رونق فروشگاه‌های آنلاین در افغانستان؛ رقابت تجاری در دنیای مجازی

فروشگاه‌های آنلاین در افغانستان به شیوۀ جدید کسب و کار در بین نسل جوان تبدیل شده است. ولی آنچه این تجارت را شاید از سایر نقاط جهان متفاوت می‌سازد، این است که بیشتر این فروشگاه‌ها، صفحات انترنتی منحصر به خود ندارند و اجناس خود را بیشتر از طریق شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رسانند.

در فروشگاه‌های آنلاین از خانه‌ و آپارتمان‌های لوکس گرفته تا موتر و اجناس دست دوم از قبیل لباس و کفش می توان پیدا کرد.

فروشندگان با گذاشتن عکس های مختلف با کیفیت از اجناس و نرخ آنها در صفحات فیس بوک با مشتری ارتباط برقرای می کنند. اما سرمایه گذاری در دنیای مجازی برای جوان افغان آسان نبوده است.

"ریسک بزرگ"

حمیرا پیکار، مسوول فروشگاه انترنتی "فرخنده آنلاین شاپ" در کابل است. او دو سال می‌شود که این فروشگاه را ایجاد کرده و می‌گوید که سرمایه گذاری در دنیای آنلاین ریسک بزرگی بود، اما او آن را پذیرفت و اکنون کارش رونق گرفته و از آن راضی است.

او می‌گوید عدم ثبات امنیتی و سیاسی در افغانستان روی سرمایه گذاری در دنیای واقعی و دنیای مجازی تاثیر گذار بوده است.

به گفته خانم پیکار، فروشگاه آنلاین آنها داری وب سایت، صفحه فیسبوک و یک اپلیکیشن است که مشتری‌های که از سیستم اندروید استفاده می‌کنند، می‌توانند با دانلود اپلیکیشن، از طریق آن خریداری کنند.

ساحه کار بیشتر فروشگاه‌های آنلاین، محدود به کابل، پایتخت افغانستان است، اما خانم پیکار می‌گوید که آنها نمایندگی "فرخنده آنلاین شاپ" را در ولایت‌های بلخ و غزنی نیز ایجاد کرده‌اند.

تمیم صدیقی، مدت یک سال است که فروشگاه آنلاین "دنیا آنلاین شاپینگ" را ایجاد کرده است و در شهر کابل فعالیت می‌کند. او می‌گوید که با افزایش فروشگاه‌های آنلاین، رقابت تجاری در دنیای مجازی سخت تر شده و جلب اعتماد مشتری‌ها نیز دشوار شده است.

او می‌گوید که افزایش فروشگاه‌های آنلاین و ارائه اجناس کم کیفیت از سوی شماری از این فروشگاه‌ها، باعث شده است که اعتماد مردم به فروشگاه‌های آنلاین کمتر شود.

چالش‌های فروشگاه‌های آنلاین در افغانستان

نبود سیستم آدرس‌یابی دقیق در شهر کابل، عدم دسترسی به مشتریان در شمار زیادی از ولایات به دلیل نبود خدمات انترنیتی و پستی، آزار و اذیت شماری از مشتری‌ها، از چالش‌های عمدۀ فروشگاه‌های آنلاین است.

حمیرا پیکار می‌گوید که پیدا کردن آدرس مشتریان در شهر کابل، از چالش‌های جدی است. او می گوید: "آدرس دقیق و درست وجود ندارد و برای پیدا کردن خانه و محل زندگی یک مشتری، مجبور می‌شویم که ساعت‌ها بگردیم و بارها تماس بگیریم تا محل دقیق را پیدا کنیم."

او می‌گوید علاوه بر این، شماری از مشتری‌ها، دست به آزار و اذیت فروشندگان آنلاین می‌زنند: "زنگ می‌زنند و جنس را سفارش می‌دهند، وقتی به آدرسی که داده می‌رویم یا آدرس کاملا اشتباه است یا اینکه شماره تلفن مشتری خاموش است و مجبور می‌شویم به دفتر برگردیم."

تمیم صدیقی نیز با مشکلات مشابه خانم پیکار مواجه شده است، اما می‌افزاید که یکی از جدی‌ترین چالش‌های آنها عدم دسترسی به مشتریان در ولایات است.

او می‌گوید در اکثر ولایات افغانستان مردم به انترنت دسترسی ندارند، بنا براین، آنها نیز نمی‌توانند تجارت آنلاین خود را بیشتر توسعه بدهند و خدمات خود را به ولایات گسترش دهند.

مسوولان فروشگاه‌های آنلاین در افغانستان، پایین بودن سطح سواد جامعه را نیز به عنوان یک چالش در برابر فروشگاه‌های آنلاین می‌بینند. آنها می‌گویند که خرید آنلاین نیاز به سواد دارد و یک مشتری باید آنقدر سواد داشته باشد که بتواند از طریق انترنت و شبکه‌های اجتماعی جنس مورد نظرش را جستجو کرده و بخرد.

سهولت‌های خرید از فروشگاه‌های آنلاین

ابراهیم احمدی، کارمند یک موسسه خصوصی در کابل است. او هم درس می خواند و هم کار می کند و به این دلیل، فرصت کمی برای رفتن به بازار و خرید اجناس مورد نیازش دارد.

او می‌گوید که فروشگاه‌های آنلاین سهولت‌های خوبی برای افرادی فراهم کرده که فرصت کم برای رفتن به بازار دارند. آقای احمدی می‎‌گوید که در شش ماه اخیر تقریبا تمام اجناس مورد نیازش را از فروشگاه‌های آنلاین خریده، بدون اینکه تمام روز در بازار سرگردان باشد.

شماری از فروشگاه‌های آنلاین نیز برای تشویق مشتریان شان به خرید، برای آنها جایزه در نظر می‌گیرند تا بیشتر تشویق شوند که از این فروشگاه‌ها خرید کنند.

مسوول "فرخنده آنلاین شاپ" می‌گوید که آنها به هر مشتری که از طریق اپلیکیشن این فروشگاه خریداری کند، ماهانه صد افغانی کریدیت رایگان می‌فرستند و اگر یک مشتری این اپلیکیشن را به دوستان خود معرفی کند، ده فیصد تخفیف دریافت خواهد کرد.

امیدواری به آینده

مسوولان فروشگاه‌های آنلاین در افغانستان امیدواراند که با گسترش انترنت و افزایش سطح سواد جامعه، فروشگاه‌های آنلاین رونق بیشتری بگیرد و همانند کشورهای توسعه یافته، خرید و فروش از طریق انترنت، به یک امر معمول در زندگی روز مره شهروندان تبدیل شود.

آنها می‌گویند که این کار در صورتی ممکن است که امنیت و ثبات در کشور وجود داشته باشد و همچنین زمینه دسترسی مردم به خدمات انترنتی در سراسر کشور فراهم شود.