سازمان بین المللی مهاجرت یا آی او ام گزارش داده است که از آغاز جنوری ۲۰۱۷ تا کنون حدود ۱۱۰ هزار مهاجر افغان از ایران و اندکی بیش از ۴۵ هزار مهاجر افغان از پاکستان به افغانستان عودت کرده است.
تنها در یک هفتۀ گذشته، به گزارش سازمان بین المللی مهاجرت، ۸۹۱۴ مهاجر افغان از ایران و ۵۶۵۳ دیگر از پاکستان، یا داوطلبانه یا هم به زور اخراج شده و به افغانستان برگشته است.
کارمندان سازمان بین المللی مهاجرت که در مرزهای افغانستان، برگشت مهاجران را ثبت و راجستر میکنند، گفته اند که مهاجران افغان از ایران از مرزهای اسلام قلعه و نیمروز و از پاکستان از گذرگاه های تورخم و سپین بولدک به کشورشان بر میگردند.
در این میان، بیشتر مهاجرانی شامل اند که سند رسمی اقامت در ایران و پاکستان نداشته و شرایط زندگی آنان در این اواخر دشوار شده است. به گونۀ ویژه مهاجران افغان در پاکستان با بدرفتاری و حتا شکنجه از سوی پولیس مواجه اند.
کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان برای هر مهاجر افغان که داوطلبانه به افغانستان بر میگردد، ۲۰۰ دالر میدهد. سازمان بین المللی مهاجرت تخمین میزند که شاید در سال ۲۰۱۷ حدود ۶۰۰ هزار مهاجر افغان از ایران و پاکستان به افغانستان برگردد.
در جریان چهار دهه جنگ در افغانستان میلیونها افغان کشورشان را ترک کرده و به کشورهای خارجی، عمدتاً ایران و پاکستان مهاجر شدند.
بر اساس آمار رسمی، هم اکنون یک میلیون مهاجر افغان با اسناد قانونی اقامت و کم و بیش یک میلیون مهاجر دیگر بدون سند اقامت در پاکستان به سر میبرد. به همین سان، حدود یک و نیم میلیون مهاجر افغان هم اکنون در ایران اقامت دارد.
حکومت افغانستان گفته است که در سالهای اخیر، صدها هزار مهاجر افغان به کشورشان برگشته اند، اما نبود سرپناه و فرصتهای کاری در افغانستان مشکل عمدۀ مهاجران برگشته به کشورشان می باشد.