هفتۀ گذشته نرندرا مودی صدراعظم هند در یک بیانیۀ تلویزیونی حیرت آور اعلام کرد که نوت های ۵۰۰ روپیه گی(معادل ۷ دالر و پنجاه سنت امریکایی) و نوت ۱۰۰۰ روپیه گی(معادل ۱۵ دالر امریکایی) از چلند افتاده و داد و ستد شده نمی تواند.
این عمل یکی از تجویزات حکومت هند در راۀ مبارزه با فساد اداری عنوان شده و کسانی را هدف قرار می دهد که برای گریز از مالیات مبالغ هنگفت، نوت های با رقم بالا را نگهداری کرده و از دادن مالیات آن پولها که در هند به نام "پول سیاه یاد می شود، طفره میروند.
در یک کشوریکه در فساد اداری غرق است و کمتر از ۳ فیصد مردم فورمه های مالیات را خانه پری می نمایند ازین اقدام نخست به گرمی استقبال شد.
اما در روز های بعدی این موضوع آشکار گردید که حکومت هند برای اجرای این برنامه به یکبارگی که ۸۶ فیصد پول رایج را از چلند باز می دارد، آمادگی کافی ندارد.
خانواده ها به جمع آوری پول خورد از بانک آغاز کردند تا ضروریات زندگی شان را مهیا سازند. کار کسبه کاران و تجارکاهش یافت و در پرداخت معاش مردم تعلل ایجاد شد.
اولین افراد قبل از طلوع آفتاب به بانک ها رسیدند و با ایجاد صف های طویل در هوای سرد و پر از دمه و غبارف انتظار داشتند پول شان را از بانک ها خارج سازند.
آنان پس از ساعت ها انتظار توانستند فقط معادل شصت دالر امریکایی را از حساب های شان بگیرند، چون بیشتر از آن مجاز نیست.
پارک اطراف بانک اکسس در مرکز دهلی جدید مملو از مردم شده بود. بیشترین مردم را کارگران و مردمی تشکیل میداد که تعلیمات ندارند.
آقای مودی پذیرفت که تغییرات در استفاده از بانک نوت ها مشکلاتی را ببار آورده است اما افزود که حکومت برای حل این مشکلات تلاش را آغاز کرده است.
آقای مودی گفت:" غربا اکنون خواب آرام می کنند. اما پولداران دنبال پول برای خریدن دوای خواب اند. به گفتۀ صدراعظم هند "آنان از درک پول های سیاه ان غمگین اند."
اما آژانس خبری اسوشیتدپرس می گوید مردمی که در عقب دروازه های بانک در صف های طویل ایستاده اند، مثل آقای مودی فکر نمی کنند.
شاهده پروین ۳۶ ساله که یک خانم خانه است و کار ندارد میگوید:" اینکار تنها مردمی مثل ما را به عذاب میسازند. آنهایی که پول سیاه دارند یک راهی پیدا می کنند."
در هند میلیون ها نفر حساب بانکی ندارند و از پول نقد کار می گیرند. اکثر دکانها فقط به پول نقد سودا می فروشند.
بعد از چند ساعت از اعلان تلویزیونی آقای مودی، قیمت طلای سرخ در حالی بالا رفت که سرمایه داران برای سفید ساختن پول شان راه های دیگری جستجو می کنند.
در دهلی جدید یک مشتری دیگر بانک می گوید:"آیا شما فردی را که پول سیاه دارد درینجا میبینید؟ بیشتر از فقرا کدام شخص دیگر عذاب می بیند؟"
مقررات تبدیل پول برای هر فرد اجازه تبدیل ۴۰۰۰ روپیه را می دهد که ۶۰ دالر امریکایی می شود.
پول کهنه باید تا اخیر سال تبادله شود. علاوه برین، حکومت گفته است در مورد کسانی که بیش از ۲۵۰ هزار روپیهدارند تحقیق می کند و در صورتیکه مالیات نداده باشند جریمه خواهند شد.
ایمل عاشور سخنگوی بانک مرکزی افغانستان در مورد از کار افتادن بانک نوت های ۵۰۰ و ۱۰۰۰ روپیه گی به صدای امریکا گفت در مورد نگرانی تجار افغانی ازین بابت یک پیام عاجل به بانک مرکزی هند فرستاده اند.
آقای عاشور گفت:"صرافان و تجاری که در افغانستان کلدار هندی دارند، چگونه آنرا میتوانند تبدیل کنند. اما از قراین چنین معلوم می شود که این مسألۀ داخلی هند است و تاکنون بانک مرکزی افغانستان از بانک مرکزی هند کدام پیامی نگرفته است."
آقای عاشور در جواب این سوال صدای امریکا یک تعداد از تجار افغانی با هند داد و ستد دارند و اکثر شاید یک مقدار پول هندی با خود داشته باشند گفت:"امیدواریم ما هم پیامی از آنان دریافت کنیم. اما افغانستان درین مسلۀ تنها نیست بلکه کشور های دیگری چون هانگ کانگ, سنگاپور و بنگله دیش کلدار فراوان هندی دارند."
وی گفت:"بانک مرکزی افغانستان درین مورد هیچ گونه مسؤولیتی ندارد و نه پول هند را توزیع می کند.؛
سخنگوی بانک مرکزی افغانستان درین مورد که چقدر کلدار هندی د ر افغانستان موجود است چیزی نگفت. ولی صرافان افغان تخمین می کنند که حدود ۶۰ میلیون کلدار هندی نزد تجارافغانی موجود است که همه نوت های ۵۰۰ روپیه گی و ۱۰۰۰ روپیه گی می باشد.
ترجمه و ویراستار: احد عزیززاده