افغانستان برای سال‌های متمادی در مرزهای جنوبی و شرقی خود با پاکستان مشکلات امنیتی داشته است، اما حملات مرزی از سوی نیروهای امنیتی اوزبیکستان بر قلمرو افغانستان برای جلوگیری از نفوذ تندروان و شورشیان، اکنون این نگرانی را در شمال آن کشور نیز شایع ساخته است.
باشنده‌گان ولسوالی‌های شورتیپه و کلدار ولایت بلخ که دریای آمو این دو ولسوالی را از اوزبیکستان جدا ساخته است، مرزبانان اوزبیک را در چندین مورد به بازداشت شماری از جوانان افغان متهم کرده اند.
ملا عبدالرحیم باشندۀ ولسوالی کلدار به رادیو آزادی گفته است که شماری از افراد بیش از یک سال پیش بازداشت شده بودند و تا هنوز معلوم نیست که آیا آنان مرده اند یا زنده.
افزایش ناامنی و شورشگری طالبان در مرزهای شمالی افغانستان به باور عبدالرحیم سبب شده است که گزمه های مرزی سربازان اوزبیک چند برابر شده و مرزبانان آن کشور با عبور از دریای آمو وارد افغانستان شده و ماهیگیران و چوپانان افغان را بازداشت کنند.
حاجی عبدالرشید باشندۀ ولسوالی شورتیپه می گوید که کم از کم ۲۰ باشندۀ شش روستای آن ولسوالی به شمول برادرزاده اش هم اکنون در زندان‌های اوزبیکستان بندی استند.
مقام‌های افغان تا کنون این موضوع را رسماً با مقام‌های اوزبیکستان درمیان نگذاشته اند. اما منیر فرهاد سخنگوی ولایت بلخ تصدیق می‌کند که شماری از افغان‌ها از سوی مرزبانان اوزبیک بازداشت شده اند.
آقای فرهاد گفته است که فقر برخی افغان‌ها را واداشته است تا از راه ماهیگیری و جمع آوری نباتات از اطراف دریای آمو، امرار حیات کنند که برخی از آنان از سوی نیروهای اوزبیک بازداشت شده اند. با اینحال به گفتۀ آقای فرهاد، اکثر افغان‌های بازداشت شده پس از بازجویی رها شده اند.
حکومت اوزبیکستان که تقویت امنیتی مرزی را مقدم‌ترین روش جلوگیری از نفوذ تندروان از افغانستان به خاک خویش می‌داند، امنیت مرز ۱۳۷ کیلومتری خود را با تعبیۀ ماین، کشیدن سیم خاردار و اعمار کتاره های فلزی برقدار تامین کرده است.
تندروان از اوزبیکستان و کشورهای همسایۀ آن در صفوف شورشیان مخالف دولت افغانستان حضور پررنگ داشته و همین تندروان سال گذشته نقش عمده را در سقوط کندز داشتند وحال نیز نقش اساسی در ناامنی‌های نه ولایت شمالی افغانستان دارند.