ادارۀ مسوول حفاظت از آبدات تاریخی افغانستان می گویند که فهم اندک مقامهای وزارت مالیه و عدم علاقمندی کشور های کمک کننده باعث شده که آبدات تأریخی افغانستان با خطر مواجه شود.
عبدالاحد عباسی، رئیس حفظ و نگهداشت آبدات تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ می گویند که بشمول دو ساحه مهم بامیان و منار جام ولایت غور- که شامل فهرست میراث جهانی می باشد - همه آبدات تاریخی افغانستان به توجه فوری نیاز دارد.
بقول آقای عباسی در بودجه ملی افغانستان هم وجوه لازم برای این بخش اختصاص داده نشده، در دو سال پسین یک افغانی هم در بودجه انکشافی وجود نداشته است، و در بودجه ملی سال مالی ۱۳۹۴ خورشیدی هم در ین مورد بودجه صفر است.
عبدالقادر جیلانی، سخنگوی وزارت مالیه این ادعای وزارت اطلاعات و فرهنگ را درست نداسته گفت که حکومت به اهمیت و ارزش آبدات تاریخی و باستانی به خوبی واقف بوده، به آن توجه خاص دارد و در سند بودجه سالی ۱۳۹۴ بیش از دو میلیون دالر برای ترمیم و حفظ آبدات تاریخی اختصاص داده شده است.
آقای جیلانی در صحبت با صدای امریکا گفت "شما میتوانید سند بودجه را مطالعه بکنید. بودجه داریم بنام ترمیم و حفظ و مراقبت آبدات تاریخی در مرکز و ولایات."
موقف ولسی جرگه
کمال ناطر اصولی، رئیس کمیسیون امور دینی و فرهنگی ولسی جرگه هم ازین که آبدات تاریخی در نقاط مختلف افغانستان در معرض خطر نابودی قرار دارد موافقه کرده می گوید که در بودجه ملی سهم وزارت اطلاعات و فرهنگ به خصوص در بخش آبدات تاریخی نهایت اندک است.
اما آقای اصولی نیز با شکایت از برخورد وزارت مالیه می گوید که "هرقدر که همراه وزارت مالیه ما صحبت داشتیم وزارت مالیه میگوید که برای حفظ آبدات تاریخی هیچ هیچ نداریم."
رئیس کمیسیون دینی وفرهنگی ولسی جرگه راجع به این مساله که چه مقدار پول لازم است که ابدات تاریخی افغانستان از فروریختن و انهدام نجات یابد به رادیو آشنا گفت "حد اقل وزارت اطلاعات و فرهنگ از سه الی هفت ملیون دالر تقاضا کرد تا ما بتوانیم در افغانستان ترمیم و احیای مجدد بعضی آبدات تاریخی را که در بعضی ساحات ویران شده و یا هم حفظ آبدات تاریخی وزارت مالیه در اختیار وزارت اطلاعات و فرهنگ بدهد اما بدبختانه که وزارت مالیه جواب رد داد."
به موجب معلومات ریاست آبدات تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ از سال ۲۰۰۷ به این طرف کار سروی و راجستر آبدات تأریخی شروع شده است.
به گفتۀ مقامات این وزارت، افغانستان حدود یک هزار و دوصد آبده را تنها در مناطق امن، که امکان سفر هیئت سروی وزارت میسر بود، فهرست کرده است که عمدتا در ولایت هرات، کابل، غزنی، بلخ، هلمند، لغمان و ننگرهار موقعیت دارد و شهر غزنی در سال ۲۰۱۳ رسما از سوی یونسکو بنام مرکز فرهنگی جهان اسلام مسمی شده است.
