برای نخستین بار، وزارت صحت عامۀ افغانستان برای جوانان و نوجوانان افغان، زمینۀ دسترسی به معلومات مسایل جنسی را از طریق ایجاد مراکز مشاورۀ صحی فراهم کرده است.
مسؤول عمومی صحت جوانان و اطفال این وزارت می‌گوید، قرار است آنان برنامه‌ای را در زمینۀ مشوره‌دهی قبل از ازدواج نیز ایجاد کنند.
مراکز رایگان مشاوره‌دهی صحی برای جوانان و نوجوانان افغان، چهارماه قبل در پنج ولایت افغانستان از سوی وزارت صحت این کشور ایجاد شد.
دو مرکز در ولایت کابل، سه مرکز در ولایت هرات، دو مرکز در بلخ، دو مرکز در ننگرهار و دو مرکز در قندهار ایجاد شده است.
به یکی از محلات مشاوره‌دهی صحی بانوان جوان، در مرکز کابل آمده‌ام که روزانه ده‌ها بانو برای گرفتن مشوره به اینجا می‌آیند.
داکتر زلیخا یوسف، آمر این مرکز صحی، به صدای امریکا گفت در بخش‌های نسایی برای مریضان بعد از ولادت، تنظیم خانواده، مشکلات روانی، تغذیه و مسایل جنسی برای مراجعین‌شان مشوره می‌دهند.
به گفتۀ داکتر زلیخا، بیشتر دختران برای دریافت مشوره، به این مرکز مراجعه می‌کنند؛ چون کمتر در مورد مسایل جنسی معلومات دارند.
داکتر زلیخا گفت "در این مرکز دختران جوان که به خاطر مشوره‌گیری در مورد مسایل جنسی می‌آیند، بسیاری از آنان آگاهی ندارند، اینجا که می‌آیند ما برای شان آگاهی می‌دهیم و بسیار خوشحال می‌شوند. اکثریت دختران فقط در مورد مسایل قاعدگی مشوره می‌گیرند."
در حدود چهارماه فعالیت این مرکز بیش از پنج‌صد بانو، برای مشوره گرفتن مراجعه کرده است که در حدود ۱۲۰ تن آنان، در زمینۀ مسایل جنسی مشوره گرفته اند.
داکتر زلیخا یوسف مسؤول این مرکز افزود تعدادی از دختران که مورد خشونت‌های شدید جنسیتی واقع می‌شوند، پنهان از خانوادۀ‌شان برای مشوره‌گیری به آنان مراجعه می‌کنند.
داکتر زلیخا گفت "یک دخترک اینجا آمده بود که شوهر خواهرش بالایش تجاوز کرده بود. نخست که آن دخترک آمد، گریه کرد و گفت چنین حادثه‌ای شده است؛ اما این را که شوهر خواهرش این کار را انجام داده از ما پنهان کرد، پس از آن که ما زیاد پرسیدیم، گفت در کورس این حادثه رخ داده؛ ولی ما که تحقیق کردیم در کورس نبود. بالاخره روز بعد آن دخترک آمد و گفت که شوهر خواهرش این کار را کرده است، بالای یک خواهر دیگرش نیز تجاوز کرده بود که او خودکشی کرده است."
در جامعۀ سنتی افغانستان برای همه به ویژه برای بانوان سخن گفتن در مورد قاعدگی، روابط زناشویی، بکارت و مسایل مشابه آن، دشوار است و هم‌چنان کمتر زنانی حاضر می‌شوند در مورد این مسایل صحبت کنند.
داکتر نادیه کارمند صحی در مرکز مشاوره‌دهی صحی برای جوانان و نوجوانان است. او به صدای امریکا گفت، وقتی دختران و زنان برای مشوره‌گیری در مورد مسایل جنسی به آنان مراجعه می‌کنند، خواستار پنهان ماندن هویت‌شان اند.
داکتر نادیه گفت "بیشتر کسانی اند که نمی‌خواهند افشا شوند و خانواده‌های شان خبر شوند و حتی اگر خانواده‌های‌شان همراهشان باشند، تقاضا می‌کنند که کسی از مشکل ما خبر نشود. و در اینجا سیستم به گونۀ است که وقتی یک مریض مراجعه می‌کند، هر داکتری که به آنها مشوره بدهد و قضیۀ خود را به آن داکتر بگوید، قضیه‌ش بیرون نمی‌شود."
در این مراکز برای افراد میان ۱۰ تا ۲۲ ساله مشوره داده می‌شود.
داکتر نقیب‌الله زیار مسؤول عمومی صحت جوانان و اطفال وزارت صحت عامه افغانستان به صدای امریکا گفت، قرار است آنان بخش مشاوره‌دهی قبل از ازدواج را نیز برای جوانان ایجاد کنند.
به گفتۀ داکتر زیار، یک تیم برای آموزش در این مورد به ایران رفته است.
هم‌چنان وزارت صحت عامۀ افغانستان می‌خواهد اتاق‌های صحی را در مکاتب ایجاد کند تا دختران و پسران بتوانند مشکلات صحی شان به ویژه مشکلات جنسی‌شان را در آنجا به راحتی حل نمایند و مشوره صحی دریافت کنند.
داکتر نقیب‌الله زیار مسؤول عمومی صحت جوانان و اطفال افزود که آنان تا اکنون چهارصد معلم را در این بخش آموزش داده اند.
داکتر زیار گفت "یک دختر که به سن نوجوانی یا بلوغ می‌رسد، چون در این مرحله یک سلسله تغییرات در وجود انسان به جود می‌آید، یعنی مرحلۀ است بین طفولیت و کهولت. وقتی در این مرحله تغییرات از لحاظ فزیکی و بیولوژیکی می‌آید چه برای پسر چه برای دختر، قابل درک نیست پس در آنجا، معلمین به شکل درست برای‌شان می‌گویند."
پیش از این، وزارت صحت عامۀ افغانستان در سال ۲۰۱۲ میلادی، شمارۀ رایگان ۱۲۰ را برای مشوره‌دهی به جوانان فعال کرده بود، که اکنون پس از چهارسال، مشوره‌دهی در مورد مسایل جنسی، یکی از کارهای عمدۀ، کارمندان شمارۀ ۱۲۰ وزارت صحت است.
به گفتۀ مسؤولان ماهانه در حدود ۸۰ هزار نفر به این شماره تماس می‌گیرند و در بخش‌های مختلف مشوره می‌خواهند. آنان تأکید می‌کنند که حتی از دور دست‌ترین ولایات نیز تماس‌های دارند.
در همین حال جامعه‌شناسان باور دارند که گرچه چنین فعالیتهای وزارت صحت عامه در نخست با مشکلات جدی، به دلیل سنتی بودن جامعه مواجه می‌شود؛ اما زمینۀ خوب برای آگاهی دهی و صحبت در مورد مسایلی که از لحاظ شرعی و عرفی ناپسند است، می‌باشد.