سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) گفته است که ۲۴ جنوری ۲۰۲۳ روز بین‌المللی آموزش به نام زنان و دختران افغان اختصاص یافته است.
آدری ازولی، رییس یونسکو ضمن اتخاذ این تصمیم گفته است که در این مناسبت خواستار اعادهٔ فوری حق بنیادی زنان و دختران افغان به آموزش خواهد شد.
طالبان پس از به قدرت رسیدن در افغانستان زنان و دختران را از حق آموزش و تحصیل منع کرده و به دختران فقط اجازهٔ آموزش تا صنف ششم را داده اند، اقدامی که با واکنش گستردهٔ جهانی مواجه شده است.
یونسکو آموزش را حق جهانی بشری خوانده و گفته است که هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که مانع آموزش زنان و دختران باشد. این نهاد ملل متحد گفته است که جامعهٔ بین‌المللی مسوولیت دارد تا اعادهٔ بی‌درنگ دسترسی زنان و دختران افغان به آموزش را تضمین کند.
به مناسبت ۲۴ جنوری روز بین‌المللی آموزش، یونسکو رویدادی را در مقر سازمان ملل متحد در نیویارک با اشتراک منشی عمومی ملل متحد، رییس مجمع عمومی سازمان ملل متحد و رییس یونسکو برگزار می‌کند که این مقام‌ها بحث اختصاصی در مورد آموزش زنان و دختران افغان خواهند داشت.
بر اساس آمار سازمان ملل متحد ۸۰ درصد زن و دختر افغان که در سن مکتب رفتن اند – حدود ۲.۵ میلیون نفر – به خاطر ممنوعیت طالبان بر آموزش دختران از رفتن به مکتب محروم اند.
یونسکو گفته است که پس از به قدرت رسیدن طالبان در سال ۲۰۲۱ این نهاد ملل متحد از طریق کار با سازمان‌های غیرحکومتی فعال در افغانستان، آموزش از راه دور به ویژه با استفاده از ایستگاه‌های رادیویی در افغانستان و سایر روش‌ها، به حمایت از آموزش و یافتن راه‌های بدیل آموزش زنان و دختران افغان تلاش کرده است.
کشورهای غربی و ملل متحد همواره تاکید کرده اند که با محروم کردن زنان و دختران افغان از حق آموزش، دستآوردهای دو دههٔ پسین در زمینهٔ آموزش در افغانستان، از دست خواهد رفت. یونسکو گفته است که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ شمار دانش‌آموزان در افغانستان ده برابر شده و از یک میلیون دانش‌آموز در سال ۲۰۰۱ به ده میلیون در سال ۲۰۲۱ رسیده بود.
آمار یونسکو نشان می‌دهد که در سال ۲۰۰۱ هیچ دختری در افغانستان مکتب نمی‌رفت اما در سال ۲۰۲۱ شمار دختران دانش‌آموز به ۲.۵ میلیون نفر رسیده بود و حضور دانش‌جویان دختر در موسسات تحصیلات عالی ۲۰ برابر شده و در سال ۲۰۲۱ به ۱۰۰ هزار نفر می‌رسید. به همین ترتیب، بر اساس آمار یونسکو، ۱۷ درصد زنان افغان در سال ۲۰۰۱ قادر به خواندن و نوشتن بودند، حالانکه در سال ۲۰۲۱ این رقم به ۳۰ درصد افزایش یافته بود.
