برخی از تاریخنگاران افغان به اظهارات اخیر محمد طاهر زهیر، سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ این کشور واکنش نشان داده و گفتههای وی دربارۀ تاریخ ۵۰هزار سالۀ افغانستان را رد کرده اند.
آقای زهیر هفتۀ گذشته در مراسمی به مناسب امضای تفاهمنامۀ استحکام بخش ساختاری منار مجتمع مصلی هرات گفت که بر اساس آثار به دست آمدۀ باستانی، افغانستان ۵۰هزار سال قدامت تاریخی دارد.
او افزوده است: "گاهی در رسانهها گفته میشود که ما دارای ۵۰۰۰ سال قدامت تاریخی هستیم، اما ننسی دوپری [افغانستان شناس امریکایی] میگوید که آثار تاریخی به دست آمده از میرزکی پکتیا، مندگی قندهار و آقپرک مزار [بلخ] نشان دهندۀ آن است که حد اقل ۵۰هزار سال قدامت تاریخی ما بر اساس روایتهای عینی آثار به دست آمده قابل تثبیت و مطالعۀ علمی است."
غلام محمد محمدی، یکی از تاریخنویسان افغان میگوید که بر اساس تاریخ نوشتاری، از آریانای کهن گرفته تا افغانستان امروزی حدود ۵۰۰۰ سال عمر دارد و این تاریخ حتا ثابت نیست. او افزود که پس از کتاب زردشت، دیگر کتابی نیست که بر اساس آن تاریخ افغانستان یا آریانای کهن را به بیشتر از آن ثابت کند.
آقای محمدی در واکنش به اظهارات آقای زهیر گفت: "تاریخ۵۰هزار سال را به هیچ وجه گفته نمیتوانیم، چون بشر در آن زمان نه تمدن داشت و نه تاریخ داشت. پس ما چگونه میتوانیم بگویم که ۵۰هزار سال قدامت تاریخی داریم، این کاملاً خندهآور است."
اسدالله ولوالجی، یکی از تاریخنگاران دیگر افغان به صدای امریکا گفت که "رسمالخطها و نوشتههای به دست آمده" منبع اصلی تاریخ یک کشور و مردم آن است و آثار باستانی نمیتواند قدامت آن را مشخص کند.
به باور آقای ولوالجی افغانستان پنجهزار سال عمر دارد و این را تاریخ ثابت کرده است. او گفت: "آثار باقی مانده در بخشهای افغانستان که پیدا شده این مربوط به تاریخ ما نمیشود اینها قبل از تاریخ استند... ما در این موضوعات باید بسیار حساس باشیم. با مدرک گپ بزنیم و منطقۀ که از تاریخ بر ما مانده بر اساس آن حرف بزنیم، نه این که هرچه از زبان ما بیرون شد بگویم."
یک تاریخنگار افغان مقیم غرب که به دلایل شخصی نخواست نامش در این گزارش ذکر شود، این اظهارات آقای زهیر را رد کرد و گفت: "البته انسانها در ساحۀ که افغانستان مینامیم، ۵۰ هزار سال نه که پیشتر از آن میزیستند. اما این بدان معنا نیست که ما را 'تاریخی' بسازد."
او همچنین گفت: "منبعی را که او [آقای زهیر] ارایه کرده است درست نیست، زیرا ننسی دوپری نه بلکه شوهرش لویس دوپری که رابطه نزدیک با دولت امریکا و سازمان های اطلاعاتی آن داشت، برای خوشحال کردن ظاهرشاه [ آخرین پادشاه پیشین افغانستان] چنین مفکورهها را اشاعه میکرد."
اظهارات سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان واکنشهایی را در رسانههای اجتماعی نیز به دنبال داشت و کاربران این اظهارات آقای زهیر را به باد انتقاد گرفته اند.
عبدالقدیر پناه، یکی از کاربران فیسبوک نگاشته است: "با ۵۰هزار سال قدامت تاریخی، هنوزهم چند صد سال عقبتر از اروپا و کشورهای دیگر هستیم، به جای این یاوه گویی، به فکر بازسازی و نوآوری باشید."
شماری دیگر از کاربران استدلال کرده اند که "کاش" افغانستان فاقد تاریخ کهن میبود اما در آن "امنیت، کار، آرامش و همدیگرپذیری" وجود میداشت.
با آن که صحبت دربارۀ قدامت تاریخی افغانستان همواره با جنجالها و بحثهای داغی به همراه بوده، برخی از تاریخنویسان افغان میگویند که هر چند نام "افغانستان" جدید است، اما جغرافیایی که افغانستان در آن موقعیت دارد، از لحاظ قدامت تاریخی، یکی از کهنترین ساحات در منطقه و حتا جهان به شمار میرود.
آنان همچنان باور دارند که افغانستان امروزی به دلیل قرار گرفتن راه ابرشیم، از سرزمینهای پیونددهندۀ تمدنها در جهان محسوب میشود.