واکنش تند کابل در برابر انتقال زندانیان گوانتانامو به قطر

وزارت خارجۀ افغانستان در واکنش به رهایی پنج فرد افغان از زندان گوانتانامو، یادداشت رسمی ای را عنوانی سفارت ایالات متحده در کابل فرستاده است. درین یادداشت اذعان شده که انتقال پنج طالب زندانی به قطر در بدل رهایی سرباز اسیر امریکایی "در مغایرت با تفاهم قبلی" با دولت افغانستان صورت گرفته است.

در یادداشت وزارت خارجۀ افغانستان، دو نکته به توجه دولت ایالات متحدۀ امریکا رسانیده شده است:

نخست این که اگر این افراد از زندان گوانتانامو "به رضأ و رغبت" شان از سوی امریکا "با حفظ آزادی کامل شان" به قطر انتقال یافته باشند، درین صورت افغانستان ازین گام استقبال می کند.

نکتۀ دوم این که: اگر این افراد در مخالفت با تفاهم قبلی "به منظور سلب یا محدود شدن آزادی شان" به دولت قطر سپرده شده باشند، در آن صورت این گام مخالف موازین بین المللی پنداشته شده و دولت افغانستان با "اظهار احتجاج شدید" خواستار آزادی بدون قید و شرط این اتباع خود می باشد و از امریکا و قطر تقاضا می کند تا با زندانیان یاد شده، منحیث افراد "آزاد و کامل الاختیار" برخورد کنند.

معاملۀ محرم

یک روز پس از رهایی بو برگدال - یگانه اسیر امریکایی نزد طالبان افغان – چک هگل وزیر دفاع ایالات متحده به افغانستان سفر کرد تا اوضاع نظامی آن کشور را ارزیابی کند. آقای هگل در جریان این سفرش، با خبرنگاران در مورد جزییات رهایی برگدال صحبت کرد.

وزیر دفاع امریکا گفت عملیات تبادله و نجات بو برگدال محرم بود و حتی حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان نیز تا پس از وقوع آن، آگاهی نداشت. آقای هِگل گفت: " جان کری وزیر خارجۀ امریکا رئیس جمهور کرزی را پس از وقوع تبادله آگاه ساخت. این عملیاتی بود که فکر میکنم هرکس محرمیت آن را درک میکند. فقط چند نفر معدود از آن آگاه بود، نمیخواستیم خطر فاش شدن را بپذیریم."

این در حالیست که محمد اسماعیل قاسمیار، عضؤ شورای عالی صلح، به رادیو آشنا گفته بود که آنها ازین معامله باخبر بودند. آقای قاسمیار گفت: "من این مسئله را یک خوشبینی می بینیم و یک حسن نیت می دانم و یک ژست برای اعتماد سازی می دانم."

برگدال که پنج سال را در اسارت طالبان سپری کرد، بالاخره در مربوطات ولایت خوست به مقامات امریکایی سپرده شد که از آنجا به پایگاه بگرام، و سپس برای گذراندن دورۀ نقاهت و صحت یابی کامل، به یک شفاخانۀ نظامی ایالات متحدۀ امریکا واقع در آلمان انتقال یافت.

شرط های تبادله

رهایی برگدال از نزد طالبان به دنبال مذاکرات چند ماهه ای صورت گرفت که حکومت قطر میانجی آن بود. حکومت امریکا تا کنون واضحاً نگفته که پنج طالب رها شده، کی ها اند. اما در برخی از رسانه ها آمده که این پنج نفر شاید مولوی فاضل قوماندان پیشین طالبان، عبدالحق وثیق معاون استخبارات رژیم طالبان، خیرالله خیرخواه و نورالله نوری که در زمان طالبان هر یک والی هرات و والی بلخ بود، و همچنان فردی به نام عبدالنبی عمری باشند.

طالبان در اعلامیه ای گفته اند که پنج تن از افراد آنها به هیأت قطری سپرده شده و عازم قطر شده اند. بر اساس شرط های این تبادله، زندانیان طالب که از گوانتانامو رها شده اند، خروج آنها از قطر تا یک سال دیگر ممنوع خواهد بود.

رئیس جمهور اوباما در رابطه با این نکته گفت: " بر اساس بخشی ازین تلاش، ایالات متحده پنج زندانی را از پایگاه گوانتانامو، به قطر انتقال می دهد. حکومت قطر به ما اطمینان داده است که تدابیری را برای حفظ امنیت ملی ما در نظر خواهد گرفت."

پذیرایی از برگدال با زبان پشتو

والدین بو برگدال که از دیر زمانی بر دولت پافشاری میکردند تا پسر شان را از چنگ طالبان نجات دهد، خبر رهایی وی را با چشمان اشکبار استقبال کردند.

پدر و مادر برگدال در کنار رئیس جمهور اوباما در قصر سفید جلو کمره ها پدیدار شده و به خاطر رهایی پسر شان، از همه افراد و حکومت های دخیل در این عملیات، اظهار امتنان نمودند.
باب برگدال که به گرامیداشت پسر بیست و هشت ساله اش ریش دراز مانده است، گفت که پسرش پس از نجات یافتن، با صحبت کردن به انگلیسی مشکل پیدا کرده است و به خاطر او، برگدالِ پیر نیز زبان پشتو آموخته است.

برگدال در حالی که از قصر سفید صحبت می کرد، پس از گفتن ِ "بسم الله الرحمن الرحیم" خطاب به پسرش به زبان پشتو گفت:" زه دی ابا یم." (من پدرت ام.). وی سلام ها و تمنیات نیک اش را به مردم افغانستان و امیر قطر هم فرستاد.

از سوی دیگر در شهر مسکونی بو برگدال به روز شنبه، خبر رهایی او جشن گرفته شد. باشندگان شهر هیلی در جنوب ایداهو نوار های زردرنگ آویخته و شعار هایی را برای او برافراشته بودند.

ستیفنی اونیل یک همشهری بو برگدال رهایی او را از قید طالبان، خبر خوشی برای علاقمندان این سرباز جوان امریکایی خواند. خانم اونیل افزود: " فکر میکنم با آمدن به خانه، او چیز های زیادی در پیشرو خواهد داشت. تعداد زیاد مردم که واقعاً ازو ممنون اند، و فرصت یافته اند تا از طریق معضله ای که به او پیش آمده، کمی او را بشناسند."

تعهد دوباره به افغانستان

چک هِگل وزیر دفاع ایالات متحدۀ امریکا امروز یکشنبه عازم افغانستان شد تا با فرماندهان نظامی در بارۀ پیشرفت نیرو های افغان موازی با خروج نیرو های امریکایی از آن کشور، صحبت کند.

او در حالی به سفر افغانستان پرداخت که فقط چند روز قبل، رئیس جمهور اوباما زمان بندی خروج نیرو های امریکایی از افغانستان را اعلام داشت.

هِگل به خبرنگارانی که با او همسفر بود، گفت که او میخواهد بشنود که افغانها مشغول چه اند و قوای هوایی شان را تا چه حد رشد داده اند. وزیر دفاع ایالات متحده همچنان میخواهد بداند که توانایی حکومت افغانستان در پایداری و تجهیز نیرو های ملی، در چه حد است.

هِگل گفت امیدوار است که تبادلۀ اسرأ میان امریکا و طالبان که منتج به رهایی بو برگدال شد، باعث گردد تا روند راکد مصالحه با تندروان افغان تسهیل یابد.

رئیس جمهور اوباما در کنار آنکه رهایی پنج طالب را از پایگاه گوانتانامو تأیید کرد، تعهدش را در برابر روند صلح افغانستان تازه ساخت. آقای اوباما گفت: "ایالات متحده به حمایت از یک روند مصالحه تحت رهبری افغانها، ادامه خواهد داد که این روند میتواند صلح را تأمین کرده و یک افغانستان مقتدر و متحد را بار بیارد. طوری که اوایل این هفته گفتم، ما به ختم جنگ در افغانستان و بستن زندان گوانتانامو، متعهدیم."