واکنش‌های بین المللی به تعلیق آموزش دختران در پوهنتون‌های افغانستان

تصمیم تازهٔ طالبان مبنی بر تعلیق آموزش دختران در پوهنتون‌های خصوصی و دولتی افغانستان واکنش‌های گسترده‌ را در سطح جهان بر انگیخته است.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجهٔ امریکا،‌ روز سه‌شنبه ۲۰ دسمبر (۲۹ قوس) در واکنش به این تصمیم طالبان در یک کنفرانس خبری گفت که ایالات متحده این دستور طالبان را به شدت محکوم می‌کند.

پرایس گفت:‌ "ایالات متحده تصمیم غیرقابل دفاع طالبان برای ممنوعیت زنان از پوهنتون ها و بسته نگهداشتن مکاتب متوسطه به روی دختران را محکوم می کند."

این مقام امریکایی همچنین افزود که طالبان در مارچ سال روان میلادی بر خلاف تعهدشان برای مردم افغانستان و جامعهٔ بین المللی، مکاتب متوسطه و لیسه را بر روی دختران را باز نکردند، اقدامی که به گفتهٔ آقای پرایس، بر تعامل امریکا با نمایندگان طالبان تاثیر قابل ملاحظه‌ای داشت.

به گفتهٔ‌ این مقام وزارت خارجهٔ ایالات متحده، طالبان در آن زمان مدعی شدند که دلیل تصمیم شان مبنی برای مسدود نگهداشتن مکاتب دختران بالاتر از صنف ششم مسایل مربوط به طرز العمل است و به زودی معکوس خواهد شد "اما ما حالا خلاف آن را می‌شنویم."

اظهارات این مقام امریکایی پس از آن بیان شد که ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان، طی مکتوبی عنوانی پوهنتون‌های "امارتی و خصوصی" گفته است که بر اساس "فیصلۀ کابینه...تحصیل اناث تا امری ثانی معطل" شده است، اما در مورد دلیل آن جزییاتی ارایه نکرده است.

پرایس گفت که چنین تصمیم از سوی طالبان به زودی ۵۰ در صد جمعیت افغانستان را از آموزش بالاتر از دورهٔ متوسطه محروم خواهد کرد.

او گفت که آموزش حق شناخته شده‌ٔ حقوق بشر در سطح بین المللی است و تاکید کرد که آموزش زنان و دختران برای توسعه و ثبات اقتصادی یک امر ضروری است.

پرایس همچنین هشدار داد که "این موقف غیر قابل پذیرش، پیامد‌های بیشتری را برای طالبان در پی خواهد داشت و طالبان را بیشتر از جامعهٔ‌بین المللی بیگانه خواهد کرد و مشروعیت که آنان در آرزوی آن استند، انکار خواهد شد."

تامس وست، نمایندهٔ ویژه ایالات متحده برای افغانستان، نیز در تویتی گفته است که "طالبان امروز محدودیت‌های تازۀ غیر قابل دفاع را بر زندگی زنان اعلام کردند. همین حالا، فکرم با آنان است. خواهران، دختران، مادران در جستجوی آموزش استند تا خانواده‌‌های خود را حمایت کنند و به رویاهای شان برسند."

مایکل مک کال، عضو مجلس نمایندگان از حزب جمهوریخواه، با نشر اعلامیه گفته است: " ممنوعیت زنان و دختران از پوهنتون، تازه ترین حملهٔ طالبان بر زنان و دختران است. افغانستان یگانه کشور در جهان است که در آن زنان از آموزش منع شده اند. این غیر قابل قبول است. ادارهٔ بایدن و جامعهٔ بین المللی باید طالبان را به خاطر اقدمات وحشتناک‌شان از جمله از طریق تعزیرات و انزوای دپلوماتیک، حسابده قرار دهند."

ریچارد بنیت، گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد، نیز در تویتی این اقدام طالبان را محکوم کرده است. بنیت نوشته است که "تعلیق آموزش زنان از پوهنتون‌ها که امروز از سوی سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان اعلام شد،‌ نمایانگر پستی تازه‌ای است که حق آموزش برابر برای زنان را نقض می‌کند و زنان را بیشتر از جامعه افغانستان حذف می‌کند. من از طالبان می‌خواهم تا فوراً این تصمیم را معکوس کنند."

پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، این گروه مانع بازگشایی مکاتب متوسطه و لیسه به روی دختران افغان شد، اما دانشجویان دختر تا حالا اجازه داشتند که برای ادامۀ دروس شان به پوهنتون‌های خصوصی و حکومتی بروند.

روزا اتنبایووا،‌ نمایندۀ ویژه سرمنشی ملل متحد برای افغانستان، از این تصمیم طالبان ابراز تاسف کرده است. خانم اتنبایووا با نشر اعلامیه‌ای گفته است که "به نظر می‌رسد که طالبان در مورد آینده افغانستان فکر نمی‌کنند و اینکه زنان چگونه می‌توانند در اقتصاد،‌ آموزش و فرهنگ کمک کنند."

دیدبان حقوق بشر این دستور طالبان را ''شرم‌آور" خوانده و گفته است که طالبان به طور روز افزون حقوق بشر را در افغانستان نقض می‌کنند.

این سازمان حامی حقوق بشر در تویتی نگاشته است: "طالبان زنان را از پوهنتون‌ها منع کردند. این یک تصمیم شرم‌آور است که حق آموزش زنان و دختران را در افغانستان نقض می‌کند. طالبان هر روز واضح می‌سازند که آنان به حقوق اساسی افغان‌ها، به خصوص زنان، احترام نمی‌گذارند."

عفو بین الملل نیز در تویتی گفته است که آموزش از جمله‌ حقوق اولیهٔ بشر است و از طالبان خواسته است تا فوراََ تصمیم خود را در این راستا معکوس کنند.

هوگو شورتر، نمایندۀ ویژۀ بریتانیا برای افغانستان، گفته است که کشورش این اقدام طالبان را محکوم کرده و آن را یک ضربۀ جدی به مردم، دورنمای اقتصادی و ثبات افغانستان می‌داند.

علی میثم نظری، سخنگوی جبهۀ مقاومت ملی افغانستان، نیز حساب تویتراش به این تصمیم طالبان واکنش نشان داده است. نظری نگاشته است که "این آغاز کار و پایان ظلم و ستم نیست و شاهد اقدامات بدتری از گروه طالبان خواهند بود."

نظری همچنین نوشته است که "تروریستان طالبان با افراطی کردن جوانان،‌ سیستم آموزشی افغانستان را به مکانیزمی برای تولید تروریست‌های بیشتر پایین می‌آورند. خاموشی در مقابل این جنایت، خیانت به مردم افغانستان و بشریت به خصوص توسط کسانی است که ادعا می‌کنند مدافع ارزش‌های دموکراتیک استند."

ممنوعیت بر حق تحصیل دختران از سوی طالبان در حالی وضع می‌شود که کمتر از سه ماه پیش، هزاران زن و دختر افغان در امتحان کانکور تحصیلات عالی شرکت کردند و چند روز پیشتر امتحانات نهایی صنف دوازدهم از هزاران دختر افغان در یک روز اخذ شد.

در آغاز دروس پوهنتون ها در زیر سایۀ حکومت طالبان به پوهنتون‌ها دستور داده شده بود تا هنگام تدریس میان دانشجویان پسر و دختر پرده کشیده شود.

طالبان همچنان به پوهنتون‌ها دستور داده بودند تا دانشجویان دختر و پسر را در روزهای متفاوت هفته تدریس کنند.

افزون بر وضع محدودیت بر آموزش دختران و زنان، حکومت طالبان محدودیت‌های دیگری را در عرصه‌های زندگی اجتماعی بر زنان وضع کرده و در چند هفتۀ اخیر زنان و دختران را از رفتن به پارک‌های تفریحی، تمرین در کلب‌های ورزشی و رفتن به حمام‌های عمومی منع کردند.

جامعۀ جهانی همواره بر عملکرد طالبان انتقاد کرده و این گروه را به احترام به حقوق به شمول حقوق اقلیت‌ها، زنان و دختران و تشکیل حکومت فراگیر متشکل از تمام گروه‌ها و اقوام افغانستان ترغیب کرده است.