زعفران، محصولی که در چند سال اخیر نام افغانستان را در سطح جهان، در صدر باکیفیت ترین تولید کنندگان آن گیاه د قرارداده است.
اما نداشتن تجربه کافی دهاقین ولایات مختلف افغانستان، هنوزهم یکی از چالش های عمده در ترویج بیشتر این محصول محسوب می‌شود.
برای نخستین بار دهاقین بامیان، از کشت و تولید این گیاه پر درآمد تجربۀ مثبت به دست آورده و خواهان ترویج بیشتر آن از سوی وزارت زراعت افغانستان اند.
شماری ازدهاقین بامیان که امسال کشت و تولید زعفران را تجربه کرده اند می‌گویند که حاصل این گیاه در بامیان مثبت بوده و جاگزین خوبی برای محصول کم درآمد کچالو و سایر محصولات دیگر می‌باشد.
سیدحسن پیام، یکی از زارعین زعفران در بامیان به صدای امریکا گفت "در زمینۀ کشت و پرورش زعفران از تجربۀ اندکی" برخوردار بوده اند اما کشت آن نتیجه مثبت برای زارعین به دنبال داشته است.
آقای پیام می‌افزاید:" من ۵۰۰ کیلو پیاز زعفران را از بخش ترویج ریاست زراعت بامیان دریافت کردم باآنکه اولین تجربه ام بود و معلومات کامل هم درمورد کشت آن نداشتم و درعین حال ریاست زراعت نیز راهنمایی لازم انجام نداده بود، اما نتیجه قناعت بخش داشت وخوب بود".
ولایت هرات در غرب افغانستان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران آن کشور محسوب می‌شود.
ریاست زراعت بامیان می‌گوید که درسال جاری خورشیدی حدود ۲۵۰۰ کیلوگرام زعفران برای دهاقین این ولایت توزیع شده است.
برخی از دهاقین در بامیان؛ اما، از تجربۀ کم و عدم همکاری ریاست زراعت در زمینۀ پرورش زعفران شکایت دارند.
آنان می‌گویند که پیاز زعفران در سال جاری با تأخیر در دسترس دهاقین قرار گرفت و ازسویی هم راهنمایی های لازم درزمینه آبیاری، خیشاوه و پرورش این محصول برای دهاقین ازسوی ریاست زراعت انجام نشده است.
حاجی غلام رسول یکی دیگر از دهاقین بامیان می‌گوید:" حدود یک جریب زمین را امسال زعفران کشت کردیم که نتیجه نسبتأ مثبت داده است؛ اما، ازطرف ریاست زراعت راهنمایی نشدیم هرچه که برای کارمندان زراعت زنگ زدیم که در بخش آبیاری و کشت آن ما را رهنمایی کنند هیچ جواب ازطرف آنان دریافت نکردیم".
بامیان از ولایات سردسیر افغانستان است که بیش از هشتاد درصد باشندگان آن زراعت پیشه اند. عمده ترین محصول زراعتی این ولایت را تا کنون کشت کچالو تشکیل می‌دهد.
اما دهاقین و متخصصین بخش زراعت در افغانستان می گویند که برای ترویج محصول پردرآمد زعفران در آن ولایت و ترویج چند محصولی در بامیان، "زعفران بهترین گزینه است."
عبدالله جان یکی ازدهاقین مرکز ولایت بامیان که نیم جریب زمین را زعفران کشت کرده می‌گوید که محصول زعفران امسال وی برابر با حاصل کچالو بوده است.
او به صدای امریکا گفت:"ما ازبخش های زراعت می‌خواهیم برنامه آموزشی برای ما و زنان قریۀ ما در بخش پرورش زعفران راه اندازی کنند تا بتوانیم محصول بهتر از زعفران بگیریم".
کشت آزمایشی زعفران در بامیان
ریاست زراعت بامیان نیز نتیجه کشت زعفران در آن ولایت را رضایت بخش خوانده می‌گویند که هنوز هم زعفران در بامیان به شکل آزمایشی کشت می‌شود.
انجنیرعبدالوهاب محمدی رئیس زراعت بامیان به صدای امریکا گفت:" تا هنوزمقدار مشخص تولید زعفران در بامیان معلوم نیست اما باهمکاری وزارت زراعت افغانستان تلاش ها جریان دارد تا درسال های آینده، کشت زعفران در این ولایت به شکل معیاری تر و بهتر انجام شود".
آقای محمدی می‌افزاید که امسال نزدیک به ده جریب زمین در این ولایت زعفران کشت شده است که نتیجۀ مثبت به دنبال داشته و در سال‌های آینده تلاش بر توسعه و راه اندازی برنامه های آموزشی جریان دارد.
اما دهاقین و زارعین زعفران در بامیان می‌گویند که نداشتن تجربه یکی از مشکلات عمدۀ آنان محسوب می‌شود.
بهترین زمان کشت زعفران در افغانستان، از سوی متخصصین، ماه جوزا خوانده شده است؛ اما، دهاقین به دلیل نا وقت دریافت کردن پیاز زعفران دربامیان، آن را در پانزدهم ماه سنبله زرع کرده اند.
سیماغوریانی متخصص کشت زعفران در ولایت هرات در این باره به صدای امریکا گفت:" بهترین زمان کشت زعفران در افغانستان ماه جوزا است و در عین حال زمان آبیاری این محصول در ماه میزان فرا می‌رسد که باید دو هفته در میان، دوبار آبیاری شود".
این در حالیست که شماری ازدهاقین دربامیان حتی بیشتر ازچهار بار نیز کشت‌زارهای زعفران شان‌را آبیاری کرده اند.
متخصصین زعفران می‌گویند که وزارت زراعت باید پیاز زعفران را در فصل مناسب آن در ولایات انتقال داده و آموزش های مسلکی بیشتری برای دهاقین روی دست گیرند.
انستیتیوت جهانی سنجش ذایقه و کیفیت، در چند سال اخیر، زعفران افغانستان را یکی از بهترین و مرغوب‌ترین زعفران جهان برگزیده است.
