ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، در واکنش به اظهارات تازۀ رییس جمهور ایران در مورد حقابه ایران از دریای هلمند گفت که چنین اظهاراتی می‌تواند فضای سیاسی دو کشور را خراب کند و به نفع هیچ یک از طرفین نیست.
ابراهیم رییسی، رییس جمهور ایران، روز پنجشنبه ۱۸ می (۲۸ ثور) به خبرنگاران گفت که حکومت طالبان منطق حکومت ایران را در خصوص مساله آب، عادی تلقی نکند و تهران در مساله حقابۀ خود از دریای هلمند "بسیار جدی" است.
او گفت: "اخطار می‌کنم به حاکمان افغانستان، که حق مردم سیستان بلوچستان را سریعاً بدهند."
ساعاتی پس از این اظهارات رییسی، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، در بیانیه‌ای که ناوقت روز پنجشنبه در صفحۀ تویترش نشر کرد، گفت که موافقتنامه ۱۳۵۱ که بین افغانستان و ایران امضا شد. همچنان پابرجاست و طالبان متعهد به عمل تعهدات داده‌شده استند.
مجاهد گفته است: "مقامات ایرانی ابتدا باید معلومات خود را در مورد آب هلمند تکمیل نمایند و بعد از آن با الفاظ مناسب خواست شان را مطرح کنند، اگر واقعیت درست مطالعه نشود و چنین اظهارات مطرح گردد، می‌تواند فضای سیاسی میان مردم و کشورهای دو ملت مسلمان را آسیب بزند که به نفع هیچ طرفی نیست و باید تکرار نگردد".
در اعلامیه حکومت طالبان آمده است که طی سال‌های اخیر افغانستان و منطقه شاهد خشکسالی شدید بودده، از همین‌رو سطح آب کاهش یافته است. اعلامیه گفته است که به شمول دریای هلمند بسیاری ولایات افغانستان از این خشکسالی متاثر شده و آب کافی وجود ندارد.
سخنگوی حکومت طالبان گفته است: "امارت اسلامی یکبار دیگر تعهد می‌سپارد که با در نظرداشت موافقتنامه آب هلمند تمام تلاش خویش را به خرج می‌دهد که آب تعهدشده به مردم ایران برسد، اما به این شرط که ذخایر آب ما به اندازه‌ای برسد که اگر آن را به ایران جاری بسازیم و در دریای خشک هلمند صدها کیلومتر مسیر را طی کند، به آن کشور برسد، این در حالی است که اکنون در بند کمال خان هیچ آب وجود ندارد و اگر آب بند کجکی در آن جاری گردد تا آنجا نمی‌‌رسد".
مجاهد از مقامات ایرانی خواسته است که حقایق را درک کنند.
این در حالی است که روز گذشته رییس جمهور ایران تاکید کرد که حکومت طالبان به کارشناسان ایرانی اجازۀ بررسی سد کمال خان را بدهد و اگر آنها نبود یا کمبود آب را تایید کردند، ایران هیچ بحثی ندارد، اما افزود که اگر آب وجود دارد، این حق مردم ایران باید داده شود.
رییس جمهور ایران گفت که حکومت وی در تمام نقاط مرزی با افغانستان حق مردمش را خواهد گرفت، با آنکه مساله آب، موضوع جهانی و منطقوی است.
رییسی هشدار داد: "این عرض بنده و حرفم را بسیار جدی بگیرند، بعداً گله نکنند که به ما گفته نشد، یا تصور می‌کردیم با گفتار دپلوماسی و سیاسی و گذشت ایام از آن عبور کرد."
واکنش وزیر خارجۀ ایران به اعلامیۀ طالبان
به دنبال انتشار اعلامیۀ حکومت طالبان، حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجۀ ایران واکنش نشان داده و گفته است که حکومت طالبان با وصف درخواست‌های مکرر به هیات تخنیکی ایران اجازۀ بازدید از دریای هلمند را نداده است.
او با تاکید بر اینکه باید طالبان بر تعهدات شان در این خصوص عمل کنند، در تویترش نگاشته است: "ملاک بود و نبود آب، بازدید فنی و عینی است و نه صدور بیانیه سیاسی."
رضا قاسمی، تحلیلگر روابط بین‌المللی، در مورد هشدار ایران گفت که تهران گزینه‌های زیادی در دست دارد که به عنوان ابزار فشار بر طالبان می‌تواند استفاده بکند.
او افزود: "اول موضوع فشار بر مهاجرین که هر روز رو به افزایش است، دوم اخراج و رد مرزکردن این مهاجرین است که ما و شما همه روزه شاهدش استیم، موضوع سوم، فشار اقتصادی و واردکردن فشار بر تجارتی افغانستان است که با ایران مراوادات تجارتی دارد، موضوع چهارم می‌تواند فشار سیاسی مانند تهدید به عدم به رسمیت شناسی باشد، که خواست اساسی طالبان در دو سال اخیر بوده."
قاسمی افزود که تهدید نظامی و افزایش تنش‌های مرزی که می‌تواند "خواب طالبان" را بگیرد و آوردن فشار بیشتر بر طالبان در معادلات منطقوی، کاهش یا قطع کمک نظامی و استخباراتی به طالبان از دیگر ابزار فشار در دست ایران است که می‌تواند بر طالبان اعمال کند.
افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ معاهدۀ توزیع آب هلمند را امضا کردند که بر اساس آن افغانستان باید سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب دریای هلمند را به ایران بدهد.
حکومت‌های پیشین افغانستان گفته اند که در سال‌های گذشته به دلیل چهار دهه جنگ و عدم مدیریت آب در افغانستان، سالانه حدود ۲.۵ میلیارد متر مکعب آب به ایران سرازیر شده و این بیشتر از میزانی است که در معاهده تعیین شده است.
