جنگ داخلی سوریه در پنجمین سال کشورهای متعددی را با دستور کارهای تا حدودی مشابه و گاه متناقض، درگیر خود کرده است. دیدگاه های متضاد بر سر چگونگی مدیریت مناقشه‌ای که بحران عظیم پناهجویی در جهان و ظهور داعش را در پی داشته است، بر مباحثات در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد سایه افکنده بود. اما این بحران با وجود روزها جلسات و مانورهای دیپلماتیک تشدید شده است. این مواضع بازیگران خارجی اصلی است.
بر اساس یک گزارش روزنامه نیویارک تایمز این کشورها بیشتر در مسایل سوریه دخالت دارند:
ایالات متحده امریکا
پشتیبان عناصر میانه روتر در میان نیروهای شورشی در سوریه؛ مخالف دولت بشار الاسد، داعش و دیگر گروه های افراطی اسلامی.
ایالات متحده رهبر ائتلافی است که علیه داعش و دیگر گروه های افراطی در عراق و سوریه حمله هوایی انجام می دهند. امریکا برنامه پنهانی را برای آموزش و تجهیز شورشیان سوری دارد و پنتاگون هم طی برنامه ای جداگانه اپوزیسیون میانه رو سوری را برای جنگ با داعش آموزش می دهد. برنامه پنتاگون افراد اندکی را جذب کرده است.
روسیه
پشتیبان بشار الاسد رهبر سوریه، تنها متحد ثابت قدم روسیه در خاورمیانه طی دهه ها است.
مخالف داعش، که چند هزار جوان روس را جذب خود کرده است. روسیه می گوید از بازگشت شبه نظامیان آموزش دیده در سوریه به سرزمین شان برای دست زدن به حملات تروریستی ترس دارد. اما کشورهای غربی احتمال سوء استفاده روسیه از این ادعا را برای مقابله با هر تهدیدی علیه حاکمیت الاسد به پرسش می گیرند.
روسیه مدت هاست که تسلیحات در اختیار سوریه قرار می دهد اما به گفته مقام های امریکایی پیلوت های روسی نخستین حملات خود در سوریه را هفته گذشته با بمباران مناطقی در نزدیکی مرکز حمص انجام دادند. با وجود هدف اعلام شده از سوی روسیه مبنی بر حمله به داعش، حمص در کنترل این گروه نیست. دیگر شورشیان مخالف الاسد می گویند آن ها هدف این حمله قرار داشتند. بر طبق گزارش ها، روسیه هفته ها درگیر پیاده کردن تجهیزات نظامی شامل ۳۲ هواپیمای جنگی و سرباز در یک پایگاه هوایی در نزدیکی لاذقیه بوده و طیاره های بدون پیلوت روسی مشغول پروازهای شناسایی بر فراز مناطق تحت کنترل مخالفان الاسد بوده اند.
ترکیه
پشتیبان ائتلاف بین المللی تحت رهبری امریکا و به طور ضمنی نیروهای شورشی در سوریه؛ مخالف اصولی دولت بشارالاسد و گروه های کرد متحد حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) در ترکیه و ظاهرا داعش است.
ترکیه کمپین حملات هوایی و تهاجم نظامی را به طور عمده در شمال عراق و علیه پ.ک.ک در ماه جون آغاز کرد. آنکارا همچنین به ائتلاف تحت رهبری امریکا اجازه داد از پایگاه هوایی اش استفاده کند. از ابتدای مناقشه در سوریه، ترکیه مانع حرکت جنگجویان و محموله ها از مرز خود به دست گروه های شورشی سوری نشد و اجازه داد بعضی شورشیان در خاک آن کشور پناه بگیرند.
ایران
پشتیبان بشار الاسد و دولت سوریه؛ مخالف شورشیان سنی، داعش و دیگر افراطیون سنی است.
ایران متحد سرسخت سوریه است و از آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ حمایت های نظامی شامل تسلیحات، محموله ها، و کمک های مالی در اختیار دمشق قرار داده است. در سال ۲۰۱۲، حزب الله لبنان، گروه وابسته به ایران، با هدف حمایت از دولت اسد وارد جنگ شد.
سال بعد، ایران صدها مشاور نظامی برای کمک به ارتش الاسد به سوریه اعزام کرد و حزب الله جنگی تمام عیار را برای شکست شورشیان وعده داد. اما تصرفات اخیر شورشیان سنی و داعش ارتش سوریه را تضعیف کرده است و نشانه هایی وجود دارد که ایران منابع خود را برای دفاع از سنگرگاه دولت شامل دمشق، پایتخت، منطقه مرزی با لبنان، و ساحل مدیترانه حفظ کرده است.
عربستان سعودی
پشتیبان شماری از گروه های شورشی در حال جنگ با دولت سوریه؛ مخالف بشار الاسد و دولت سوریه است.
وزیر امور خارجه عربستان سعودی، هفته گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که کشورش در هیچ شرایطی تلاش روسیه برای حفظ الاسد در قدرت را نخواهد پذیرفت. عادل الجبیر هشدار داد که اگر توافقی بر سر کنار گذاشتن رهبر سوریه حاصل نشود ارسال تسلیحات و دیگر حمایت ها از شورشیان سوری افزایش خواهد یافت و گزینه نظامی برای حذف الاسد همچنان بر روی میز خواهد ماند. عربستان علاوه بر تامین و تجهیز شورشیان در میدان نبرد، سال گذشته به حملات هوایی ائتلاف بین المللی تحت رهبری امریکا علیه داعش در سوریه پیوست.
قطر
پشتیبان شماری از گروه های شورشی در حال جنگ با دولت سوریه؛ مخالف بشار الاسد و دولت سوریه است.
قطر و شیخ نشین های حوزه خلیج فارس پشتیبان مالی شورشیان طرف جنگ با بشار الاسد بوده اند. قطر همچنین به تسلیح و آموزش شورشیان درگیر در جنگ با دولت الاسد پرداخته است. قطر در سال ۲۰۱۳ استینگرهای رهگیر حرارت را در اختیار شورشیان قرار داد. مقام های امریکایی پیشتر هشدار داده بودند که این راکت ها ممکن است روزی به دست تروریست ها بیافتد. قطر همچنان میزبان پایگاه هوایی العدید، مقر هوایی عمده ائتلاف، است که امریکا و هم پیمانانش از آن جا حملات علیه داعش را رهبری می کنند.
بریتانیا
پشتیبان عناصر میانه روتر در میان نیروهای شورشی در سوریه؛ مخالف دولت بشار اسد، داعش، و دیگر گروه های افراطی اسلامی است.
بریتانیا به دلیل مخالفت جدی پارلمان آن کشور با مداخله نظامی در سوریه تا کنون تمرکزش بر حملات ائتلاف در عراق بوده است. با این وجود، بریتانیا اخیرا به یک حمله هوایی با طیاره بدون پیلوت علیه دو شهروند بریتانیا در سوریه دست زد که گویا به داعش پیوسته بودند.
فرانسه
پشتیبان عناصر میانه روتر در میان نیروهای شورشی در سوریه؛ مخالف دولت بشار الاسد، داعش، و دیگر گروه های افراطی اسلامی است.
فرانسه درگیر بحران پناهجویی و افزایش نیروگیری جهادیون در اروپا، اخیرا نقش خود را در حملات هوایی ائتلاف علیه داعش و دیگر گروه های افراطی در سوریه و عراق گسترش داد اما هر گونه مداخله نیروی زمینی اش را رد کرده است.
