حکومت قرغزستان میگوید پایگاۀ هوائئ (مناس) را بروی ایالات متحده مسدود میسازد. اما این تصمیم باید از جانب پارلمان کشور، تصویب گردد.
پایگاۀ هوائئ مناس در شمال قرغزستان، نه چندان دور از شهر بیشکِک، پایتخت آنکشور موقعیت دارد.
اندرو-هو وین، از موسسۀ رند میگوید، ایالات متحده از چند سال بدینسو، این پایگاه را به اجاره گرفته است.
"این موضوع در سال ۲۰۰۱، اندکی بعد تر از حملات بر مرکز تجارت جهانی و وزارت دفاع در ماۀ سپتمبر ۲۰۰۱ ، تعلُق میگیرد که ایالات متحده موضوع اقدام علیۀ طالبان و القاعده را در افغانستان، تحت غور قرار داده بود.
همچنان به تدابیر برای دسترسئ وسیعتر در منطقه، ضرورت احساس میشد. در آن فرصت بنابر ضرورت ها، روابط با اُزبکستان و قرغزستان پیشرفت صورت گرفت تا برای ما امکانات هوائی و میدانهای هوائی فراهم گردد که امکانات مطلوب، پایگاۀ قرشی در اُزبکستان و مناس در قرغزستان بود."
از سال ۲۰۰۱ بدینسو ، پایگاۀ مناس در مساعئ حربئ ایالات متحده و پیمان ناتو در افغانستان، نقش حساسی داشته است.
جی سن – لیآلاز پوهنتون پرنستن میگوید، "حدود ۱۵۰۰ تن محموله ها و و تجهیزات در هر ماه از همین طریق ارسال میگردید، و هم ۱۵ هزار نفر نیز از این طریق رفت و آمد میکردند. در زمینۀ سوخت گیری، واقعاً و واقعاً برای طیاراتی که بر فراز افغانستان برای هردو منظور ِ جستجو و نجات، پرواز میکنند، این راه مهم میباشد. و همچنان برای پیلوتهای که طیارات شان سقوط داده شود و چیز های دیگری از این قبیل، و برای بم باردمان ها هم این پایگاه حائز اهمیت بوده است."
سال گذشته، ۱۱ هزار طیاره بر فراز افغانستان از تانکر های هوائئ در فضا سوخت گیری کردند که مستقر در پایگاۀ مناس بوده اند.
تحلیلگرانی چون مایکل ویلیامز از پوهنتون لندن میگوید که در ما های گذشته، نقش پایگاۀ هوائئ مناس مهمتر گردید.
او میگوید: "این حقیقت را باید در نظر داشت که تجهیزات کنونی، از راۀ بحر به بندر کراچی آمده، از طریق پاکستان به جنوب و شرق افغانستان منتقل ساخته میشود که هر دو ولایت غیر مصئون پاکستان، همسرحد با افغانستان اند.
و این تداوم رسیدن تجهیزات را با مشکلات زیادی مواجه می سازد. چندین کاروان حمل تجهیزات ناتو، طئ یک حمله در چند ماه قبل، چندین صد از عراده جات نظامئ ناتو از بین برده شد."
پایگاۀ مناس اکنون، یگانه پایگاهی است که در آسیای وسطی در اجارۀ ایالاات متحده قرار دارد.
در سال ۲۰۰۵ ، حکومت ازبکستان توسط روسها تحت فشار قرار گرفت تا ایالات متحده پایگاۀ هوائئ قرشی خان آباد را ترک گوید. و اکنون حکومت قرغزستان سعی میکند با پاپگاۀ مناس، عین روش را در پیش گیرد.
تحلیگرانی چون رابرت- لیگوالد، از یونورستئ کولمبیا نظر میدهد که در اخذ تصمیم قرغزستان برای مسدود ساختن پایگاه بروی امریکا که تا هنوز مستلزم تصویب پارلمان آن کشور میباشد، یقیناً روسها دخیل هستند.
او میگوید: "من باید بگویم که اعلام قرغزستان مبنی بر خروج ایالات متحده از پایگاه، پس از دریافت اعتبار قرضۀ دو ملیارد دالری و کمک ۱۵۰ ملیون دالر به آنکشور، یک امر تصادفی نبوده است.
ما میدانیم که روس ها از هر دو کشور قرغزستان و اُزبکستان خواسته است تا برای خروج ایالات متحده از پایگاهایشان، ضرب الاجلی را تعین کنند، که با آن، خارجیان باید از تاسیسات آسیای میانه، بیرون ساخته شوند.
مأمورین قرغز، داشتن هر گونه ارتباط میان محمولۀ کمک اقتصادئ ماسکو و تصمیم بیشکِک مبنی بر تصمیم مسدود ساختن پایگاۀ هوائی را علیه اردوی ایالات متحده، رد میکنند.
تحلیل گرانی چون جیسن لیآل، از یونورستئ پرنستن میگوید، مسدود ساختن مناس در یک زمان نا مساعد صورت میگیرد – زمانیکه ایات متحده تعداد عساکرش را در افغانستان افزایش میدهد.
تا زمانیکه ایالات متحده راۀ علی البدلی نیابد، حرکت انتقال عساکر امریکائی به افغانستان، با مشکلات فوق العادۀ مواجه خواهد ساخت.
بسیاری از تحلیل گران میگویند، یک از شرط های بارز قرغزستان در این معامله، تقاضای افزایش فوق العاده در اجارۀ سالانۀ این پایگاه میباشد.
در حال حاضر، ایالات متحده ۱۷ ملیون دالر در سال برای پایگاۀ مناس می پردازد که جزِء محمولۀ کمکهای اقتصادی به بیشکِک است.
متخصصین میگویند، این موضوع شاید مطرح شود که ایالات متحده چقدر بیشتر پول بپردازد تا این پایگاۀ حیاتی را در مساعئ جنگ در افغانستان، فعال نگهدارد.