دومین نماینده ویژۀ ایالات متحده برای افغانستان و پاکستان هم به طور غیرمترقبه، از وظیفه اش کنار میرود. مارک گروسمن 61 ساله که این سمت را از ریچارد هلبروک کمتر از دو سال پیش عهده دار شده بود، گفته است تا دو هفته دیگر وزارت خارجۀ ایالات متحده را ترک می کند.
بیانات مارک گروسمن، فرستادۀ ویژۀ رئیس جمهور ایالات متحده برای افغانستان و پاکستان در مورد خط دیورند به حیث سرحد رسمی میان افغانستان و پاکستان واکنش های شدیدی را در افغانستان برانگیخته بود و از جانب دیگر در جریان شدت کشیدگی های روابط واشنگتن با اسلام آباد، او حتا اجازۀ رفتن به پاکستان را نیافته بود. اما کارشناسان می گویند که پیچیدگی و گستردگی آزمون های منطقه او را در موقف دشواری قرار داده بود، و توانست به خوبی از آن بیرون آید.
بیانات روی خط دیورند
مارک گروسمن به تازگی زمانی در سرخط خبر های رسانه های افغانستان قرار گرفت که به یک تلویزیون خصوصی گفت ایالات متحده خط دیورند را به حیث سرحد بین افغانستان و پاکستان رسمیت می دهد. باوجود واکنش های شدید اما محتاطانۀ حکومت افغانستان، موضوع خط دیورند از آن به بعد بین کابل و واشنگتن (حد اقل به شکل علنی) مطرح نگردیده است. اما کبیر رنجبر، عضو پیشین مجلس نمایندگان افغانستان می گوید که کنار رفتن مقامات از سمت های شان در ایالات متحده روند عادی می باشد و کنار رفتن گروسمن هیچ ربطی به بیانات او در قبال موضوع خط دیورند ندارد.
ششانک جوشی، از پوهنتون هارورد می گوید که امکان دارد پیش از فرا رسیدن روز های دشوار و کار های زیادی که با نزدیک شدن تکمیل روند انتقال و مصالحه در در پیشرو است، کاخ سفید علاقمند باشد نامزد جدیدی را به این سمت مهم معرفی کند.
فرستادۀ ویژه یا سفیر؟
رئیس جمهور باراک اوباما برای بار نخست فرستادۀ های ویژه را به افغانستان و شرق میانه در دور اول کاری خود معرفی کرد. سفیر ایالات متحده در افغانستان از لحاظ کاری بیشتر بر موضوعات داخلی و بین کابل و واشنگتن مشغول کار می باشد. اما فرستادۀ ویژۀ رئیس جمهور، افغانستان را نه تنها از دایرۀ داخلی، بلکه فراتر از آن در سطح منطقه بررسی می کند و فعالیت های کشور های منطقوی را در قبال آن کشور به اساس استراتیژی واشنگتن اعیار می سازد. (راین کراکر، سفین پیشین ایالات متحده برای افغانستان نیز به گونۀ (قسماً) غیر مترقبه از سمت اش کنار رفت).
توافقنامۀ همکاری امنیتی
گروسمن در حالی استعفا کرد که گفت و شنود ها روی موضوعات حساس میان کابل و واشنگتن پس از بحث های داغ مبارزات انتخاباتی ایالات متحده – که تمرکز آن اقتصاد بود و افغانستان به ندرت سر زبان ها نمی آمد – راه افتاده است. مقام های افغان و امریکایی اکنون روی توافقنامۀ همکاری های امنیتی بحث می کنند که شامل چگونگی و تعداد سربازان ایالات متحده در افغانستان پس سال 2014، فراهم کردن مصئونیت حقوقی برای سربازان و احتمال ایجاد قرارگاه های دراز مدت امریکا در افغانستان می باشد.
احمد خالد مجیدیار، پژوهشگر در نهاد پژوهشی AEI در واشنگتن می گوید که پالیسی ایالات متحده برای افغانستان مشخص است و کنار رفتن گروسمن آن را تغییر نخواهد داد. اما به عقیدۀ این کارشناس افغان پیشبرد امور وابسته به طرز کار فرستادۀ جدید رئیس جمهور اوباما به افغانستان و پاکستان و همچنان رئیس آیندۀ ادارۀ اسختباراتی ایالات متحده (سی، آی، ای) می باشد.
مأموریت پُر فراز و نشیب
در جریان دورۀ کاری گروسمن، بحران الدین ربانی، رئیس شورای عالی صلح افغانستان کشته شد که هلاکت او روند صلح را در افغانستان به آزمون کشید و روابط کابل و اسلام آباد را پیچیده تر ساخت، حملات توپخانه یی پاکستان به مناطق شرقی افغانستان افزایش یافت و در نتیجۀ هلاکت اسامه بن لادن در داخل پاکستان بدون هماهنگی با اسلام آباد، هلاکت 24 سرباز پاکستان در نتیجۀ حملۀ قوای ائتلاف و افزایش در حملات طیاره های بدون سرنشین، روابط پاکستان و ایالات متحده فراز و نشیب های بی سابقۀ را پیمود که تا اکنون تلاش ها برای عادی سازی آن جریان دارد. ششانک جوشی می گوید که گروسمن در نهایت تلاش به خرچ داد تاز از هم پاشیدن روابط افغانستان و پاکستان و پاکستان ایالات متحده جلوگیری کرده باشد – و در این امر پیروز نیز گردید.
ریچارد هولبروک، نخستین فرستادۀ رئیس جمهوری اوباما برای افغانستان و پاکستان در حلقات دپلوماتیک از شهرت و نفوذ زیادی برخوردار بود. عقد پیمانی که منجر به آمدن صلح در بالقان گردید، شهرت او را بیشتر ساخت و پس از گماشته شدن به این سمت، همه توقعات بلندی از او داشتند، اما روابط هولبروک با ارگ ریاست جمهوری افغانستان، حساسیت هند با گرمی روابط او با پاکستان، نگرانی های در مورد انجام امور ایجاد کرده بود. جوشی از پوهنتون هارورد می گوید که باوجود نفوذ کم گروسمن نسبت به هولبروک، او توانست توازان را در روابط اش برقرار کند و تمام بازی کن های عمدۀ منطقه را در قضیۀ افغانستان و پاکستان دخیل سازد.
ادغام سمت فرستادۀ ویژه؟
مجلۀ فارن پالیسی گزارش می دهد که پس از مرگ ریچارد هولبروک نفوذ دفتر فرستادۀ ویژه برای افغانستان و پاکستان در داخل وزارت خارجۀ ایالات متحده نیز کاهش یافت و اکنون گمانه زنی ها وجود دارد که این دفتر با معینیت آسیای جنوبی مدغم گردد – تصمیمی که رئیس جمهور اوباما با وزیر خارجۀ آیندۀ خود خواهد گرفت.
بیانات مارک گروسمن، فرستادۀ ویژۀ رئیس جمهور ایالات متحده برای افغانستان و پاکستان در مورد خط دیورند به حیث سرحد رسمی میان افغانستان و پاکستان واکنش های شدیدی را در افغانستان برانگیخته بود و از جانب دیگر در جریان شدت کشیدگی های روابط واشنگتن با اسلام آباد، او حتا اجازۀ رفتن به پاکستان را نیافته بود. اما کارشناسان می گویند که پیچیدگی و گستردگی آزمون های منطقه او را در موقف دشواری قرار داده بود، و توانست به خوبی از آن بیرون آید.
بیانات روی خط دیورند
مارک گروسمن به تازگی زمانی در سرخط خبر های رسانه های افغانستان قرار گرفت که به یک تلویزیون خصوصی گفت ایالات متحده خط دیورند را به حیث سرحد بین افغانستان و پاکستان رسمیت می دهد. باوجود واکنش های شدید اما محتاطانۀ حکومت افغانستان، موضوع خط دیورند از آن به بعد بین کابل و واشنگتن (حد اقل به شکل علنی) مطرح نگردیده است. اما کبیر رنجبر، عضو پیشین مجلس نمایندگان افغانستان می گوید که کنار رفتن مقامات از سمت های شان در ایالات متحده روند عادی می باشد و کنار رفتن گروسمن هیچ ربطی به بیانات او در قبال موضوع خط دیورند ندارد.
ششانک جوشی، از پوهنتون هارورد می گوید که امکان دارد پیش از فرا رسیدن روز های دشوار و کار های زیادی که با نزدیک شدن تکمیل روند انتقال و مصالحه در در پیشرو است، کاخ سفید علاقمند باشد نامزد جدیدی را به این سمت مهم معرفی کند.
فرستادۀ ویژه یا سفیر؟
رئیس جمهور باراک اوباما برای بار نخست فرستادۀ های ویژه را به افغانستان و شرق میانه در دور اول کاری خود معرفی کرد. سفیر ایالات متحده در افغانستان از لحاظ کاری بیشتر بر موضوعات داخلی و بین کابل و واشنگتن مشغول کار می باشد. اما فرستادۀ ویژۀ رئیس جمهور، افغانستان را نه تنها از دایرۀ داخلی، بلکه فراتر از آن در سطح منطقه بررسی می کند و فعالیت های کشور های منطقوی را در قبال آن کشور به اساس استراتیژی واشنگتن اعیار می سازد. (راین کراکر، سفین پیشین ایالات متحده برای افغانستان نیز به گونۀ (قسماً) غیر مترقبه از سمت اش کنار رفت).
توافقنامۀ همکاری امنیتی
گروسمن در حالی استعفا کرد که گفت و شنود ها روی موضوعات حساس میان کابل و واشنگتن پس از بحث های داغ مبارزات انتخاباتی ایالات متحده – که تمرکز آن اقتصاد بود و افغانستان به ندرت سر زبان ها نمی آمد – راه افتاده است. مقام های افغان و امریکایی اکنون روی توافقنامۀ همکاری های امنیتی بحث می کنند که شامل چگونگی و تعداد سربازان ایالات متحده در افغانستان پس سال 2014، فراهم کردن مصئونیت حقوقی برای سربازان و احتمال ایجاد قرارگاه های دراز مدت امریکا در افغانستان می باشد.
احمد خالد مجیدیار، پژوهشگر در نهاد پژوهشی AEI در واشنگتن می گوید که پالیسی ایالات متحده برای افغانستان مشخص است و کنار رفتن گروسمن آن را تغییر نخواهد داد. اما به عقیدۀ این کارشناس افغان پیشبرد امور وابسته به طرز کار فرستادۀ جدید رئیس جمهور اوباما به افغانستان و پاکستان و همچنان رئیس آیندۀ ادارۀ اسختباراتی ایالات متحده (سی، آی، ای) می باشد.
مأموریت پُر فراز و نشیب
در جریان دورۀ کاری گروسمن، بحران الدین ربانی، رئیس شورای عالی صلح افغانستان کشته شد که هلاکت او روند صلح را در افغانستان به آزمون کشید و روابط کابل و اسلام آباد را پیچیده تر ساخت، حملات توپخانه یی پاکستان به مناطق شرقی افغانستان افزایش یافت و در نتیجۀ هلاکت اسامه بن لادن در داخل پاکستان بدون هماهنگی با اسلام آباد، هلاکت 24 سرباز پاکستان در نتیجۀ حملۀ قوای ائتلاف و افزایش در حملات طیاره های بدون سرنشین، روابط پاکستان و ایالات متحده فراز و نشیب های بی سابقۀ را پیمود که تا اکنون تلاش ها برای عادی سازی آن جریان دارد. ششانک جوشی می گوید که گروسمن در نهایت تلاش به خرچ داد تاز از هم پاشیدن روابط افغانستان و پاکستان و پاکستان ایالات متحده جلوگیری کرده باشد – و در این امر پیروز نیز گردید.
ریچارد هولبروک، نخستین فرستادۀ رئیس جمهوری اوباما برای افغانستان و پاکستان در حلقات دپلوماتیک از شهرت و نفوذ زیادی برخوردار بود. عقد پیمانی که منجر به آمدن صلح در بالقان گردید، شهرت او را بیشتر ساخت و پس از گماشته شدن به این سمت، همه توقعات بلندی از او داشتند، اما روابط هولبروک با ارگ ریاست جمهوری افغانستان، حساسیت هند با گرمی روابط او با پاکستان، نگرانی های در مورد انجام امور ایجاد کرده بود. جوشی از پوهنتون هارورد می گوید که باوجود نفوذ کم گروسمن نسبت به هولبروک، او توانست توازان را در روابط اش برقرار کند و تمام بازی کن های عمدۀ منطقه را در قضیۀ افغانستان و پاکستان دخیل سازد.
ادغام سمت فرستادۀ ویژه؟
مجلۀ فارن پالیسی گزارش می دهد که پس از مرگ ریچارد هولبروک نفوذ دفتر فرستادۀ ویژه برای افغانستان و پاکستان در داخل وزارت خارجۀ ایالات متحده نیز کاهش یافت و اکنون گمانه زنی ها وجود دارد که این دفتر با معینیت آسیای جنوبی مدغم گردد – تصمیمی که رئیس جمهور اوباما با وزیر خارجۀ آیندۀ خود خواهد گرفت.
