شماری از نیروهای ویژۀ امنیت ملی و افسران بلندپایه پیشین افغانستان که به ایران پناهنده شده اند، به کارهای شاقه روی آورده و میگویند که با مشکلات اقتصادی مواجه اند.
یکی از این افسران دگروال سید رضا محمدی است که اکنون در یکی از شهرکهای مسکونی تهران به عنوان نگهبان مشغول به کار است.
او گفت: "از ساعت هشت شب تا هشت صبح کار میکنم... بنده با سایر همکارانم که در ایران زیست داریم، با مشکلات اقتصادی روبرو می باشیم. ما در ایران کارهای سختی انجام داده ایم تا نفقۀ فرزندان خود را فراهم کنیم."
محمدی افزود که در دومین روز فروپاشی جمهوریت، به دلیل مشکلات امنیتی به گونهٔ غیرقانونی به ایران رفت و ۱۸ شبانه روز را در راه سپری کرد و پس از مواجه شدن با مشکلات فراوان به تهران رسید.
پس از فروپاشی نظام جمهوریت در افغانستان و تسلط مجدد طالبان، تعدادی از سربازان افغان به دلیل آنچه تهدیدات امنیتی عنوان میکنند از افغانستان فرار کردند و به کشورهای همسایه از جمله ایران پناه بردند.
دگروال همایون شمس، رییس پیشین مخابرات و تکنالوژی نیروهای ویژۀ امنیت ملی میگوید که در یک فابریکه برای تامین معیشت خانوادهاش کار میکند.
دگروال سید انبیا سادات، افسر پیشین نیروهای ویژه ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان نیز، هم اکنون در یک شرکت ساختمانی کار میکند. او گفت: " بر علاوۀ این، چند گوسفند را هم به عنوان چوپان نگهداری میکنم... کار میکنم تا برای خودم و خانواده ام رزق حلال فراهم کنم."
سادات افزود: "نهم حوت، روز ملی سرباز مبارک، متاسفانه سربازانی که ایثار کردند امروز نمیتوانند این روز را جشن بگیرند و نمیتوانند در کشور خود راحت زندگی کنند".
یکی دیگر از افسران پیشین افغان به نام صدیقی پس از اخراج از یک رستوران به دلیل نداشتن مدارک شناسایی، اکنون در یک کفاشی در ایران کار میکند.
او گفت: "یک تن از افسران قطعات خاص امنیت ملی پیشین افغانستان هستم. اکنون در ایران زندگی میکنم. اینجا کفش میدوزم. پس از سقوط اوضاع افغانستان برهم خورد. بخاطر جان خود و فامیل خود، آمدم به کشور دوست ایران".
شماری از سربازان پیشین که در افغانستان مانده اند نیز، وضعیت خود را دشوار و نگران کننده میخوانند.
خانمی که نمیخواهد نامش فاش شود، گفت که قبلاً در اردوی افغانستان کار میکرد، پس از سقوط جمهوری اخراج شده و در حال حاضر با سختیهای زندگی مواجه است.
او گفت: "بخاطر آزادی و رفاه مردم افغانستان و حفظ منافع ملی کشور و صلح سراری، در کنار سایر نظامیان قهرمان کشور وظیفه خود را صادقانه انجام دادم. بیشتر زنان اردو سرپرست خانواده و نان آور بودند. من یکی از آن زنان استم که شوهرم را زودتر از دست دادم و سه دختر دارم که مسوولیت آنها بر دوش من است. در این ۱۹ ماه زندگی سرگردانی را سپری کردیم. سرگردان و با سرنوشتی نامعلوم مواجه ایم، جهان نیز ما را فراموش کرده است."
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان میگوید که حکومت آنان تلاش میکند تا فقر و محرومیت همه مردم را بدون توجه به اینکه در نظام کار میکنند یا نه، از بین ببرد.
او به صدای امریکا گفت: "طبیعی است که در بعضی موارد، افرادی که جزی از یک روند استند، به ویژه در بخشهای نظامی، همزمان با تغییرات خانهنشین میشوند. این یک روند عادی است. از همین خاطر شاید بعضی افراد از جمله خانم ها، ممکن است وظایف شانرا ز دست داده باشند. ولی به این معنا نیست که غم آنها را کس نخورده. در عموم تلاش ما برای اشتغال زایی و مبارزهٔ ما علیه فقر جریان دارد".
این در حالی است که برخی از سربازان نظام جمهوری در شبکههای اجتماعی نهم حوت، روز ملی سرباز را تجلیل کردند، برخی از این سربازان میگویند که پس از تسلط مجدد طالبان، تعدادی از همکاران آنها که در افغانستان مانده بودند، بازداشت و کشته شدند. طالبان قبلاً این ادعاها را رد کرده و در برخی موارد گفته اند که در حال بررسی چنین ادعاها استند.