همزمان با یک سالگی سلطۀ طالبان بر افغانستان، یک هیات ایرانی به کابل سفر کرده و با مقام‌های طالبان دربارۀ فراهم‌آوری تسهیلات قونسلی به تاجران و حل مشکلات مهاجرین افغان مقیم ایران گفتگو کرده است.
احمد ضیا تکل، معاون سخنگوی وزارت خارجۀ حکومت طالبان ناوقت روز یکشنبه ۱۴ اگست (۲۳ اسد) گفت که امیر خان متقی، سرپرست این وزارت با علی‌رضا بیگ‌دلی، معین وزارت خارجۀ ایران و هیات همراهش دیدار کرده است.
آقای تکل افزود که آقای متقی در این دیدار، بر حل مشکلات قونسلی تاجران و مهاجرین افغان مقیم ایران تاکید کرده و گفته است که ایران باید سهولت‌های بیشتری را در این بخش ایجاد کند تا از سفر بیشتر افغان‌ها به گونۀ قاچاق به آن کشور جلوگیری شود.
این در حالی است که پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان، سیل مهاجرت‌ها به کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان افزایش یافته است. آگاهان افزایش فقر، بیکاری، وضع محدودیتها و اذیت و آزار مردم توسط طالبان را از عوامل عمدۀ مهاجرت‌ها به کشورهای همسایه عنوان کرده و می‌گویند که اکنون روزانه هزاران نفر به گونۀ قاچاق وارد این کشورها می‌شوند.
طالبان دربارۀ شمار شهروندان افغانستان که روزانه به گونۀ قاچاق وارد ایران و پاکستان می‌شوند، ابراز نظر نکرده اند، اما اخیراً ایرنا، خبرگزاری رسمی ایران گزارش داده که پس از حاکمیت طالبان بر این کشور، تا کنون بیش از یک میلیون شهروند این کشور وارد ایران شده اند.
به گفتۀ این خبرگزاری، بیشتر این افراد به دنبال کار در ایران اند و شمار دیگر آنان تلاش دارند تا از مسیر ایران و ترکیه خود شان را به کشورهای اروپایی برسانند.
گفته می‌شود که پیش از این، مقام‌های طالبان از افراد خود در مرزهای اسلام‌قلعۀ هرات و ولایت نیمروز خواسته بودند که جلو کسانی را بگیرند که به گونۀ قاچاق به ایران سفر می‌کنند.
محمد فرهاد، یکی از باشندگان پروان که هفته گذشته کابل را به مقصد تهران ترک کرد، به صدای امریکا گفت: "با قاچاقبر صحبت کردم و در بدل۳۰هزار افغانی من و دیگر همراهانم را به تهران می‌رساند. مسیر راه بسیار دشوار است. ما نخست وارد خاک پاکستان شدیم و از آنجا به قلم‌رو ایران داخل شدیم، هنوز در مسیر راه استیم و به مقصد ما نرسیدیم."
فرهاد همچنان گفت که در این سفر بیش از ۳۰۰ نفر وی را همراهی می‌کردند و در مسیر راه صدها شهروند افغانستان را دیده که به گفتۀ وی در تلاش رسیدن به ایران بوده اند.
او تاکید کرد که روزانه هزاران نفر به گونۀ قاچاق وارد ایران می‌شوند که شمار زیاد آنان در مسیر راه توسط پولیس و مرزبانان ایرانی بازداشت و دوباره به افغانستان بازگرداننده می‌شوند.
این در حالی است که روز گذشته، وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت طالبان گفت که در جریان یک سال گذشته، ۶۲۲هزار مهاجر افغان از ایران، پاکستان و دیگر کشورها به افغانستان برگشته اند.
محمد ارسلا خروتی، معین این وزارت به خبرنگاران گفت که بیشتر این افراد در جریان یک سال گذشته، از ایران به کشور خود برگشته یا جبراً اخراج شده اند.
آقای خروتی افزود که در این مدت، حدود ۱۱۷هزار نفر که از کشورهای همسایه به افغانستان برگشته اند، در مرزهای این کشور توسط نهادهای بین‌المللی کمک دریافت کرده اند.
طالبان در حالی از افزایش برگشت مهاجرین افغان به افغانستان خبر داده اند که پیش از این گزارش‌هایی از برخورد نادرست پولیس ایران و پاکستان با این مهاجرین به نشر رسید.
بر اساس معلومات طالبان روزانه به گونۀ اوسط، ۲۰۰۰ مهاجر افغان از ایران دوباره به وطن خود به گونۀ داوطلب برگشت کرده و یا توسط پولیس و مرزبانان ایرانی بازگرداننده می‌شوند.
پیش از این، وزارت داخلۀ ایران گفته بود که آن عده شهروندان خارجی که در طرح شناسایی اتباع خارجی مقیم ایران ثبت نام نکرده اند، حضور شان در آن کشور غیرقانونی است و با آنان بر اساس "قوانین اقامت غیرقانونی" برخورد صورت خواهد گرفت.
بر اساس گزارش کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، پیش از سقوط کابل به دست طالبان ۳.۴ میلیون شهروند افغانستان در ایران زندگی می‌کردند که نزدیک به دو میلیون آن مهاجرین غیرقانونی اند.
