اسناد دولتی چین که به تازگی فاش شده است، از هراس و نگرانی رییس جمهور چین به خاطر خروج قوای امریکایی از افغانستان و گسترش شورشگری از افغانستان به چین حکایت دارد.
روزنامۀ نیویارک تایمز که این اسناد ۴۰۳ صفحهای را نشر کرده است، از قول رییس جمهور شی جینپینگ نگاشته است که سرچشمۀ افراطگرایی و شورشگری در شینژیانگ چین، افغانستان و سوریه است.
بیشتر محتوای این اسناد، بیانات و سفارشات رییس جمهور شی جینپینگ به مقامهای چینی است که در جریان و پس از سفر وی به شینژیانگ ایراد شده است. رییس جمهور چین در سال ۲۰۱۴ و پس از حملۀ تندروان اویغور بر یک ایستگاه قطار آهن که منجر به کشته شدن ۳۱ نفر شد، به ولایت نا امن شینژیانگ سفر کرده بود.
گزارش حاکی است که شی جینپینگ در سفر به شینژیانگ به مقامهای چینی دستور داده بود تا "با تمام نیرو و با استفاده از تمام ارگانهای دولت، بر ضد تروریزم، افراد نفوذی و جدایی طلبی مبارزه کرده و قطعاً ترحم نشان ندهند".
رییس جمهور چین هشدار داده بود که ناامنی در افغانستان و سوریه سبب تشدید خطرات در چین خواهد شد. به استدلال وی "ویغورها به سوریه و افغانستان سفر کرده و پس از برگشت از داعیۀ استقلال طلبی در شینژیانگ که خود آن را ترکستان شرقی و کشور آبایی شان میدانند، دفاع خواهند کرد."
آقای شی جینپینگ گفته است "پس از خروج قوای امریکایی از افغانستان، سازمانهای تروریستی مستقر در افغانستان و پاکستان فوراً به آسیای مرکزی نفوذ کرده میتوانند. دهشت افگنان ترکستان شرقی که آموزش عملی جنگ را در سوریه و افغانستان آموخته اند، هر زمانی حملات دهشت افگنی را در شینژیانگ انجام داده میتوانند."
وزارت خارجۀ چین در واکنش به گزارش نیویارک تایمز گفته است که موضعگیری و سیاست چین در قبال شینژیانگ ثابت و روشن و در مطابقت با قانون است و به گفتۀ وی همه گروههای قومی ساکن در شینژیانگ از تدابیر ضد دهشت افگنی حکومت حمایت کامل میکنند.
گینگ شوانگ، سخنگوی وزارت خارجۀ چین گفت که نیویارک تایمز انگیزه های اصلی را که همانا مبارزه با فقر، جدایی طلبی و افراطیت است، از نظر انداخته است. او گفت: "موضوع شینژیانگ، بحث دین، قومیت یا حقوق بشر نبوده بلکه مسلۀ مبارزه با تروریزم و جدایی طلبی است".
روزنامۀ نیویارک تایمز گزارش داده است که این مدارک توسط "یک عضو دستگاه سیاسی چین" فاش شده است، اما جزییات بیشتری در مورد منبع داده نشده است.
سازمان ملل متحد گفته است که حکومت چین بیش از یک میلیون اویغور و دیگر گروههای اقلیت مسلمان را در کمپهای کار اجباری بازداشت کرده است.
حکومت چین هرگونه بدرفتاری با اویغورها و دیگر مسلمان را در آن کشور رد کرده و ادعا داد که مسلمانان شینژیانگ را در "مراکز آموزش حرفه" مهارتهای جدید میآموزاند تا از این طریق با افراط گرایی اسلامی و جدایی طلبی مبارزه شده باشد.