عمده ترین مشکل حقوق بشر افغانستان، خشونت گسترده به شمول حملات بدون تبعیض و کورکورانه توسط گروه های شورشی مسلح بر افراد ملکی در آن کشور می باشد.
وزارت خارجه ایالات متحده در گزارش ۲۰۱۶ خود در مورد وضعیت حقوق بشر در کشور های جهان، با ذکر این مطلب اذعان می دارد که گروه های شورشی مسلح افراد وابسته به دولت افغانستان را می کشند و نیرو های حکومتی بازداشت شدگان را مورد شکنجه و آزار قرار می دهند.
بر اساس این گزارش، بی توجهی گسترده به تطبیق قانون و پاسخگویی اندک برای آنانیکه حقوق بشر را نقض کرده اند صورت گرفته و خشونت های هدفمند و تبعیض بومی اجتماعی علیه زنان و دختران هنوز هم در افغانستان وجود دارد.
از سایر تخطی های حقوق بشر در افغانستان نیز در این گزارش تذکر رفته که شامل کشتار های بدون محاکمه توسط نیرو های امنیتی، تحقیقات غیر موثر حکومت در مورد سؤ استفاده و شکنجه توسط نیرو های وفادار به حکومت افغانستان می باشد.
این گزارش به وضعیت نامناسب زندان ها، بازداشت و توقیف خودسرانه به شمول زنان به اتهام ارتکاب جرایم اخلاقی، فساد و ناکارآیی قضایی، نقض حریم خصوصی، وضع محدودیت بر آزادی بیان، مطبوعات و مذهب نیز اشاره کرده است.
براساس این گزارش فساد فراگیر دولتی، ازدواج های زیر سن و اجباری، سؤاستفاده از کودکان به شمول سؤ استفاده جنسی، قاچاق افراد به شمول مجبور ساختن آنان به کار اجباری از موارد نقض حقوق بشر در افغانستان یاد شده است.
برعلاوه، در گزارش وزارت خارجه امریکا از موجودیت تبعیض علیه افراد دارای معلولیت، تبعیض علیه اقلیت های قومی، تبعیض اجتماعی، نژادی، مذهبی، جنسیتی، تبعیض علیه گرایش های جنسی و مصابین ایچ آی وی ایدز و نقض حقوق کارگران به شمول کار توسط کودکان در افغانستان نیز ذکر شده است.
در این گزارش بی احترامی گسترده به تطبیق قانون و مصئونیت از مجازات برای مقام هایکه حقوق بشر را نقض می کنند، از مشکلات جدی در افغانستان عنوان شده است.
وزارت خارجه ایالات متحده می نگارد که حکومت افغانستان سؤ استفاه و نقض حقوق بشر را توسط افراد حکومتی به شمول نیرو های امنیتی، به طور مداوم و موثر مورد پیگرد قرار نداده است.
طالبان و سایر گروه های شورشی
نقض حقوق بشر توسط طالبان و گروه های مسلح مخالف دولت، بخش دیگری این گزارش سالانه وزارت خارجۀ امریکا را در مورد افغانستان تشکیل می دهد.
در این بخش گزارش آمده است که گروه طالبان و سایر جنگجویان ضد حکومت افغانستان با استفاده از روش های کورکورانه و بدون تبعیض مانند تعبیۀ بم های کنار جاده، جاسازی بم در وسایط، انجام حملات انتحاری، حملات راکتی و مسلحانه به کشتن نیرو های امنیتی افغان، افراد ملکی و خبرنگاران ادامه می دهند.
وزارت خارجه ایالات متحده اذعان داشته که ماموریت معاونت ملل متحد برای افغانستان یا یوناما ۶۱ درصد تلفات افراد ملکی را که شامل ۱۵۶۹ کشته و ۱۵۷۴ زخمی می شود، به عاملان غیر وابسته به دولت نسبت داده است.
در این گزارش از طالبان به عنوان گروهی یاد شده که از میان کودکان سربازگیری کرده و از آنان برای انجام حملات انتحاری، بمی و حمل سلاح استفاده می کنند.
همچنان تذکر رفته که سایر گروه های ضد دولتی ساکنان قریه ها، خارجی ها، کارمندان ملکی و کارمندان سازمان های صحی و غیردولتی را مورد تهدید، سرقت، اختطاف و حملات قرار داده اند.
آنچه در این گزارش تاکید شده اینست که مقامات حکومت افغانستان نیز در بسیاری موارد نقض حقوق بشر، تحقیقات و پیگرد قانونی را به گونه موثر انجام نداده است.
وزارت خارجه ایالات متحده همچنین در این گزارش از عدم برگزاری به موقع انتخابات پارلمانی افغانستان انتقاد کرده است.
انتقاد از نشر خاموشانه گزارش حقوق بشر وزارت خارجه
وزارت خارجه ایالات متحده در گذشته گزارش سالانه خود را در مورد وضعیت حقوق بشر در جهان با حضور وزیر خارجه آن کشور و به گونه علنی به نشر می سپرد.
اما امسال، نشر خاموشانه این گزارش انتقاد شدید گروه های حامی حقوق بشر را برانگیخته است.
گزارش سالانه وزارت خارجه ایالات متحده روز جمعه خلاف سال های گذشته، بدون حضور وزیر خارجه امریکا نشر گردید. ریکس تیلرسن، وزیر خارجه ایالات متحده نخواست این گزارش را شخصاً نشر کند.
در حکومت های گذشته، چه دموکرات و چه جمهوریخواه، شخص وزیر خارجه این گزارش را طی مراسم ویژه نشر می کرد.
این گزارش که به دستور کانگرس ایالات متحده سالانه توسط وزارت خارجه امریکا تهیه می شود، بیانگر وضعیت حقوق بشر در حدود ۲۰۰ کشور و قلمرو می باشد.
