پس از آنکه طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ قدرت را در افغانستان در دست گرفتند و در جریان دو هفته پس از آن، تمام نیروهای خارجی از افغانستان بیرون شدند، روابط واشنگتن با کابل نیز فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته است.
مسلط شدن طالبان بر افغانستان و در پی آن توقف کمک‌های خارجی به آن کشور و انجماد دارایی‌های افغانستان در بانک‌های خارجی، سبب بحران شدید بشری و اقتصادی شده است.
شماری از قانونگذاران امریکایی امیدواراند تا کمک های بشری به مردم افغان برسد و اقتصاد این کشور بار دیگر ثبات یابد.
جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده جمعۀ گذشته با صدور یک فرمان اجرایی حدود ۳.۵ میلیارد دالر سرمایۀ افغانستان را که در بانک‌های امریکایی منجمد شده بود، به منظور رسیدگی به بحران بشری در افغانستان آزاد کرد.
جفری گلریگو، رییس اتاق تجارت افغان-امریکا می‌گوید که پول هایی که بر اساس فرمان آقای بایدن رها شده است، در زدودن بحران و ثبات اقتصادی افغانستان ممد واقع خواهد شد. اما گفت: "نمی‌توانیم به طالبان اجازه دهیم تا به این پول دست بزنند یا آن را استفاده کنند. تمام این وجه برای کمک های بشری از طریق ادارات سازمان ملل متحد اختصاص یافته است.همه این سرمایه به طور مستقیم به دست مردم افغانستان از طریق گروه های محلی و بنیادهای غیر انتفاعی می‌رسد، پول در دسترس بانک مرکزی و رهبری طالبان قرار نمی‌گیرد."
افغانستان در دو دهۀ پسین متکی به کمک‌های خارجی بوده است و قطع این کمک‌ها پس از مسلط شدن طالبان، بهای سنگینی را بر دوش مردم افغانستان گذاشته است. هرچند طالبان بار بار تقاضای رفع تعزیرات بر این گروه و نیز به رسمیت شناختن حکومت شان را کرده اند.
ایرل انتونی واین، کارشناس مسایل افغانستان می‌گوید کسانیکه در افغانستان دخیل مانده اند به شمول حکومت امریکا و بانک جهانی و کشورهای کمک کننده، همه به دقت رفتار طالبان را زیر نظر دارند.
او گفت: "در واشنگتن خستگی زیادی از طالبان وجود دارد... احتیاط کاری زیادی وجود دارد...طالبان باید ثابت کنند که نماینده مردم افغانستان استند، آنان تا حال نشان نداده اند که به سمت یک حکومت همه شمول در حرکت اند. البته که نگرانی های زیادی در قبال حقوق زنان افغان وجود دارد که در هفته های اخیر زنان معترض مورد ارعاب و آزار قرار گرفته اند و ناپدید شده اند."
با وجود آنکه اقتصاد افغانستان به دلیل حاکمیت طالبان متاثر شده است، جین شهین، عضو مجلس سنای کانگرس ایالات متحده اخیراً در یک جلسۀ استماعیۀ سنا در مورد بحران بشری موجود در افغانستان گفت که ایالات متحده از مردم افغان حمایت می‌کند اما نمی‌تواند از رفتار طالبان با مردم چشم پوشی کند.
از سوی دیگر، ایالات متحده که اکنون هیچ گونه حضور نظامی در افغانستان ندارد، درگیر عملیات مبارزه با دهشت افگنی در آن کشور مانده است. کارشناسان مسایل استخباراتی به این باور اند که ماموریت کنونی امریکا برای جلوگیری از مستقر شدن گروه های دهشت افگن در خاک افغانستان کافی نیست.
پیتر مایر، عضو کانگرس امریکا می گوید که بهترین گزینه این است که طالبان در امر مبارزه با تروریزم با ایالات متحده همکاری کرده و نگذارند که از خاک افغانستان برای فعالیت‌ها و حملات دهشت افگنی استفاده شود. او گفت: "اینکه انجام این کار ممکن است یا خیر یا آنکه آنان [طالبان] می‌خواهند در این زمینه اقدام کنند یا خیر، می‌تواند روابط میان ایالات متحده و طالبان را شکل دهد."
با آنکه جامعۀ جهانی طالبان را به احترام گذاشتن به حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و اقلیت‌ها زیر فشار گرفته اند، نقض حقوق بشر در افغانستان زیر سلطۀ طالبان همچنان ادامه دارد. ملل متحد و نهادهای مدافع حقوق بشر، طالبان را به کشتارهای فراقانونی و آزار و اذیت زنان، دستگیری و ناپدید شدن اجباری صداهای مخالف این گروه متهم کرده اند.
با درک نگرانی از وضعیت حقوق بشر به ویژه حقوق زنان در افغانستان، وزیر خارجۀ ایالات متحده چندی پیش دو زن را به صفت نمایندگان ویژۀ این وزارت در امور زنان و دختران و حقوق بشر در افغانستان گماشت.
طالبان با آنکه در اسلو با رهبران زن افغان به طور مستقیم صحبت کردند، اما پس از برگشت هیات این گروه به کابل، شمار بیشتر زنان معترض بازداشت و ناپدید شدند.
انی فورزایمر، دپلومات پیشین امریکا در افغانستان به صدای امریکا گفت: "متاسفانه از شش ماه بدینسو که طالبان رویکار آمده اند، وضعیت زنان [افغان] مصیبت بار بوده است. از نظر اقتصادی، حق کار زنان سلب شده است و آنان درآمد شان را از دست داده اند. از رهگذر سیاسی، زنان معترض در جاده ها و رسانه‌های اجتماعی، هدف قرار گرفته و سرکوب شده اند. این دورۀ شش ماه طالبان از نظر احترام به حقوق بشری و زنان، غیر قابل تحمل بوده است."
با اینحال، برخی وضعیت پیش آمده در افغانستان را زادۀ خروج شتابزدۀ امریکا از آن کشور دانسته و برخی هم به این باور اند که رویکرد سختگیرانۀ طالبان سبب این وضعیت شده است.
جان مورگن،کارمند پیشین استخبارات امریکا می‌گوید که شماری از امریکایی‌ها از تصامیم حکومت شان در قبال افغانستان، به ویژه خروج کامل نیروهای امریکایی و ترک کردن متحدین افغان، انتقاد می‌کنند.
آقای مورگن گفت: "روزی که طالبان رویکار آمدند برایم بسیار دشوار بود، شخصاً برایم قابل درک نبود که چرا همه نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند...به نظرم از هیچ سطحی نباید این تصمیم گرفته می‌شد."
با آنکه از سلطۀ طالبان بر افغانستان شش ماه می‌گذرد و بحران فرسایندۀ بشری و اقتصادی ده‌ها میلیون افغان را زیر فشار شدید قرار داده است، هنوز هیچ کشوری در زمینۀ به رسمیت شناختن طالبان اقدام نکرده اند، حتا پاکستان، امارات متحدۀ عرب و عربستان سعودی، سه کشوری که رژیم قبلی طالبان -بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱- را به رسمیت شناخته بودند.
تامس وست، نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده در امور افغانستان به تازگی گفته است که پیش از آنکه ایالات متحده گام‌هایی را در راستای عادی سازی روابط با طالبان بر دارد، آن گروه باید عملکرد مسوولانه نشان بدهد.
