به دنبال خروج کامل قوای خارجی از افغانستان، سردرگمی و خلای موجود قدرت در آن کشور، هزاران افغان در تلاش برای بیرون شدن از کشور شان به سوی مرزهای کشورهای همسایه رو آورده اند.
در حالیکه میدان هوایی بین‌المللی کابل فعال نبوده و به روی پروازها مسدود است، افغان‌هایی که به خاطر پیشینۀ کاری شان با نظامیان و نهادهای خارجی از انتقامجویی طالبان هراس دارند، در گذرگاه‌های مرزی افغانستان با ایران، پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی صف کشیده اند.
مقام‌های پاکستانی گفته اند که شمار زیاد افغان‌ها در پشت دروازۀ گذرگاه مرزی تورخم تجمع کرده و منتظر باز شدن دروازه و وارد شدن به پاکستان اند.
به همین سان، شاهدان عینی به خبرگزاری رویترز گفته اند که هزاران نفر دیگر در بندر اسلام قلعه تجمع کرده و در تلاش وارد شدن به ایران اند.
پس از تصرف کابل توسط طالبان در ۱۵ اگست، عملیات تخلیۀ نظامی از افغانستان که ایالات متحده آن را رهبری می‌کرد تا تاریخ ۳۰ اگست،بیش از ۱۲۳ هزار نفر را از میدان هوایی کابل به بیرون از افغانستان انتقال داد. اما هنوز هم ده‌ها هزار شهروند افغانستان، از ترجمانان و همکاران قوای بین‌المللی گرفته تا خبرنگاران، فعالان مدنی و حقوق زنان و مدافعان حقوق بشر در افغانستان باقی‌مانده اند.
تنها آلمان تخمین زده است که بین ۱۰ هزار تا ۴۰ هزار نفر معروض به خطر که با نظامیان و سازمان‌های آن کشور همکار بوده اند، باید به بیرون از افغانستان منتقل شوند.
بازگشایی میدان هوایی کابل
ژان ییف لودریان، وزیر خارجۀ فرانسه گفته است که طالبان سرگرم گفتگو با قطر و ترکیه اند تا میدان هوایی کابل را آمادۀ پرواز بسازند، اما به گفتۀ آقای لودریان، نهایی شدن این مذاکرات ممکن روزها یا هفته‌ها را در بر بگیرد.
مرز بین افغانستان و اوزبیکستان نیز مسدود است، اما حکومت اوزبیکستان گفته است که با از سرگیری پروازها در زمینۀ ترانزیت افغان‌ها به آلمان همکاری خواهد کرد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز دوشنبه با صدور قطعنامه‌ای، گروه طالبان را ترغیب کرد تا زمینۀ گذار مصوون به آن افغان‌هایی را فراهم کند که قصد خروج از افغانستان را دارند.
طالبان گفته اند که رهبر آن گروه به همه افغان‌های همکار با نیروهای خارجی و حکومت‌های پیشین افغانستان فرمان "عفو" صادر کرده است. رهبران طالبان همچنان از شهروندان افغانستان خواسته اند تا به کشورشان برگشته و در بازسازی کشور کمک کنند.
این گروه همچنان در تلاش برای اینکه ظاهر معتدل‌تر از رژیم افراطی و سختگیر پیشین خود به جهانیان نشان دهد، وعده سپرده است که از حقوق بشر محافظت خواهد کرد. طالبان در سال ۱۹۹۶ نیز عین وعده را داده بودند، اما در نخستین روز تصرف کابل، داکتر نجیب‌الله، رییس جمهور پیشین افغانستان را ابتدا کشته و سپس به دار آویختند، حق آموزش و کار را از زنان و دختران سلب کردند و قوانین بسیار سختگیرانۀ دیگر را وضع کردند.
نبود حکومت
با آنکه از تصرف کابل توسط طالبان تا کنون ۱۸ روز می‌گذرد، این گروه حکومت جدیدی را نام ننهاده اند و نیز نیت شان را در مورد نحوۀ حکومت‌داری آشکار نکرده اند. برعکس در سال ۱۹۹۶، این گروه در جریان چند ساعت پس از تصرف کابل، شورای رهبری را شکل دادند.
شاه محمود قریشی، وزیر خارجۀ پاکستان که روابط بسیار نزدیک با گروه طالبان دارد، روز سه شنبه ابراز امیدواری کرد که در جریان چند روز آینده حکومت جدید مبتنی بر آرای عمومی در افغانستان شکل گیرد.
در نبود حکومت در کابل، بریتانیا و هند گفتگوهای جداگانه را با مقام‌های طالبان در دوحه آغاز کرده اند.
واشنگتن گفته است که از نفوذ خود، به شمول دسترسی به بازار جهانی، بر طالبان کار خواهد گرفت تا شهروندان امریکا و متحدان افغان ایالات متحده را به گونۀ مصوون از افغانستان به بیرون انتقال دهد.
سرخوش از گرفتن دوبارۀ قدرت و ادعای "پیروزی"، شماری از رهبران طالبان، ایالات متحده را به باد تمسخر گرفته اند.
انس حقانی، یکی از رهبران طالبان در دیدار از زندان بگرام در یک پیام تویتر با نشر عکسی که در آن زنجیر و زولانه‌های زندانیان را در دست دارد، خطاب به امریکا نوشته است: "زور تان از بین رفته است، زر تان از میان رفته است."
افغانستان که در دو دهۀ گذشته به پیمانۀ زیاد متکی به کمک‌های خارجی بود، اکنون اگر به زور خارجی نیاز نداشته باشد، به زر جامعۀ جهانی به شدت نیازمند است.
با این وضعیت آشفتۀ اقتصادی که اکثر تادیات جهانی به افغانستان متوقف با معوق شده است، به نظر نمی‌رسد که طالبان به سادگی و فوراً به حدود ده میلیارد ذخایر پولی بانک مرکزی افغانستان که در بانک‌های خارجی منجمد شده است، دسترسی یابند.
شاه محرابی، استاد اقتصاد در کالج مونتگومری ایالت مریلند به خبرگزاری رویترز گفت: "اگر جامعۀ جهانی بخواهد که از فروپاشی اقتصادی افغانستان جلوگیری کند، یگانه راه این خواهد بود که به افغانستان زمینۀ دسترسی محدود و نظارت شده به ذخایر پولی آن کشور را بدهد."
