با گذشت یک سال از شیوع همه‌گیری کروناویروس، داکتران و محققان هنوز در تلاش اند تا دلیل از دست رفتن یا ضعف حس بویایی را در سیر بیماری کووید۱۹ بهتر بدانند و راهی برای درمان آن پیدا کنند.
اختلال و تغییر بو در بیماری کووید۱۹ چنان رایج شده است که برخی از محققان پیشنهاد می کنند تا برای ردیابی عفونت در کشورهایی که لابراتوار های کافی ندارند، می توان از آزمایشات سادۀ بو استفاده کرد.
ضیاع حس بویایی در شمار زیاد بیماران مبتلا به کووید۱۹ معمول بوده و حتا شمار زیاد کسانیکه با کروناویروس آغشته می‌شوند و هیچ نشانۀ بیماری را هم ندارند، کماکان حس بویایی شان متاثر می‌شود.
برای بیشتر افراد، مشکلات بویایی موقتی است و اغلب طی هفته ها خود به خود بهبود می یابد. اما اقلیت کوچکی مدت ها پس از ناپدید شدن سایر علایم بیماری از اختلال حس بویایی شکایت دارند.
برخی از آنان از دست دادن کامل یا قسمی بویایی را حتا شش ماه پس از عفونت گزارش کرده اند. برخی از داکتران می گویند که طولانی ترین زمان اکنون به یک سال کامل نزدیک می شود.
دانشمندان در آغاز گمان می‌کردند که شاید کروناویروس رشته‌های عصب بویایی را متاثر کند و سبب شود که سگنال‌های بویایی به مغز منتقل نشود، اما پژوهش‌های بیشتر نشان داد که قضیه از این قرار نیست. دانشمندان پس از مطالعۀ معلومات منابع و تحقیقات مختلف به این نکته پی بردند که کروناویروس نسج فوقانی و جلد-مانند بینی را که مسوول ثبت بو است، متاثر می‌کند و تاثیر مستقیم بر اعصاب بویایی ندارد.
محققانی که بر روی این ناتوانی آزار دهنده کار می کنند خوشبین اند که در نهایت بسیاری از افراد بهبود می یابند اما می ترسند که برخی بهبود نیابند. برخی از داکتران نگران اند که تعداد فزاینده‌ای از بیماران بدون حس بویایی، ممکن بیشتر در معرض افسردگی و سایر مشکلات قرار بگیرند.
داکتر تامس هامل، رییس کلینیک بو و طعم در شفاخانهٔ کدری درسدن، آلمان می‌گوید که افرادی که بویایی شان را از دست داده اند، در زندگی و حرفه خود موفق خواهند بود، اما به گفتۀ وی زندگی آنان شاید کیفیت روزهای پیش از ابتلا به کروناویروس را نداشته باشد.
از دست دادن حس بویایی نه تنها یک ناراحتی است بلکه خطرناک هم می‌باشد. دود ناشی از آتش سوزی، نشت گاز یا بوی بد غذای فاسد شده ممکن تشخیص نشود و سبب بروز خطرات حیاتی شود.
ایوان سیزا که پنچ ماه پیش در اثر ابتلا به کووید۱۹ حس بویایی و ذایقۀ خود را از دست داده می‌گوید: "غذا خوردن دیگر هیچ هدفی برای من ندارد، فقط اتلاف وقت است."
معاینات بالای ایوان سیزا و سایر بیماران آزمایش تکلم و قدرت تمرکز آنان را نیز در بر می‌گیرد. محققان در حال بررسی این استند که آیا شکایات بویایی با مشکلات شناختی مرتبط باکووید۱۹ مانند مشکلات در تمرکز، ارتباط دارد یا خیر.
ایوان سیزا برعلاوه مشکلات بویایی مشکلات تکلم نیز پیدا کرده و بعضی کلمات را نمی‌تواند به درستی تلفظ کند.
مگالی پین، متخصص تکلم می‌گوید: "این کاملا غیرمنتظره است. این مرد جوان نباید مشکلات زبانی را تجربه کند."
سیزا امیدوار است تا دو باره بویایی خود را باز یابد و از طعم و بوی غذای های مورد علاقه‌اش و گشت و گذار در فضای معطر خارج از منزل لذت ببرد.
او می‌گوید: "شاید تصور شود كه توانایی بوییدن طبیعت، درختان، وجنگل ها مهم نیست. اما وقتی حس بویایی را از دست می دهید، می فهمید که چقدر واقعاً خوش بخت خواهی بود که قادر به بوییدن این چیزها باشید."
دانشمندان با در نظر داشت تجارب حاصله از دیگر بیماری‌ها پیش‌بینی می‌کنند که حدود نصف بیمارانی که حس ذایقه و بویایی خود را در اثر بیماری‌های شبیه کووید۱۹ از دست داده بودند، در جریان سه تا شش ماه دو باره آن را باز یافتند.
اما هنوز هم هزاران شفایافتۀ کووید۱۹ در انتظار روزی اند که از رایحۀ خوش و گورای عطر و گل‌ها و ذایقۀ مطبوع و خوش آیند غذاها مانند روزهای پیش از همه‌گیری کروناویروس لذت ببرند.