بلاروس روز جمعه سوم مارچ (۱۲ حوت) الس بیالیاتسکی، برنده جایزهٔ نوبل و بنیانگذار برجسته ترین گروه حقوق بشر در این کشور مستبد شوروی سابق را به ۱۰ سال زندان محکوم کرد.
بیالیاتسکی پس از آنکه در سال ۲۰۲۰ میلادی همراه با دو متحد خود در جریان تظاهرات بر ضد انتخاب مجدد و جنجال برانگیز الکسندر لوکاشینکو، رییس جمهور بلاروس زندانی شد، منتظر محاکمه بودند.
بر اساس گزارش گروه حامی حقوق بشر موسوم به ویاسنا،حکومت بلاروس بیالیاتسکی و متحدانش را به قاچاق پول نقد به داخل آن کشور متهم کرده که از آن پول برای تمویل فعالیت مخالفان حکومت استفاده می‌شد.
بیالیاتسکی ۶۰ ساله، گروه حقوق بشری "ویاسنا" را اندکی پس از آن تاسیس کرد که لوکاشنیکو، نخستین رییس جمهور بلاروس انتخاب شد.
لوکاشینکو که از سال ۱۹۹۴ میلادی به این سو کرسی ریاست جمهوری بلاروس را در کنترول دارد، از دیر مدت زمان مورد حمایت روسیه قرار داشته است و یکی از معدود متحدین مسکو در جنگ روسیه علیه اوکراین است.
این گروه حامی حقوق بشر گفته است که بیالیاتسکی به ۱۰ سال زندان محکوم شده در حالی که متحدانش والنتین استفانوویچ و ولادیمیر لبکوویچ، هر کدام به ترتیب به نه و هفت سال زندان محکوم شده اند.
این سه فعال حقوق بشر در جریان روند محاکمه که در جنوری سال گذشته برگزار شده بود، اتهامات حکومت بلاروس را رد کرده و ادعا کردند که بی گناه استند.
سازمان عفو بین‌الملل این محاکمه را "اقدام بی‌عدالتی آشکار" و "انتقام از فعالیت‌های آنها" خوانده است.
جایزهٔ صلح نوبل به تاریخ هفتم اکتوبر ۲۰۲۲ مشترکاََ به سه شخصیت حقیقی و حقوقی فعال حقوق بشر از بلاروس، روسیه و اوکراین اعطا شد.
بیالیاتسکی از سال ۲۰۱۱ میلادی به این سو چندین بار زندانی شده است. او بار نخست در سال ۲۰۱۱، سپس در سال‌های ۲۰۱۴، ۲۰۲۰ میلادی و آخرین با از جولای ۲۰۲۱ به این سو در زندان به سر می برد.
او در سال ۲۰۲۰ به خاطر دستگیر و توقیف شد که علیه ادعای تقلب انتخابات ریاست جمهوری آن کشور مظاهره کرد. با وجود ادعای تقلب گسترده و سازماندهی شده، لوکاشینکو ادعای پیروزی در انتخابات بلاروس را کرد.
ملل متحد گزارش داده است که مقام‌های بلاروس در جریان اعتراضات ضد ادعای تقلب انتخابات، دست کم ۳۷ هزار نفر را توقیف کردند و اتهاماتی وجود دارد که افراد بازداشت شده در هنگام توقیف مورد سوی رفتار و شکنجه قرار گرفتند.
رییس جمهور لوکاشنیکو که لقب "آخرین دیکتاتور اروپا" را گرفته است، نزدیک به سه دهه است که بر این کشور حکومت کرده است. لوکاشینکو که متحد سرسخت ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه است، در ماه فبروری ۲۰۲۱ به مسکو اجازه داد تا نیروهای خود را از بلاروس به اوکراین اعزام کند.
رییس جمهور بلاروس جنبش مخالفان حکومت‌اش را سرکوب کرده، منتقدان خود را زندانی کرده یا آنها را مجبور به تبعید کرده است.
سویتلانا تسیخانوسکایا، رقیب عمدهٔ الکسندر لوکاشینکو در انتخابات ۲۰۲۰ بلاروس، از دستور محکمه به شدت انتقاد کرده و آن محکمه را ''محاکمهٔ جعلی'' خوانده است.
خانم تسیخانوسکایا گفت: "ما برای مبارزه با این بی عدالتی شرم آور و آزادی آنها باید هر کاری انجام دهیم."
سارنوالان بلاروس خواهان ۱۹ سال زندان برای تسیخانوسکایا که در حال حاضر در لتوانیا به سر می‌برد، شده اند.
خانم تسیخانوسکایا گفته است که برندۀ انتخابات ۲۰۲۰ کشورش است و نتایج اعلان شده را نمی‌پذیرد. اما حکومت بلاروس وی را به اتهام متعدد از جمله خیانت بزرگ، "توطیه برای به دست گرفتن قدرت" و ایجاد و رهبری یک سازمان افراطی متهم کرده است.
