کارشناسان امور میگویند که رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه با آزمون برقراری تعادل در روابط با روسیه و متحدین غربی خود مواجه است و مسله عضویت سویدن در پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) آزمایش مهمی برای وفاداری انقره به این پیمان و غرب است.
پس از پیروزی در دور دوم انتخابات ۲۸ می، اردوغان برای سومین بار به صفت رییس جمهور ترکیه حلف وفاداری یاد کرد.
تحلیلگران پیشینی میکنند که تبدیل کردن ترکیه به یک قدرت قرن ۲۱، از اولویتهای پالیسی خارجی رجب طیب اردوغان خواهد بود.
اصلی آیدیتانسباس، پژوهشگر انستیتیوت بروکینگز در واشنگتن دی سی به صدای امریکا گفت: "ما شاید، شاهد دوام نظریه غیرمتعهد و خودمختاری استراتیژیک جایگاه ترکیه در جهان باشیم. رییس جمهور اردوغان ترکیه را به حیث یک قدرت درحال ظهور میبیند. او کمپاین خود را بر این اساس استوار ساخت. او میگوید که قرن ۲۱ قرن ترکیه خواهد بود و ترکیه عضو وفادار پیمان ناتو نیست."
ینس ستولتنبرگ، منشی عمومی ناتو، که در مراسم تحلیف اردوغان حضور داشت، از ترکیه خواست تا در جلسه ماه آینده رهبران این ایتلاف، در خصوص پیوستن سویدن به ناتو، از حق رای ویتو کار نگیرد. انتظار میرود که عضویت سویدن در ناتو موضوع اصلی نشست سران ناتو در ماه آینده باشد.
ستولتنبرگ میگوید که سویدن به تقاضاهای ترکیه برای سرکوبی گروه های دهشت افگنی که حکومت ترکیه را هدف قرار می دهند، رسیدگی کرده است. او گفت: "قانون جدید مهم مبارزه با دهشت افگنی چندین روز قبل نافذ شد بنا براین سویدن به مسوولیت خود عمل کرده است."
این مطلب مرتبط را نیز بخوانید واکنش غرب و روسیه به پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیهانقره در حالی به عضویت سویدن در ناتو مخالفت میورزد که اردوغان به تعمیق روابط با مسکو تعهد کرده است. ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، درمیان اولین رهبران کشورها بود که موفقیت اردوغان را در انتخابات مبارکباد گفت.
حسین باغچی، پژوهشگر در انستیتیوت پالیسی خارجی مستقر در انقره، به صدای امریکا گفت: "این درست است که اردوغان و پوتین دوستان خوبی استند و روابط ترکیه و روسیه برای پنج سال آینده قویتر ادامه خواهد یافت. به نظرم پوتین به طور یقین بسیار خوشحال است که دوستش دوباره برای پنج سال آینده به حیث رییس جمهور انتخاب شده است."
پوتین به اردوغان حمایت مالی قابل ملاحظهای طی انتخابات ریاست جمهوری داشت که شامل تمدید تادیات میلیاردها دالر پول انرژی برای حمایت از اقتصاد در مضیقۀ ترکیه بود.
اما تحلیلگران میگویند که اردوغان ممکن به دنبال از سرگیری روابط با واشنگتن به خاطر تحکیم موفقیت انتخاباتی اش باشد.
صرحت گونچ، استاد دانشگاه قادر خاص، گفت: "ممکن است اردوغان و دستیارانش در صدد تجدید روابط بین انقره و واشنگتن مبتنی بر پذیرش بهتر اردوغان از سوی واشنگتن باشد که ممکن این امر با سفر رسمی انجام شود یعنی این همان چیزی است که ترکیه توقع آن را دارد."
بهبود روابط ترکیه و ایالات متحده ممکن به کاهش فشارهای مالی کمک کند که اقتصاد ترکیه با آن مواجه است. اما برخی تحلیلگران هشدار میدهند که زمینههای ضعیف تعامل بین رهبران دو کشور به عنوان یک مانع در روند بهبود روابط باقی است.
آیدیتانسباس گفت: "ترکیه برای واشنگتن یک چالش است و این آزمون ادامه خواهد داشت. رابطه بین دوکشور از حد ایده آل کمتر است. در واقع، غیرکارا است. در صدر این روابط ضعیف، رییس جمهور اردوغان و رییس جمهور بایدن است که به سختی با هم صحبت و ملاقات میکنند."
از سرگیری روابط ایالات متحده و ترکیه ممکن به موقف انقره در قبال توسعه ناتو و تقاضاهای فزاینده غرب برای اعمال تعزیرات بر روسیه، امری که اردوغان تا حال با آن مخالفت کرده است، بستگی داشته باشد.