ایالات متحده و عربستان سعودی هفت دهه است که بر اساس یک معامله محوری، رابطه متقابل وابسته با هم دارند، یعنی سعودی ها نفت را تولید میکنند و امریکا امنیت آن کشور را تامین می کند.
اما این رابطه حسنه از تاریخ دوم اکتوبر که یک تبعه سعودی مقیم امریکا، بعد از داخل شدن به قنسولگری عربستان سعودی در استانبول ناپدید شد، با کشیدگی مواجه گردید.
ترکیه به این باور است که جمال خاشقجی، مقاله نویس روزنامه واشنگتن پُست که منتقد محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی بود، در داخل قنسولگری عربستان کشته شده است و جسد او را از آنجا خارج ساخته اند. عربستان این اتهام را رد کرده است اما گزارش های به نشر رسیده است که گویا ریاض کشته شدن خاشقجی را تائید خواهد کرد و ادعا خواهد کرد که او در جریان تحقیقات در اثر اشتباهی که رخ داد، جان داده است. اما تا حال همچو تائیدی از جانب سعودی ها منتشر نشده است.
اینکه واکنش ایالات متحده در صورت اثبات کشته شدن خاشقجی در داخل قنسولگری چی خواهد بود و در برابر عربستان چی پاسخی خواهد داد، به قدرت نفوذ دو کشور بر طرف مقابل، ارتباط خواهد داشت.
خبرگزاری رویترز در گزارشی قدرت نفوذ امریکا و عربستان سعودی را بر یکدیگر و خطر استفاده از این اهرم را به بررسی گرفته است.
نفت
عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین صادر کننده گان نفت در جهان تا حدی توانایی دارد که با کاهش قیمت نفت و یا محدود کردن عرضه، بازار را سقوط دهد.
عربستان تا حال تلاش کرده است که بدون به مخاطره انداختن درآمد آینده خود از ناحیه صادرات نفت، تا جای که میتواند از در آمد فروش نفت، بهره ببرد. اگر قیمت نفت افزایش یابد، میزان تقاضا پائین آمده و مساعی جهانیان برای یافتن بدیلی برای نفت و توسعه آن، بیشتر خواهد شد.
در هفته جاری زمانی که دونالد ترمپ، رئیس جمهور ایالات متحده گفت که اگر ثابت شود ریاض عامل قتل خاشقجی بوده است، در آن صورت واشنگتن به سختی عربستان را مجازات می کند. یک مقام سعودی با استفاده از برگ برنده نفت، در واکنش به سخنان رئیس جمهور ترمپ تهدید کرد که از مدرک منابع نفتی عربستان، پاسخ خواهند داد.
باوجودی که ایالات متحده به خاطر افزایش تولیدات داخلی نفت، به واردات نفت از خارج نیاز ندارد، اما تصمیم عربستان برای کاهش دادن نفت در بازار های جهانی، روی کند ساختن رشد اقتصاد در امریکا و صدمه رساندن به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۲۰، تاثیر گذار خواهد که به ضرر دونالد ترمپ، تمام میشود.
فروش سلاح
عربستان سعودی یکی از بزرگترین خریداران سلاح از ایالات متحده است و یکی از سرزنش های جدی از جانب واشنگتن، متوقف ساختن فروش سلاح به ریاض میتواند باشد، اما رئیس جمهور ترمپ در این مورد متردد بوده می گوید متوقف ساختن فروش سلاح به عربستان سعودی، به ضرر مردم امریکا بوده، و منجر به از بین رفتن مشاغل می گردد.
آقای ترمپ با وجودی که شماری از اعضای کانگرس امریکا نیز روی متوقف ساختن فروش سلاح به عربستان، تاکید دارند، میگوید که این کار به نفع شرکت های روسی و چینی، تمام خواهد شد. اما کانگرس ایالات متحده میتواند به ذات خود، این فروشات را متوقف کند.
یمن/ایران
جنگ ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در یمن، به خاطر افزایش تلفات غیر نظامیان، کانگرس ایالات متحده را ناراحت ساخته است و قضیه خاشقجی، شاید میزان تقاضا ها در کانگرس را برای محدود ساختن حمایت امریکا از ائتلاف به رهبری عربستان سعودی، که علیه حوثی ها در یمن می جنگند، بیشتر سازد.
یکی از اهداف عربستان در جنگ یمن ممانعت از افزایش نفوذ ایران در منطقه است، زیرا ایران با پول و سلاح از حوثی ها که شیعه میباشند، حمایت میکند. ایالات متحده هم مانند عربستان سعودی خواهان محدود ساختن نفوذ ایران در منطقه به ویژه در سوریه و لبنان است و به ریاض نیاز دارد که به مانند یک دیوار علیه نفوذ ایران در منطقه، ایستادگی کند.
خبرگزاری رویترز در اخیر گزارش تحلیلی خود می گوید بر علاوه واشنگتن به حمایت عربستان سعودی در راستای رسیدن به توافق صلح بین اسرائیل و فلسطینی ها و همکاری سعودی ها در مبارزه علیه دهشت افگنی نیاز دارد. فراهم آوری استخبارات در مورد گروه های دهشت افگن از جانب عربستان سعودی، برای امریکا بسیار ارزش دارد و به دلیل همچو همکاری ها که به نفع دو کشور است، گمان نمیرود که واشنگتن با یک واکنش تند در ارتباط به قضیه جمال خاشقجی، روابط با ریاض را به مخاطره اندازد.
گزارش: رویترز
ترجمه: ژیلا سمیعی