انتیبیوتیکها دواهایی اند که برای درمان بیماریهای عفونی از آن کار گرفته میشود، اما درمان هر عفونت مستلزم تجویز انتیبیوتیک نیست.
باید انتیبیوتیک تنها در شرایطی که به آن نیاز باشد، آنهم بر اساس سفارش و رهنمایی داکتر گرفته شود و از مصرف خودسرانهٔ آن جداً پرهیز شود.
انتیبیوتیکها برای درمان بیماریهای باکتریایی موثریت داشته و مصرف آن برای درمان بیماریهایی مانند سرماخوردگی، ریزش و دیگر بیماریهایی که عامل آن ویروسها اند، هیچ مفادی ندارد.
تمام باکتریاها مضر نبوده و برخی از این موجودات ذرهبینی نقش مهم را برای بقای حیات و حفظ سلامت انسان بازی میکند، اما برخی باکتریاها سبب بروز بیماریهای جدی و تهدیدکنندهٔ زندگی شده میتوانند.
انتیبیوتیکها به اشکال مختلف سبب تخریب یا جلوگیری از رشد و تکثیر باکتریاها شده و در نهایت از پیشرفت بیماریهای عفونی جلوگیری میکنند.
برای جلوگیری از ایجاد مقاومت مکروبی، داکتران سفارش میکنند که حتا در سیر برخی بیماریهای خفیف و کمتر جدی عفونی، گرفتن انتیبیوتیک ضروری نیست.
مصرف غیر ضروری انتیبیوتیک نه تنها سودی را نصیب بیمار نمیکند بلکه عوارض جانبی آن به بدن آسیب جدی میرساند. بنابراین داکتر باید تصمیم بگیرد که آیا بیمار به انتیبیوتیک نیاز دارد یا نه.
با درنظر داشت این نکته، دانشمندان امور صحی به این باور اند که انتیبیوتیکها باید تنها در زمانی تجویز شوند که سود آن بیشتر از عوارض جانبی آن باشد.
همچنین، انتیبیوتیکهای مختلف برای درمان عفونتهای مختلف کاربرد دارد و به این مفهوم نیست که یک انتیبیوتیک، سبب درمان همه بیماریهای عفونی شده میتواند. این تفکیک را داکتر بر اساس آزمایشات لابراتواری و معاینهٔ بیمار قایل میشود.
در صورتیکه به یک بیمار انتیبیوتیک تجویز میشود، این دوا باید به گونهٔ کامل و به همان ترتیب و وقفههایی که داکتر میگوید، مصرف شود و هیچگاهی این دوا را با دیگران نباید تقسیم کرد یا هم برای بعد نگهداشت. داکتر مشخص میکند که بیمار برای چند روز و نیز چند بار در روز انتیبیوتیک بگیرد.
نظر به عفونتهای اعضای مختلف بدن انتیبیوتیکها به اشکال مختلف، زرقی، خوراکی و موضعی تهیه شده و باید با روش سفارش شده مصرف شود، به گونهٔ مثال انتیبیوتیکی که برای انتانات موضعی جلد تهیه شده است نباید برای عفونت چشم یا بینی یا هم دهن کار گرفته شود.
برخی انتیبیوتیکها سبب بروز حساسیت میشود که در این صورت فوراً باید بیمار با داکتر به تماس شود. در اکثر چنین موارد، داکتران انتیبیوتیک دیگر را به بیمار تجویز میکنند. معمولترین واکنشهای حساسیتی در برابر انتیبیوتیک، بخارهای جلدی، دلبدی، استفراغ و اسهال است.
برخی انتیبیوتیکها، مثل پنسیلین که اکنون در اکثر کشورهای جهان کاربرد ندارد، میتواند سبب حساسیت شدید مانند شاک انافایلکتیک شده و حتا به مرگ بیماری منجر شود.
در یک نتیجهگیری کلی، انتیبیوتیکها نباید خودسرانه و بدون مشورهٔ داکتر گرفته شود، زیرا مصرف نابجا و نادرست این دوا، سبب ایجاد مقاومت دوایی شده و مکروبها در برابر آن مقاوم میشوند، به این مفهوم که عفونت از بین نرفته و به رشد ادامه میدهد.
مقاومت در برابر دوای ضد مکروبی و انتیبیوتیک، تهدید بسیار جدی و فوری صحت عامه در جهان است و این وضعیت، بر اساس آمار مرکز وقایه و کنترول امراض ایالات متحده، تنها در سال ۲۰۱۹ سبب مرگ نزدیک به پنج میلیون نفر در جهان شد.
گروه