کمال قلیچداراوغلو، نامزد ریاست جمهوری ترکیه و رقیب پیشتاز رییس جمهور رجب طیب اردوغان در انتخابات ماه آینده، اخیراً از رابطهٔ خود با علویان، گروه مذهبی اقلیت در ترکیه، پرده برداشت.
قلیچداراوغلو، در خطاب به رای دهندگانی که برای اولین بار رای می دهند، هویت مذهبی علوی خود را اعلام کرد. چنین اعترافاتی در سیاست ترکیه نادر است، زیرا به گفتهٔ تحلیلگران، اکثریت سنی مذهب در مقابل علویان در ترکیه از قرن ها بدینسو از تعصب و تبعیض کار گرفته است.
ایستار گزایدین، کارشناس دین و روابط دولتی در ترکیه،در مورد فرقه علویت به صدای امریکا گفت: "علویت تفسیری متفاوت از اسلام نسبت به فهم اهل سنت است. آداب و رسوم متفاوت است. تفسیر متفاوت است. فلسفه متفاوت است. بنا بر این، سنی‌های تندرو آن را تفسیری بدعت آمیز می‌دانند."
علویان برخلاف مسلمانان سنی و اکثریت مسلمانان شیعه به جای مساجد در تکیه خانه های مخصوص شان که جیموس نامیده میشود، نماز می خوانند و از طریق رقص عبادت می کنند. برخلاف اکثر تفاسیر اسلام، در نماز بین زن و مرد جدایی وجود ندارد و زنان مجبور به پوشیدن روسری نیستند.
علویان بارها قربانی خشونت های فرقه‌ای شده اند. در سال ۱۹۹۳، یک جمعیت مذهبی هوتلی را که میزبان جشنواره فرهنگی علوی بود، به آتش کشیدند و ۳۷ نفر را کشتند.
خشونت تا امروز ادامه دارد. سلامی ساریتاس، رییس تکیه خانه کارتال استانبول، سال گذشته توسط یک گروه فرقه‌گرا مورد حمله قرار گرفت.
او از ویدیویی که در آن قلیچداراوغلو از هویت علوی خود سخن می گوید، استقبال می کند و می گوید: "این ویدیو آرامش زیادی را برای جامعه ما به ارمغان آورده است. حداقل اکنون کار به جایی رسیده است که مردم می توانند با صراحت بیشتری دربارهٔ هویت علوی خود صحبت کنند. ما می خواهیم فرزندان مان در این کشور در امنیت زندگی کنند. ما می خواهیم فرزندان مان در این کشور برابر زندگی کنند."
اما قلیچداراوغلو در شبکه های اجتماعی مورد حمله و تهدید قرار گرفته و متهم به تجزیه کشور شده است.
رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، نیز گاه گاهی به طور غیر مستقیم از حملهٔ لفظی بر هویت علوی قلیچداراوغلو دریغ نه ورزیده است.
تا این حال، هویت مذهبی قلیچداراوغلو به طور گسترده در میان بسیاری از رای دهندگان به عنوان یک نقص انتخاباتی تلقی می شد. اما برخی ناظران می گویند که این طرز فکر در ترکیه در حال تغییر است.
عثمان سرت، تحلیلگر در نهاد پژوهشی ترکی به نام پاناروما ریسرچ، با اشاره به سخنان قلیچداراوغلو در مورد هویت مذهبی خود، می گوید که جامعه ترکیه در طول ده سال اخیر بسیار تغییر کرده است: "این اعلان بسیار مهم بود. اما این روزها اگر به اتحاد مخالفان نگاه کنید، می دانید که اسلام گراها و ملی گراها و غیرمذهبی ها و علویان و سنی ها همه با هم هستند و به این معنی است که هویت علوی به اندازه‌ای که ده سال قبل مهم بود، حالا نیست."
او می افزاید که شاید ده سال پیش چنین ویدیوی قلیچداراوغلو به عنوان یک قمار سیاسی تلقی می‌شد، اما اکنون باوجودی که این ویدیو بیش از ۱۰۰ میلیون بار در یوتیوب دیده شده است، انقدر اثرگذار تلقی نمی شود.
با آن هم، ایستار گزایدین، کارشناس دین و روابط دولتی در ترکیه، می‌گوید که با توجه به چالش‌های که علویان ترکیه تا امروز با آن مواجه اند، این اقدام آقای قلیچداراوغلو بسیار شجاعانه و مهم است.
مشخص نیست که اظهارات قلیچداراوغلو مبنی بر افشای هویت مذهبی خود در انتخابات ۱۴ می ترکیه چی تاثیر برجا می‌گذارد، اما برخی از ناظران می گویند که او در حال حاضر چشم انداز سیاسی کشور را تغییر داده است.
