سازمان عفو بین‌الملل از افزایش سانسور در نشرات رسانه‌های افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که در حال حاضر، کار خبرنگاری در این کشور در معرض تهدید قرار دارد.
این سازمان روز سه‌شنبه سوم می (۱۳ ثور) در صفحهٔ تویترش به مناسبت سوم می، روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است که نیاز است تا خبرنگاران و نهادهای حامی آنان در افغانستان، بدون ترس از انتقام به کار شان ادامه دهند.
این سازمان افزوده است که با حاکمیت طالبان بر افغانستان بسیاری رسانه‌ها در حال فروپاشی قرار دارند، در حالی که این رسانه‌ها در گذشته در نشر گزارش‌های مستقل شهرت داشتند.
عفو بین‌الملل تاکید کرده است که باید به رسانه‌ها اجازه داده شود که آنان به فعالیت‌های خود در افغانستان به گونهٔ آزاد ادامه دهند.
بر بنیاد معلومات این سازمان در بیش از هشت ماه گذشته دست‌کم، ۶۴۰۰ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای در افغانستان کار خود را از دست داده اند و در این مدت، ۲۳۱ رسانۀ تصویری، صوتی و چاپی در سراسر این کشور از فعالیت باز مانده اند.
این سازمان تاکید کرده است که در حال حاضر، شماری از رسانه‌ها در این کشور با تهدیدات امنیتی و مشکلات اقتصادی نیز روبرو اند.
بر اساس معلومات عفو بین‌الملل پس از مسلط شدن طالبان بر این کشور، ۸۰ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای توقیف و مورد خشونت قرار گرفته اند. این سازمان تاکید کرده که بیشتر آسیب را خبرنگار زن متحمل شده اند.
پیش از این دیدبان حقوق بشر در گزارشی گفته بود که مقام‌های طالبان رسانه‌ها در ولایات و ولسوالی‌ها را به گونهٔ گسترده سانسور کرده و در مقابل خبرنگاران از خشونت کار گرفته اند. این نهاد همچنین گفته بود که وضعیت خبرنگاران، به ویژه خبرنگاران زن در سایر ولایات افغانستان "بسیار بدتر" از وضعیت خبرنگاران کابل است.
خانه آزادی بیان، یکی از نهادهای محلی حامی خبرنگاران به تاریخ ۲۰ اپریل (۳۱ حمل) در اعلامیه‌ای گفت که طالبان با اعمال فشار بر رسانه‌ها - تهدید، بازداشت و شکنجۀ خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای- به گونۀ علنی قانون دسترسی به اطلاعات و رسانه‌های همگانی را نقض می‌کنند.
ایان مک‌کری، شارژدافیر سفارت امریکا در کابل که در حال حاضر فعالیت‌هایش را از قطر به پیش‌می‌برد، در پیامی دربارۀ روز جهانی مطبوعات گفته است: "ما باید اهمیت رسانه‌های آزاد و فداکاری‌های را که آنها در این راستا انجام می‌دهند در روز جهانی آزادی مطبوعات آنرا انعکاس دهیم. ما بر فداکاری‌های آنها با حفاظت از آزادی مطبوعات در هرجای که مورد حمله قرار می‌گیرند، ارج می‌گذاریم و بر آنها احترام قایل استیم."
نگرانی‌ها از محدودیت‌ها بر کار خبرنگاران و اعمال فشار بر رسانه‌ها از سوی طالبان در حالی مطرح می‌شود که در تازه‌ترین مورد، متی نودسن، معاون هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) گفته است که رسانه‌های آزاد در افغانستان "مورد حمله" قرار دارند.
خانم نودسن گفت: "رسانه‌های خبری تعطیل شده اند، خبرنگاران کارهای خود را از دست داده و ده‌ها خبرنگار دیگر از کشور فرار کرده اند. ولی شماری زیادی از آنها در کشور باقی مانده اند و آینده آنها معلوم نیست؛ افرادی که هنوز هم با تعهد و اراده ٔکامل کار می‌کنند و در ترس و وحشت زندگی می‌کنند."
این در حالیست که، ملا هبت الله آخندزاده، رهبر طالبان در پیام خود به مناسبت عید فطر گفت که آنها به آزادی بیان در پرتو "منافع ملی و ارزش های اسلامی" پابند استند و از برنامه ها و پخش نشرات "سالم و مثبت" حمایت می‌کند.
رهبر طالبان افزود که هرنوع نهاد نشراتی که چه مربوط امارت باشد و یا هم نهادهای مستقل، باید منافع مردم را در نظر بگیرند و بر اساس اعتقادات اسلامی و سنت‌های مشروع خود نشرات مثبت و سازنده داشته باشند.
اما گروه طالبان تا حال معیار منافع ملی و ارزش های اسلامی را که از دید رهبران این گروه مثبت تلقی می‌شود، مشخص نکرده است.
رده‌بندی شاخص آزادی مطبوعات در جهان
در شاخص آزادی مطبوعات در جهان در سال ۲۰۲۲ آمده است که در جمله ۱۸۰ کشور جهان افغانستان در درجه بندی به عقب رفته و از مقام ۱۲۲ به رده ۱۵۶ نزول کرده است.
این سازمان در گزارشی گفته است که رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها نشان می‌دهد که کار خبرنگاری و فعالیت رسانه‌ای در افغانستان در وضعیت دشوار قرار دارد.
در رده‌بندی جهانی ۲۰۲۰ آزادی رسانه‌ها، ناروی، دنمارک و سویدن به ترتیب در جایگاه اول تا سوم ایران، اریتریا و ترکمنستان، در اخیر جدول قرار گرفته اند.
