با پیشروی طالبان در سرتاسر افغانستان حدود ۹۰ رسانه در آن کشور مسدود شده و نگرانی از امنیت خبرنگاران افزایش یافته است.
مقام‌های افغان روز چهارشنبه ۱۱ اگست (۲۰ اسد) گفتند که بیشتر رسانه‌هایی که مسدود شده اند در ولایاتی فعالیت داشتند که طالبان به تازگی آن را تصرف کرده اند.
خبرنگاران می‌گویند که تنها در ولایت هلمند، ۱۲ رادیو و چهار شبکۀ تلویزیونی به دلیل تشدید جنگ در شهر لشکرگاه، مرکز آن ولایت مسدود شده است.
صفت‌الله زاهدی، بنیانگذار رادیو سکون در ولایت هلمند می‌گوید مردم از خانه‌های شان بیرون شده نمی‌توانند. او گفت که به عنوان تدابیر ایمنی، نشرات این رسانه متوقف شده است.
زاهدی که همزمان خبرنگار تلویزیون یک در کابل نیز است، به صدای امریکا گفت که اکثر خبرنگاران از خانه کار می‌کنند. او می‌گوید که به صفت یک خبرنگار باید از خط مقدم گزارش بدهد، اما می‌گوید که به دلیل اصابت راکت و گلوله‌باری در شهر و نیز حملات هوایی، قادر نیست از میدان جنگ گزارش بدهد.
در اثر جنگ و اصابت مرمی و راکت دفتر رادیو سکون نیز آسیب دیده و به گفتۀ آقای زاهدی خسارت مالی حدود ۲۰ هزار دالر را به این دفتر وارد کرده است.
عزیز احمد شفیع، خبرنگار دیگر که ۱۵ سال است در هلمند فعالیت دارد، به صدای امریکا گفت که تردد خود را محدود کرده است و به گفتۀ وی بدون هماهنگی با طالبان نمی‌تواند به ولسوالی‌ها و ساحات مختلف این ولایت سیر و سفر کند.
او می‌گوید که دو خبرنگار که در اوایل ماه روان قصد داشتند ولایت هلمند را ترک کنند، از سوی طالبان بازداشت شده اند. اما به گفتۀ آقای شفیع در اثر تلاش سایر خبرنگاران این دو خبرنگار بازداشت شده رها شدند.
اما به گفتۀ آقای شفیع، طالبان هنوز هم نعمت‌الله همت، خبرنگار تلویزیون غرغشت را که به تاریخ نهم اگست از منزلش در شهر لشکرگاه دستگیر شده بود، در بازداشت نگهداشته اند. اکنون همکاران آقای همت با طالبان در تماس اند تا او را رها کنند.
چند روز پیش، ریاست امنیت ملی افغانستان اعلام کرد که چهار نفر را که هیچ گونه جواز فعالیت خبرنگاری نداشته و با هیچ رسانۀ داخلی و خارجی وابسته نبودند، به جرم شایعه پراگنی برای طالبان باز داشت کرده است. حکومت افغانستان گفته است که این چهار نفر زیر نام خبرنگار به ولسوالی سپین بولدک قندهار رفته و با طالبان مصاحبه کرده بودند.
وزارت داخلۀ افغانستان گفته است که این چهار خبرنگار هشدارها برای سفر نکردن به آن ساحه را نادیده گرفته بودند.
افزایش خشونت
در تازه ترین مورد، طوفان عمری که هم مدیر نشرات یک رسانۀ محلی در پکتیا و هم کارمند لوی سارنوالی افغانستان بود، در حملۀ مهاجمان مسلح در ساحۀ ده سبز کابل کشته شد. عمری چهارمین خبرنگار است که در سه ماه اخیر در افغانستان کشته شده اند.
هیچ گروهی مسوولیت کشتار این خبرنگاران را به دوش نگرفته است، اما حکومت افغانستان گروه طالبان را به کشتار آنان متهم می‌کند.
اما گروه طالبان تنها مسوولیت کشتن دوا خان مینه‌پال، رییس مرکز اطلاعات و رسانه‌های حکومت افغانستان را که به تاریخ ششم اگست در بیرون یک مسجد در شهر کابل کشته شد، به دوش گرفته است.
پیش از آغاز کار در حکومت افغانستان، آقای مینه‌پال گزارش بخش افغانستان در رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی بود و در جریان کار در این رسانه جایزۀ شجاعت را نیز کمایی کرده بود.
طالبان حملات خود را در سرتاسر افغانستان تشدید کرده و افزون بر تصرف مراکز کم و بیش نصف ولسوالی‌های افغانستان، این گروه تا کنون مراکز کم از کم ده ولایت افغانستان را یا به گونۀ کلی یا هم قسمی تصرف کرده است.
حمایت از خبرنگاران
شیوای شرق، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به صدای امریکا گفت که به دلیل تشدید جنگ و افزایش تهدیدات، ۴۶ خبرنگار از ولایت‌ها به کابل منتقل شده اند. او گفت که حکومت در نظر دارد که از کم از کم ده ولایت دیگر خبرنگاران را به کابل منتقل کند.
معیین وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان گفت که حکومت در همکاری با خبرنگاران و صندوق حمایت از رسانه‌ها در زمینۀ مساعدت مالی و اسکان مجدد این خبرنگاران تلاش می‌کند.
افزون بر تهدید جانی، جنگ ضربۀ دیگری نیز بر پیکر جامعۀ رسانه‌ای افغانستان وارد کرده است. وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان هفتۀ گذشته گزارش داد که بیش از ۱۰۰۰ کارمند رسانه‌ای به شمول ۱۵۰ زن، با تشدید خشونت‌ها وظایف شان را از دست داده اند.
مجیب خلوتگر، رییس نی، نهاد حمایت کنندۀ رسانه‌های آزاد افغانستان می‌گوید که وضعیت کنونی در افغانستان برهۀ حساس برای رسانه‌های این کشور است، زیرا به گفتۀ وی جنگ و پیشروی طالبان یکی از عمده‌ترین دستآوردهای دو دهۀ پسین را که آزادی بیان است، در معرض از دست رفتن قرار داده است.
آقای خلوتگر، تهدید علیه خبرنگاران، بسته شدن رسانه‌ها، مشکلات مالی و محدودیت دسترسی به اطلاعات را از چالش‌های عمدۀ جامعۀ رسانه‌ای افغانستان برشمرد. او از گروه طالبان خواست تا با پابندی به قوانین جنگ و آنچه رهبران آن گروه وعده سپرده اند، به خبرنگاران آسیبی نرسانند.
در همین حال، ده‌ها رسانۀ امریکایی و بریتانیایی از حکومت‌های این دو کشور خواسته اند تا افغان‌هایی را که با این رسانه‌ها در افغانستان کار می‌کردند، هر چه زودتر از آن کشور بیرون کنند.
سازمان خبرنگاران بدون مرز نیز هفتۀ گذشته گزارش داده است که با گسترش ساحۀ زیر تصرف طالبان در افغانستان، خبرنگاران و رسانه‌ها در آن کشور با "تهدید غیرمنتظره" روبرو شده اند.