محققین جامعۀ حفاظت از حیات وحش در منطقۀ دور افتاده یی افغانستان به یک بدنۀ بلند جیولوژیکیی برخورد نموده اند که ۶۱ متر عرض دارد.
این ساختمان طبیعی که به نام هزار چشم یاد میشود، ۳۰۰۰ متر بالا تر از سطح بحر قرار داشته و یکی از بلند ترین پل های طبیعی در جهان به حساب میرود.
زمانیکه محققین جامعۀ حفاظت از حیات وحش کرستوفر شانک و ایوب علوی، در سال ۲۰۱۰ میلادی، مصروف سروی زمین مسطح برای حیات وحش در سرحد شمالی ولایت بامیان بودند، با قوس یا کمان طبیعی بسیار بزرگی برخورد نمودند.
محققین یاد شده در ماه فبروی سال ۲۰۱۱ دوباره جهت دیدار این اعجوبۀ طبیعی به بامیان رفته تا آنرا اندازه گیری نمایند.
محدودۀ عرض این کمان طبیعی که توسط معیارات اندازه گیری پل های طبیعی صورت میگیرد، ۶.۲۱۰ فُت که برابر میشود با ۶۴ متر تثبیت شده است که با این حساب در ردۀ دوازدهمین قوس یا کمان بزرگ طبیعی جهان قرار میگیرد.
جووالتسن رئیس برنامۀ آسیایی جامعۀ حفاظت از حیات وحش گفت:
" این کمان طبیعی یکی از زیباترین کشفیات میباشد که تا حال کشف شده است. این قوس یا کمان حاکی از آنست که در افغانستان عجایب طبیعی وجود دارد که تا هنوز کشف نشده است."
علی توفیق محقق امور باستانشناسی مقیم در کشور هالند طی مصاحبۀ با رادیو آشنا گفت که افغانستان یک شاهراه تمدن تاریخی بوده و غنی از همچو عجایب طبیعی میباشد. وی افزود:
" خبری را که در مورد این کمان طبیعی شنیدم برایم خیلی عجیب و خوشحال کننده بود. اینگونه کمان های طبیعی بیشتر در ایالات متحده و چین وجود دارند اما اکنون جای خوشحالی است که در افغانستان نیز اینگونه کمان یا قوس های طبیعی دریافت شده اند. در بارۀ قدامت این کمان طبیعی چیزی گفته نمیتوانم اما همینقدر میگویم که مربوط به دورۀ سنگ میشود."
آقای توفیق افزود که اینگونه عجایب میتوانند توسط آب یا هم باد شکل بگیرند.
"اگر به فهرست تمامی طاق های دنیا مراجعه نماییم، معمولاً اینگونه طاق ها طبیعی اند و در اثر عوامل جیولوژیکی مانند آب و باد بوجود میایند. یعنی در مناطق که سطح آب بلند بوده باشد به مرور زمان آب سنگ ها را ساییده و به اشکال مختلف درمیاورد که بعد از پایین آمدن سطح آب اینگونه اعجوبه های طبیعی را میتوان دید و یا هم در اثر وزیدن باد های تند و متواتر باعث میشود تا سطوح سنگ ها تراشیده و ساییده شده و بالاخره سوراخی در آن بوجود آمده و در نهایت به شکل یک طاق یا کمان به وجود آید."
بامیان یکی از شهر های قدیمۀ افغانستان است که با داشتن بت ها بودا و بند امیر از شهرت خاصی در گذشته نیز برخوردار بوده است. در سال ۲۰۰۹ بند امیر که در ۱۰۰ کیلو متری کمان هزار چشمه یی قرار دارد به نام پارک ملی نامیده شده و در سال ۲۰۰۹ رسماً افتتاح گردید. علی توفیق میگوید موجودیت اینگونه عجوبۀ طبیعی میتواند حظور سیاحین را در بامیان افزایش دهد.
آقای توفیق از مردم افغانستان خواست تا در حفظ و نگهداشت این عجوبه های طبیعی کوشا بوده و آنها را از گزند حوادث و افراد تخریبگر نگهداری نمایند. وی از حکومت افغانستان نیز خواست تا گروهی را جهت تحقیق و بررسی بیشتر به منطقه بفرستد.
کمان هزار چشمان بامیان فعلاً دوازدهمین قوس یا کمان طبیعی جهان است. قبلاً قوس طبیعی یوتااوتلای ایالات متحده دوازدهمین عجوبه یی بود که در لست آثار قدیمی دیناسور قرار داشت. کمان هزار چشمان چهار فُت بلند تر از کمان یوتااوتلا میباشد.
باید گفت که بزرگترین قوس طبیعی جهان که " فییری برج" یا "برج خیالی" در ایالت گوانگژی کشور چین قرار دارد و دارای ۴۰۰ فُت که برابر است با ۱۲۲ متر عرض میباشد. در دنیا حدوداً ۲۰ قوس یا کمان طبیعی موجود اند که بیشتر آن در ایالات متحده دیده شده اند.