فعالان افغان می‌گویند که طالبان در نزدیک به ۲۰ ماه گذشته که بر افغانستان حاکم شده اند، صدها نفر به شمول فعالان حقوق زن، استادان دانشگاه و خبرنگارانی را بازداشت کرده اند که از کارکرد حکومت این گروه انتقاد می‌کنند.
در این میان، نرگس سادات، یک تن از اعضای رهبری "جنبش اصلی زنان مقتدر افغانستان"، و ذکریا اصولی، استاد دانشگاه، که هر دو در زندان طالبان بودند روز دوشنبه، از بند رها شدند.
نرگس سادات، یکی از فعالانی بود که در اعتراض به ممنوعیت طالبان بر حق کار و آموزش زنان و دختران در افغانستان در تظاهرات شرکت کرده و آشکارا از این رویکرد طالبان انتقاد می‌کرد.
مونسه مبارز، یک تن از اعضای رهبری "جنبش اصلی زنان مقتدر افغانستان"، می گوید که از روز نخست بازداشت نرگس با خانواده او در تماس بوده و ادعا می‌کند که نرگس در زندان طالبان به شدت شکنجه شده و از لحاظ جسمی و روحی صدمهٔ شدیدی دیده است. او گفت که نرگس سادات بعد از رهایی از بند طالبان در شفاخانه زیر درمان است.
مبارز گفت: "طالبان به خاطریکه صف معترضین را فروپاشی کنند، سیاستی را روی دست گرفته اند که دیگران را بترسانند تا به صف معترضین نپیوندند، دقیقاً بازداشت می‌کنند و نگهداری می کنند و فامیل ها را اذیت می کنند."
با وصف انتقاد گستردهٔ بین‌المللی و تقاضاها برای رهایی افراد بازداشت شده، طالبان هنوز هم شماری از منتقدان حکومت خود را در بند نگه داشته اند.
بر اساس گزارش‌ها، در حال حاضر افزون بر مرتضی بهبودی، خبرنگار فرانسوی افغان تبار، موسی شاهین، آوازخوان، مطیع ویسا، بنیانگذار انجمن "راه قلم" و مدافع حقوق آموزش دختران و شماری دیگر از فعالان مدنی در بند طالبان قرار دارند.
مقامات حکومت طالبان تا هنوز در مورد شمار توقیف شدگان و فعالان جامعه مدنی و حقوق بشری در زندان آنها معلومات مشخصی ارایه نکرده اند.
اما مونسه مبارز به صدای امریکا گفت که بر اساس معلومات وی حدود ۸۰۰ زن فعال حقوق و آزادی زنان در زندان های طالبان استند.
سازمان عفو بین الملل نیز گزارش داده است که طالبان در بسیاری موارد بازداشت ها دلیلی برای توقیف و مکان توقیف آنان را ارایه نمی کنند.
کمیته حراست از خبرنگاران در سال جاری از افزایش بازداشت خبرنگاران محلی خبر داد و گفت که افغانستان برای بار نخست در ۱۲ سال گذشته در زمرهٔ کشورهایی با شمار بالای خبرنگاران در بند قرار گرفته است.
پاولین ادس میون، سخنگوی گزارشگران بدون مرز در واکنش به افزایش بازداشت خبرنگاران توسط طالبان به صدای امریکا گفت که وضعیت خبرنگاران در افغانستان شدیداً نگران کنند است.
او گفت: "طالبان فشار بر خبرنگاران را افزایش داده است و جمعه گذشته دو خبرنگار دیگر را توقیف و سپس رها کرد که به این ترتیب ما شاهد یک نوع فشاری استیم که فعالیت خبرنگاری را در این کشور به دلایل زیادی با خطر مواجه کرده و ترس را برای تمامی خبرنگاران از زندانی شدن افزایش داده است."
الکساندرا موستواجا، همسر مرتضی بهبودی، که اکنون ساکن دنمارک است، به صدای امریکا گفت خانواده مرتضی در افغانستان موفق شده با او در زندان طالبان صحبت کنند، اما به گفتهٔ موستواجا، مرتضی در زندان تحت فشار روانی زیاد قرار دارد و از لحاظ جسمی بسیار ضعیف و بیمار شده است.
الکساندرا گفت: "از یک جهت مهم است که ما به مبارزه برای آزادی بیان و مطبوعات ادامه دهیم که این امر در تصویر بزرگتر برای مرتضی مهم است. البته به عنوان همسر مرتضی از طالبان می خواهم که او را به طور فوری آزاد کنند زیرا او فقط کار خبرنگاری کرده و افغانستان را دوست داشت."
ذبیح الله مجاهد در اوایل ماه فبروری به صدای امریکا تایید کرد که مرتضی بهبودی در اداره استخبارات طالبان در بند است. او گفته بود که جزییات قضیه او هنوز با او شریک نشده است، اما وضعیت اش خوب است.
فرشته عباسی، پژوهشگر دیدبان حقوق بشر در جنوب آسیا، گفت کسانی که در بازداشت طالبان به سر می‌برند، به وکیل دسترسی ندارند و در بیشتر موارد، اعضای خانوادۀ شان حتا اجازه ملاقات با آنها را ندارند.
در میان افراد بازداشت شده از سوی طالبان، چهره‌های هنری مثل موسی شاهین، آوازخوان محلی پنجشیر نیز شامل اند. شاهین بیش از دو و نیم ماه است که در زندان طالبان به سر می‌برد.
عبد الوهاب عاصم، برادر موسی شاهین، به صدای امریکا گفت که موسی "مدت دو ماه و ۱۷ روزی که در زندان گروه طالبان است سخت شکنجه شده اند، سر و صورت شان تورم کرده و پاهایش تورم کرده و به نارسایی کلیه مواجه شده است. هنوز هم طالبان اجازه پزشک و دارو را برایش نداده اند."
هرچند نهادهای بین‌المللی حقوق بشری به شمول گزارشگر ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار رهایی فعالین جامعه مدنی از زندان طالبان شده اند، اما این گروه همچنان به بازداشت و زندانی کردن مخالفین خود ادامه داده است.
مقامات طالبان بار ها سرکوب فعالان و منتقدین خود را رد کرده اند.
