مجلۀ هفته وار خبری تایم منتشرۀ ایالات متحده در شمارۀ تاریخ ۷ سپتمبر که بروز دوشنبه منتشر میشود طی گزارش اختصاصی ای از کابل تحت عنوان چگونه طالبان رشد میکند، مینویسد:
برای اینکه درک کرد چرا امریکا و متحدین آن در جنگ افغانستان میبازند داستانی را که در عقب یک حملۀ مهلک وجود دارد باید تحت غور قرار داد.
بتاریخ ششم جولای در زیر یک وسیلۀ نقلیۀ ایالات متحده انفجاری رخ داد که از اثر آن چهار عسکر امریکائی همراه با ترجمان شان و یک رهگذر بقتل رسیدند.
این بم خانه ساخت از موادی تولید شده بود که در بازار محل یافت میشود. بقول مقامات محل به کسی که این بم را تعبیه نمود شاید بنرخ روز ۷۵۰ دالر پرداخته شده باشد و اگر ویدیوی آنرا بگیرد، پول بیشتری دریافت خواهد کرد.
اگرچه رهبر محلی طالبان پول آنرا پرداخته ولی احتمال زیاد وجود دارد که این وجوه از اعانۀ که جامعۀ بین المللی برای اعمار مجدد راه ها، پل ها و مکاتب پرداخته، فراهم شده باشد.
مجلۀ تایم مینویسد که در هفتۀ قبل از انفجار حاجی لالا جان یک سرمایه دار محل و قراردادی محل ادارۀ کمک های آلمان موسوم به جی تی زی، که برای اعمار راه های قندز کار میکند در حدود ۱۵ هزار دالر را بیک دلالی که بین او و طالبان واسطه است پرداخت تا تضمین نماید که طالبان بر پروژۀ او حمله نکند، اگرچه لالاجان این موضوع را تکذیب میکند.
البته طالبان منابع مختلف مالی دارد و ناممکن است که گفته شود مردم آلمان پول این مواد منفجره را داداه اند. اندریاس کلاوزنگ آمر جی تی زی در افغانستان میگوید چنین پرداخت هایی ناممکن است و آن اداره مقررات شدید و وسایل ردیابی پول را در اختیار دارد.
با آنهم احتمال دارد یک مقدار قابل ملاحظۀ پول کمک های بین المللی، بشمول ایالات متحده بصورت مستقیم یا غیر مستقیم به جیب طالبان افتاده باشد.
یک مشاور وزارت داخلۀ افغانستان میگوید جامعۀ بین المللی و افغان ها این موضوع را نادیده میگیرند که ما هم با طالبانی میجنگیم و هم برای شان پول میدهیم.
مجلۀ تایم مینویسد که این جنگ مهمترین چالش خارجی حکومت اوباماست که در تعداد عساکر ۲۰ هزار نفر دیگر اضافه کرده است و از طرف قوماندان های نظامی تقاضای عساکر بیشتر صورت میگیرد.
مواد مخدر، اعانۀ خصوصی افراد و رشوه ای که تجار و سرمایه داران بطور روزافزونی به طالبان میپردازند این شورش را به پیش میبرد.
یک مقام غربی تخمین میکند که طالبان بیش ازانچه بمصرف میرساند عاید دارد و میگوید حتی نمیخواهد درین مورد فکر هم کند که بقیۀ این پول کجا میرود، و تا وقتی این پول جریان داشته باشد جنگ ادامه خواهد یافت.
مجلۀ هفته وار تایم در گزارش خود از کابل ادامه میدهد که تا بحال توجه به مواد مخدر منحیث منبع مالی طالبان تمرکز میشد. ماه گذشته سی آی ای و استخبارات وزارت دفاع طی گزارشی تخمین کردند که طالبان از قاچاق مواد مخدر سالانه ۷۰ ملیون دالر عاید میکند، ولی مواد مخدر یگانه منبع نیست.
دیوید کوهن معین امور تمویل دهشت افگنی وزارت خزائن ایالات متحده میگوید: «طالبان از یک تعداد منابع پول دریافت میکند، بشمول اخاذی از فعالیت های مشروع و غیر قانونی.»
تورن جنرال مایکل فلین، صاحب منصب ارشد استخباراتی آیسف بر فعالیت های نوع مافیای طالبان تاکید نموده میگوید رهبران محلی شورشیان نسبت به مواد مخدر از فعالیت های جنائی عاید بیشتر دارند.
مجلۀ تایم مینویسد که شورش در افغانستان منسجم نبوده و رهبران محلی خود شان پلان گزاری و تمویل سلول شان را بعهده میگیرند و پول مواد مخدر ممکن است به ملا عمر و سایر رهبران سراسری طالبان داده شود که رهنمائی و تعلیمات فراهم میکند.
طالبان که گاهی دسته های طالب العلم مدرسه های پاکستان بودن حالا عناصر جانی را در صف خود شامل ساخته که برای منفعت دست به اخاذی میزنند.
حکومت ضعیف، پولیس غیر مؤثر و نظام ضعیف قضائی رابطه بین طالبان و جنایت را در جامعۀ افغانی نزدیکتر ساخته است.
احمد نادر نادری از کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان میگوید طالبان مانند شبکۀ دسته های جانیانی عمل میکند که آنها را قادر میسازد از منابع مختلف مالی استفاده کنند.
مجلۀ تایم مینویسد که افغان ها با مشقت زیاد درک میکنند که برخورد با این سطح جنایت چقدر مشکل است. روز بعد از حمله در قندز که طی آن عساکر امریکائی کشته شدند، بر شرکت ساختمانی حاجی لالا جان حمله شد.
یک عراده بلدوزر و ۱۲ عراده لاری طعمۀ حریق گردید و دو راننده گروگان گرفته شد. باوجود اینکه ولسوال چار دره و والی قندز میگویند او به طالبان پول داده بود ولی حاجی لالا جان میگوید که این یک حملۀ انتقام جویانه بخاطر عدم پرداخت پول بود. اما عبدالواحد عمر خیل ولسوال چار دره میگوید لالاجان شاید به کدام دستۀ دیگر پول داده باشد.
بقول مجلۀ تایم وضع در چار دره بقدری خراب شده که ولسوال شب را دران شهر که در ۳۰ کیلومتری شهر قندز قرار دارد، سپری نمینماید. طالبان آزادانه در شهر گشت و گزار کرده و از مردم عشر جمع آوری مینمایند.
طالبان از چار دره، فعالیت های خود را بتمام ولایت توسعه داده است. ملا عمر ملا سلام را بحیث والی قندز فرستاده و همرای او چندین تن از ازبکستانی ها، عرب ها و چیچینی ها را نیز اعزام کرده است تا راۀ اکمالاتی ناتو را مسدود سازد.
مواصلت ملا سلام به قندز با بازگشت شیرین آغا، یک مرد محل که بخاطر جنگ در یک محفل عروسی فرار کرده و به پاکستان رفته بود، همزمان صورت گرفت.
اکنون فعالیت های آنها هم آهنگ گردیده و ماهانه در حدود ۱۰۰ هزار دالر از طریق اختطاف و اخاذی بدست میاورند. محمد عمر والی قندز در حالیکه عاید طالبان برایش حیرت آور است میگوید مردم خواستار اعمار راه ها، پل و مکتب میشوند و اگر ما نسازیم شکایت میکنند و اگر بسازیم چنین چیزهایی اتفاق میافتد، در هر دو صورت بمنفعت طالبان است.
یک مقام خارجی در قندز میگوید هیچ کسی برای نجات شرکت های ساختمانی نیماید. طالبان میداند که جامعۀ بین المللی در مورد امنیت نگرانی دارد و همچنان میداند که این جامعه میخواهد تا جایی که ممکن باشد در راۀ انکشاف نیز کار نماید. پس اخاذی آنسانترین جنایت است.
قسمت دوم این گزارش را در پروگرام آینده تقدیم میکنیم.