان حمایت کابل از ریاض موجب نا رضایتی مقامات در تهران شده است. به نظر می رسد که مقامات ایرانی موقف گیری رهبران افغانستان را در مورد بحران یمن جدی تلقی کرده اند.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در جریان نشست خبری مشترک با همتای افغان اش خواهان تلاش های دیپلوماتیک جهت حل مشکلات منطقه یی به شمول بحران در یمن شد.
آقای روحانی گفت: "ما امیدواریم تا برخی مسایل که در منطقه به سمت جنگ و مداخله نظامی کشیده شده، همه کشور های منطقه تلاش کنند تا راه حل صلح آمیز و راه حل سیاسی را بر گزینند به شمول مساله یمن."
شماری از تحلیلگران استدلال می کنند که اشاره آقای روحانی به موقف گیری اخیر حکومت افغانستان در رابطه به بحران یمن بود.
این در حالیست که محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان پس از ملاقات با حسن روحانی در جریان نشست خبری مشترک خواهان فصل جدید همکاری ها میان کابل و تهران شد، روابط که به گفته وی موجب رفاه و آسایش منطقه می گردد.
فصل جدید روابط
به گفته رئیس جمهور غنی با ایجاد یک فصل جدید بین ایران و افغانستان، باید مشکلات موجود بین دو کشور "به صورت اساسی" مورد مطالعه قرار گرفته و برای آن راه حل جستجو شود.
آقای غنی همچنین گفت که با استفاده از فرصت های موجود، همکاری های دو جانبه و چندین جانبه منطقه یی به گونه همآهنگ شود تا رفاه و آسایش منطقه یی به وجود بیاید.
در حالیکه گفته می شود روابط کابل با تهران به دلایل متعددی به سردی گراییده است، عبدالقیوم سجادی، عضو ولسی جرگه افغانستان به این باور است که دو کشور روی "نا گزیری ها" مجبور اند با همدیگر تعامل داشته باشند.
ولی این عضو ولسی جرگه همچنین استدلال می کند که با در نظر داشت سردی روابط میان کابل و تهران، احتمال برگشت روابط عادی میان دو کشور تنها با یک سفر رئیس جمهور غنی بعید به نظر می رسد.
موقف افغانستان در بحران یمن
از جانب دیگر، محمد برقه یی، پژوهشگر ایرانی مستقر در امریکا می گوید که موقف گیری رهبران افغانستان در رابطه به بحران یمن و حمایت آنان از عربستان سعودی صرفا جنبه تعارفی داشته تا واقعی.
آقای برقه یی گفت: " نقطه که در مورد حمایت از عربستان گفته می شود درست نیست، زیرا آقای عبدالله عبدالله (رئیس اجراییه حکومت وحدت ملی) به صراحت گفت که آنان در صورت که حرمین شریفین مورد حمله قرار بگیرد، از عربستان حمایت می کنند که این نشان دهنده یک تعارف است."
آقای برقه یی می گوید که در شرایط فعلی، عربستان سعودی بالای طالبان نفوذ دارد و از سوی دیگر به افغانستان کمک مالی می کند، بنابر این کابل ناچار است تا از سعودی ها حمایت خود را اعلام کند.
تهدیدها و منافع مشترک کابل و تهران
علاوه بر این، عبدالعزیز آریایی، تحلیلگر مسایل سیاسی افغانستان نیز به این باور است که کابل و تهران از یک طرف با تهدید های مشابه مانند طالبان و داعش مواجه بوده و از سوی هم منافع اقتصادی مشترک دارند.
به گفته این تحلیلگر افغان، روی همین دلیل کابل و تهران تلاش خواهند کرد تا روابط نسبتا خوب داشته باشند. آقای آریایی گفت هر چند افغانستان و ایران نیاز به یک سلسله تفاهمات بین هم دارند و ممکن این تفاهمات عمیق بوده نتواند.
آقای آریایی می گوید که تفاهم دو کشور در دو ساحه جدی است: یکی مبارزه بر ضد گروه دولت اسلامی یا داعش و دوم ارتباط اقتصادی میان دو کشور.
ابراهیم ورسجی، تحلیلگر سیاسی افغان مقیم کانادا به این باور است که کابل و تهران در راستای مبارزه با دهشت افگنی وجه مشترک داشته و سفر آقای غنی به ایران مشکل ناشی از موقف گیری کابل را در مورد بحران یمن کاهش خواهد داد.
پس از موقف گیری حکومت افغانستان در مورد منازعه یمن و اعلان حمایت کابل از ریاض گفته می شود که مهاجرین افغان مقیم ایران زیر فشار حکومت ایران قرار گرفته اند.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در امور مهاجرین حدود ۸۶۰ هزار افغان در ایران به سر می برد.
آقای غنی مسئله مهاجرین افغان مقیم ایران را حیاتی خواند و گفت که مهاجرین افغان باید ثبت و راجستر شوند تا زمینه برگشت تدریجی و داوطلبانۀ آنان به کشور شان آماده گردد.
صرف نظر از موقف گیری های منطقه یی افغانستان و ایران، تحلیلگران به این باور اند که دو کشور به دلایل چون مرز و تاریخ مشترک، و تهدید ها و منافع مشترک نا گزیر اند تا برای بهبود روابط با یکدیگر تلاش کنند.
این تحلیلگران استدلال می کنند که شاید روابط میان کابل و تهران به سطح عالی نرسد، ولی به دلیل تهدید ها و منافع مشترک در حالت نسبتا خوب نگهداشته خواهد شد.
