امریکاییها امروز دوشنبه از روز مارتین لوترکینگ جونیر بزرگداشت به عمل میآورند، اما برخلاف سالهای گذشته که این روز با گردهمایی های بزرگ تجلیل میشد، امسال به دلیل همهگیری کروناویروس و نگرانی از تهدید و خشونت در آستانۀ مراسم تحلیف جو بایدن، رییس جمهور منتخب امریکا اکثر مراسم یادبود از این رهبر جنبش مدنی امریکا آنلاین خواهد بود.
سومین دوشنبه ماه جنوری هر سال در امریکا روز یادبود از مارتین لوتر کینگ است، کسیکه در سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ با سازماندهی تظاهرات مسالمت آمیز خواستار توقف تبعیض نژادی، مساوات و حق رایدهی برای سیاهپوستان امریکایی شد.
امسال، روز مارتین لوترکینگ فقط دو روز پیشتر از برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری جو بایدن در واشنگتن دی سی، مصادف شده است؛ شهری که چند روز پیش شاهد حملۀ طرفداران دونالد ترمپ بر مقر کانگرس امریکا بود و اکنون هم حدود ۲۵ هزار منسوب گارد ملی امریکا برای تامین امنیت مراسم تحلیف در آن مستقر و تدابیر شدید امنیتی نافذ شده است.
با اینحال، مراسم یادبود از مارتین لوتر کینگ در بخشهایی از واشنگتن دی سی و حومۀ آن با رعایت رهنمودهای بهداشتی برای جلوگیری از گسترش کروناویروس برگزار میشود.
مراسم ویژۀ یادبود در شهر اتلانتا، ایالت جورجیا جاییکه کینگ به دنیا آمده بود و در شهر مونتگمری ایالت الاباما، جاییکه نقطۀ عطف در مبارزات مدنی او پنداشته میشود، نیز برگزار خواهد شد.
جنبش مدنی کینگ
کلید موفقیت جنبش حقوق مدنی به رهبری داکتر کینگ، رویکرد تظاهرات مسالمت آمیز و عاری از خشونت وی بود. کینگ گفته بود که مبارزات وی از مهاتما گاندی، رهبر هند الهام گرفته است.
اعتراض حق طلبانه و عاری از خشونت کینگ در سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ برای گرفتن حق رای به شهروندان سیاهپوست امریکا و پایان بخشیدن به تبعیض نژادی، راه را برای تصویب دو قانون مهم در ایالات متحده باز کرد -قانون حقوق مدنی سال ۱۹۶۴ و حق رای دهی سال ۱۹۶۵.
داکتر کینگ در سال ۱۹۵۵ زمانی به عنوان چهرۀ برجستۀ جنبش حقوق مدنی ایالات متحده امریکا تبارز کرد که تحریم بسهای عامه را در شهرمونتگمری ایالت الاباما برای سیاهپوستان به موفقیت رهبری کرده و شاروالی را مجبور به پایان دادن تبعیض در جدا ساختن مسافران سیاهپوست از سفید پوست در بسهای شهری کرد.
سخنرانی مشهور و تاریخی آقای کینگ زیر عنوان "من رویایی دارم" که در اگست ۱۹۶۳در شهر واشنگتن دی سی ایراد شد و برای شنیدن آن بیش از ۲۵۰ هزار امریکایی سیاهپوست و سفیدپوست جمع شده بودند، وی را به شخصیت محوری جنبش حقوق مدنی امریکا مبدل کرد.
رهبر جنبش مدنی امریکا در اپریل سال۱۹۶۸ زمانیکه هنوز ۳۹ سال داشت در شهر ممفیس ایالت تینیسی جایی که برای کمک به اعتصاب کارگران سیاهپوست رفته بود، ترور شد. چهار روز پس از کشته شدن آقای کینگ، یک عضو مجلس نمایندگان ایالات متحده پیشنهاد کرد تا یک روز سال به بزرگداشت از وی رخصتی عمومی باشد.
اینکار ۱۵ سال طول کشید تا اینکه پس از تقاضاهای مکرر میلیونها شهروند امریکا، کانگرس ایالات متحده در سال ۱۹۸۳ رخصتی عمومی را به یادبود از وی منظور کرد و رونالد ریگن، رییس جمهور آن وقت ایالات متحده آن را توشیح کرد.