ختنه به عمل جراحی گفته میشود که در آن پوستی که انتهای آلت تناسلی پسران را مستور کرده است، برداشته میشود.
ختنه از قرنها به اینسو رایج بوده و در برخی ادیان، به ویژه اسلام و یهودیت، ختنه پسران به عنوان یک مکلفیت پنداشته میشود. در بیشتر موارد نوزادان پسر در نخستین روزهای پس از تولد ختنه میشود.
پسران هرچه زودتر پس از تولد ختنه شوند، بهتر خواهد بود. به هر اندازه که این عملیهٔ هرچند کوچک جراحی به تاخیر انداخته شود، به همان اندازه مشکلتر و توام با خطر خواهد شد.
با آنکه ختنه کردن ریشه در فرهنگ و دین دارد و برخیها نیز به خاطر مزایای صحی آن را سفارش میکنند، هنوز هم در مورد موثریت طبی و دلایل صحی برای انجام دادن ختنه بحثهایی وجود دارد.
با اینحال، اکادمی داخلهٔ اطفال امریکا گفته است که ختنه کردن نوزادان پسر سبب میشود که آنان در سنین بلندتر، در معرض خطرکمتر ابتلا به عفونتهای جهاز بولی، سرطان آله تناسلی و بیماریهای مقاربتی جنسی، قرار داشته باشند.
انستیتیوت صحت ایالات متحده در یک تحقیق طبی گزارش داده است که خطر ابتلا به ایدز در نزد مردانی که ختنه شده اند، در مقایسه با کسانی که ختنه نشده اند، تا حدود ۶۰ درصد کمتر است.
مانند هر عملیهٔ دیگر جراحی، ختنه نیز اختلاطات احتمالی را پی دارد، اما خطر بروز مشکلات ناشی از ختنه بسیار اندک است و قابل نادیده گرفتن است. درد، خونریزی، عفونت زخم و تخریش آلهٔ تناسلی از مشکلات احتمالی است که ممکن پس از ختنه کردن بروز کند.
ختنه باید در شرایط معیاری طبی و توسط داکتر انجام شود، زیرا انجام این عملیه تحت شرایط غیرمعقم و در محیط ناپاک خطرات جدی از جمله خونریزی و عفونتهای شدید و تهدید کنندهٔ حیات کودک را در پی داشته میتواند.
در برخی کشورها افراد غیرمسلکی طبی مانند سلمان یا بزرگان محلی که دانش و تخصص طبی ندارند، کودکان را ختنه میکنند. کارشناسان صحی سفارش میکنند که هرگز نباید چنین شود.
ختنه دختران
در شماری از کشورهای جهان، ختنهٔ دختران نیز رایج است، اما ملل متحد و دیگر سازمانهای معتبر جهانی با اینکار مخالف بوده و آن را نقض حقوق بشری و صدمه به سلامتی و وقار زنان و دختران میدانند.
ختنه دختران در اکثر کشورهای افریقایی و برخی از کشورهای شرق میانه، آسیا و امریکای لاتین رایج است.
ختنه دختران در شماری از کشورهای اسلامی نیز رایج است. مصر چند سال پیش قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن مدت زندان کسانی که ختنۀ دختران را انجام میدهند، از دو سال تا هفت سال افزایش یافت. سودان نیز ختنهٔ دختران و زنان را جرم قابل مجازات اعلام کرده است.
یک پژوهش در سال ۲۰۱۱ در کولمبیا نشان داد که ختنه دختران هنوز هم در میان مردم بومی آن کشور رایج است.
مطالعۀ دیگر در سال ۲۰۱۲ در اسراییل نیز انجام ختنه دختران را در میان یهودیان مهاجر در اتیوپیا تایید کرد و در ایالات متحده نیز مواردی از ختنه دختران در میان جمعیت مسیحی این کشور دیده شده است.
در این عمل که معمولاً در نوزادی یا سنین نوجوانی توسط قیچی و بدون بیهوشی صورت میگیرد، قسمتهای بیرونی آلت تناسلی زنان برداشته میشود تا آنان از خودارضایی باز نگهداشته شوند.
سازمان جهانی صحت گفته است که ختنه دختران و زنان در دراز مدت، سبب مشکلات ولادی، تکالیف سیستم بولی، مشکلات مقاربت جنسی، افسردگی، اضطراب، اختلالات روانی و مرگ میشود.
بر اساس آمار سازمان جهانی صحت، هم اکنون نزدیک به ۲۰۰ میلیون زن و دختر در جهان وجود دارد که عملیهٔ ختنه بر آنان تطبیق شده است.