حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان میگوید که برای محافظت افغانها و شهر کابل و جلوگیری از هرج و مرج، طالبان به داخل شهر کابل دعوت شدند.
آقای کرزی در مصاحبه با اسوشیتدپرس گفت که "برای محافظت مردم و برای اینکه کشور و شهر دچار هرج و مرج نشود و عناصر ناخواستهای که احتمالا کشور و مغازهها را غارت میکردند" طالبان به شهر دعوت شدند.
آقای کرزی گفت که پرواز آقای غنی در آخرین لحظات برنامهای را که براساس آن طالبان به عنوان بخشی از یک توافق داخل کابل میشدند و توسط خود آقای غنی، عبدالله عبدالله، رییس پیشین شورای عالی مصالحۀ ملی و رهبری طالبان در دوحه درخواست شده بود برهم زد.
آقای کرزی گفت که یک روز قبل از سقوط کابل به دست طالبان با آقای غنی و عبدالله ملاقات کرد و قرار شد که به تاریخ ۱۵ اکست با یک هیات ۱۵ نفری عازم دوحه شوند تا روی مشارکت قدرت با طالبان صحبت کنند.
به گفته آقای کرزی در این زمان طالبان در حومۀ شهر کابل رسیده بودند اما رهبری آنان در قطر وعده کرده بود که جنگجویان شان داخل شهر نخواهند شد.
رییس جمهور پیشین افغانستان افزود که چاشت تاریخ ۱۵ اگست، طالبان در یک تماس تلیفونی به او گفت: "دولت باید در مواضع خود بماند و نباید حرکت کند که آنان [طالبان] قصد وارد شدن به شهر را ندارند. "
او علاوه کرد که ساعت ۲:۴۵ خبر شد که آقای غنی شهر را ترک کرده و تلاش کرد با وزیر دفاع، وزیر داخله و قوماندان امنیه کابل تماس بگیرد اما همه کابل را ترک کرده بودند.
آقای کرزی گفت که معاون قطعه محافظت آقای غنی از او خواست تا به ارگ بیاید و اداره امور را بدست بگیرد اما او نپذیرفت و گفت که از نظر قانونی حق این کار را ندارد.
در عوض رییس جمهور پیشین تصمیم گرفت پیام ویدیویی در کنار فرزندانش به مردم ارسال کند تا به گفتۀ وی "مردم افغانستان بدانند که همهٔ ما اینجا استیم".
آقای کرزی با قاطعیت گفت که اگر آقای غنی در کابل میماند، توافقی برای انتقال صلح آمیز وجود میداشت.
او در بخشی از مصاحبۀ خود گفت: "یقیناً یقیناً این همان چیزی بود که ما برای آن آمادگی میگرفتیم و امیدوار بودیم همراه با رییس شورای مصالحه عصر همان روز یا صبح روز بعد به دوحه برویم و توافق را نهایی کنیم."
رییس جمهور پیشین افغانستان گفت: "من معتقدم که رهبران طالبان نیز برای همین هدف و به همین منظور در دوحه منتظر ما بودند. "
این در حالی است که زلمی خلیلزاد، نمایندهٔ ویژهٔ پیشین ایالات متحده برای مصالحهٔ افغانستان اخیراً گفته است که توافقنامهٔ دوحه فرصت گفتگوهای بین الافغانی را مساعد کرد، اما به گفتۀ وی جمهوری افغانستان و گروه طالبان هردو در ناکامی آن باید مقصر شناخته شوند.
آقای خلیلزاد در مصاحبهای به صدای امریکا گفت که تفاوتها و اختلافات میان دو جانب، پیش از سقوط افغانستان، سبب ناکامی مذاکرات بین الافغانی شد.
زلمی خلیلزاد، محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان را به تاخیر مذاکرات متهم کرد و گفت: "نخست او حامی روند صلح نبود. مدت طولانی را در برگرفت تا یک هیات همهشمول را بفرستد. بعد، او پس از مدت دراز وارد مذاکرات افغانی شد. او زندانیان (طالبان) را آزاد کرد، اما رهایی آنان نیز شش ماه را در برگرفت."
رییس جمهور پیشین افغانستان، اما در بیانیههایش به کرات بر مذاکرات صلح تاکید کرده و گفته بود که حاضر است دور ریاست جمهوریاش را تکمیل نکند و انتخابات پیش از وقت را راه اندازی کند. آقای غنی در طرح صلحاش از طالبان خواسته بود تا در انتخابات اشتراک کنند.
آقای کرزی در مصاحبه خود بر حقوق تعلیم و تربیه یکسان پسران و دختران تاکید کرده و گفت: "زنان باید جایگاه خود را در سیاست افغانستان، در اداره، در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی، و فعالیتهای سیاسی در تمام امور زندگی بیابند. ... این موضوعی است که هیچ گونه سازشی در مورد آن وجود ندارد".
آقای کرزی، اما میگوید که تا زمانی که این اتفاق میافتد، جهان باید با طالبان تعامل کنند. کارمندان دولت باید حقوق بگیرند و مراکز صحی باید فعال باشند.
رییس جمهور پیشین افغانستان که در دو دهۀ پسین افغانها و جامعۀ جهانی مرتکب "اشتباهات فاحش" در افغانستان شده اند و به گفتۀ وی "زمان آن فرا رسیده است که همه ما این را درک کنیم و به از اشتباهاتی که همه مرتکب شدهایم بیاموزیم و آن را بهتربسازیم. "