مقامات اوزبیکستان می‌گویند که ده‌ها طیاره قوای هوایی افغانستان که توسط پیلوت‌های حکومت پیشین این کشور به اوزبیکستان آورده شده اند، ملکیت ایالات متحده بوده و به طالبان داده نمی شوند.
بر اساس گزارش‌ها، در اواخر ماه اگست، شماری از پرسونل نظامی افغان همراه با اعضای خانواده‌های شان فقط چند ساعت قبل از سقوط کابل به دست گروه طالبان توسط حدود ۵۰ طیاره و هلیکوپتر به اوزبیکستان و تاجیکستان فرار کردند.
عصمت الله ارگاشف، مشاور ارشد شوکت میرضیایف، رییس جمهور اوزبیکستان اخیراً در مصاحبه با صدای امریکا گفت که این طیاره‌ها متعلق به ایالات متحده است و به کابل باز نخواهند گشت.
آقای ارگاشف که دپلومات ارشد ازوبیکستان در امور افغانستان است، گفت: "دولت ایالات متحده هزینهٔ آن‌ها را پرداخته است. دولت [ ایالات متحده] دولت پیشین افغانستان را تمویل می‌کرد و بنابرین ما معتقدیم که این کاملاً به واشنگتن بستگی دارد که با آن‌ها [طیاره‌ها] چه می‌کند."
او افزود: "ما این تجهیزات نظامی را در توافق با ایالات متحده نگه داشته‌ایم و به طالبان هم چنین گفته‌ایم."
در همین حال، مقامات دفاعی ایالات متحده نیز به صدای امریکا تایید کرده اند که اوزبیکستان و تاجیکستان هیچ برنامه‌ای برای تحویل این طیاره‌ها به طالبان ندارند.
راب لودویک، یک سخنگوی وزارت دفاع امریکا در پاسخ به سوالی درباره سرنوشت این طیاره‌ها و هلیکوپترها گفت: "این طیاره‌ها موضوع همکار امنیتی منطقه‌ای با دولت‌های اوزبیکستان و تاجیکستان است".
او گفت که ۴۶ طیاره در اوزبیکستان و ۱۸ طیاره در تاجیکستان وجود دارد که شامل هلیکوپترهای Mi-17 UH-60 و همچنین طیاره‌های بال ثابت PC-12، C-208، AC-208 و A-29 می‌باشند.
تخمین‌های غیررسمی نشان می‌دهد که حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ افغان در این طیاره‌ها به اوزبیکستان و حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ نفر به تاجیکستان رفته اند.
پیلوت‌های این طیاره‌ها در ماه‌های سپتمبر و نومبر سال گذشته به امارات متحده عربی و سپس به ایالات متحده منتقل شدند.
پیش از این ملا محمد یعقوب، سرپرست وزارت دفاع حکومت طالبان به تاریخ ۱۱ جنوری (۲۱ جدی) به تاجیکستان و اوزبیکستان هشدار داد تا طیاره‌ها و هلیکوپترهای این کشور را برگردانند.
ملا یعقوب گفت که از این کشورها می‌خواهد تا در این راستا اقدام کنند، زیرا هیچ کشور حق ندارد که طیاره ها و هلیکوپترهای افغانستان را نزد خود نگهدارد یا از آن استفاده کند، در غیر آن طالبان دست به اقدام تلافی‌جویانه خواهد زد.
او افزود: "با بسیار احترام از آنان تقاضا می‌کنم که صبر ما را نه آزمایند و ما را مجبور نسازند که تا حد توان دست به عمل مشابه بزنیم."
مقامات امریکایی می‌گویند که هنوز در مورد اینکه آیا این طیاره‌ها در آن کشورها باقی بمانند یا به جای دیگری منتقل شوند، تصمیم گرفته نشده است. اما می‌افزایند که به هیچ وجه به طالبان داده نخواهند شد.
