وزارت خارجۀ روسیه میگوید که نشست فارمت مسکو با تاکید بر ایجاد حکومت فراگیر قومی – مذهبی، مبارزه با گروههای هراسافگن و تامین حقوق زنان در افغانستان پایان یافت.
نشست رایزنیهای فارمت مسکو در مورد افغانستان در سطح نمایندگان ویژه و مقامات ارشد چین، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، ترکمنستان، اوزبیکستان و حکومت طالبان روز جمعه ۲۹ سپتمبر (هفتم میزان) برگزار شد.
بر اساس اعلامیه وزارت خارجه روسیه در این نشست که در کازان پایتخت تاتارستان برگزار شد، نمایندگان عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عرب و ترکیه به عنوان مهمان افتخاری حضور داشتند.
در اعلامیه وزارت خارجه روسیه آمده است که هیچ پیشرفتی در تشکیل یک دولت واقعاً فراگیر در افغانستان صورت نگرفته است که منعکسکننده منافع همه گروههای قومی-سیاسی کشور باشد.
به گفتۀ این وزارت، با وجود انتصاب برخی از نمایندگان منفرد از اقوام مختلف افغانستان در حکومت طالبان، اشتراککنندگان فارمت مسکو هیچ گونه تکثر سیاسی در آن مشاهده نکرده اند.
به نقل از اعلامیه، اشتراککنندگان "بار دیگر از مقامات کنونی افغانستان خواست تا با نمایندگان گروههای سیاسی-قومی بدیل، گفتگوی عملی و نتیجهمحور را با هدف تکمیل روند حل و فصل صلحآمیز و ایجاد یک توافق متوازن، گستردهتر، فراگیر، پاسخگو و مسوولانه در حکومت افغانستان برقرار کنند".
این در حالی است که امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجۀ حکومت طالبان در این نشست گفت که بر اساس تجارب علمی و عملی، ریشه اصلی بحران افغانستان در رابطه به مسایل داخلی، تطبیق نسخهها و مودلهای خارجی بود که جغرافیه، تاریخ، فرهنگ و ارزشهای دینی افغانها در آنها نادیده گرفته شده بود.
او گفت همان گونه که طالبان در امور داخلی سایر کشور مداخله نمیکنند و "نسخه" نمیدهند، سایر کشورهای منطقه و همسایه نیز به "جای ارایه نسخه در رابطه به اساس حکومتداری افغانستان" با حکومت طالبان در هر بخشی "کار رسمی" را آغاز کنند.
مبارزه با تروریزم
وزارت خارجۀ روسیه در اعلامیهاش گفته است که اشتراککنندگان نشست فارمت مسکو با نگرانی از وضعیت سخت امنیتی در افغانستان به دلیل تشدید فعالیت گروههای تروریستی و در درجه اول داعش یاد کردند.
اعلامیه گفته است که آنان از مقامات کنونی افغانستان برای "مبارزه جدی شان با داعش" قدردانی کرد و از آنها خواستند که در برابر همه گروههای تروریستی نیز همین کار را انجام دهند.
وزارت خارجۀ روسیه گفته است: "[اشتراککنندگان] از مقامات کنونی افغانستان خواستند تا اقدامات موثری را برای انهدام، از بین بردن و جلوگیری از استقرار انواع گروههای تروریستی مستقر در افغانستان و جلوگیری از تبدیل شدن این کشور به کانون تروریزم و بیثباتی و گسترش آن به کشورهای منطقه انجام دهند".
این در حالی است که امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان در نشست فارمت مسکو گفت که حکومت این گروه دسیسۀ بزرگ ناامنسازی منطقه را از بین برده است.
متقی در این نشست با اشاره به تامین امنیت سرتاسری در افغانستان گفت: "ما در دو سال گذشته همزمان با اعمار بنیادهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی، مبارزه علیه گروههای آموزشدیدۀ اشغالگر و فتنهگر شدت بخشیدیم و توانستیم که در سراسر کشور پناهگاههای داعش را به گونۀ مسلکی از بین ببریم و دسیسه بزرگ را علیه کشورهای منطقه به شمول افغانستان خنثی کنیم".
همچنان اشتراککنندگان نشست فارمت مسکو از حکومت طالبان خواسته اند که تا با کشورهای منطقه در مبارزه با تهدیدهای دهشتافگنی و قاچاق مواد مخدر از خاک افغانستان، همکاری شان را بیشتر کند.
تداوم سیاست واقعی مبارزه موثر مواد مخدر به ویژه مواد مخدر صنعتی در افغانستان – که به باور آنان حکایت از افزایش جدی و خطرناک دارد - از دیگر خواستهای اشتراککنندگان نشست فارمت مسکو بوده است.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد به تاریخ ۱۰ سپتمبر با نشر گزارشی، از تولید سریع متامفتامین در افغانستان و افزایش قاچاق آن در داخل این کشور و کشورهای منطقه خبر داده بود.
غاده ولی، رییس اجرایی دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد گفته است: "افزایش قاچاق متامفتامین در افغانستان و منطقه حاکی از تغییر قابل توجهی در بازار مواد مخدر غیرقانونی است و توجه فوری ما را میطلبد."
این در حالی است که اشتراککنندگان نشست فارمت مسکو کاهش کشت کوکنار در افغانستان را ناشی از اقدامات موفق حکومت طالبان یاد کرده است.
حقوق زنان
نشست فارمت مسکو بر احترام به حقوق و آزادی اساسی در افغانستان، از جمله حقوق برابر برای کار، تحصیل و عدالت، "بدون تمایز از نظر جنسیت، قومیت و مذهب" تاکید کرده است.
اشتراککنندگان از محدودیتهای اعمالشدۀ طالبان بر آموزش و کار دختران و زنان نگرانی کرده و از مقامات حکومت طالبان خواسته است که آموزش مدرن را مطابق معیارهای جهانی در مکاتب افغانستان ترویج دهند.
این در حالی است که طالبان "آموزش و کار زنان و دختران" را موضوعی داخلی خوانده است. پیش از این بارها مقامات طالبان گفته اند که کشورها نباید به مسایل داخلی افغانستان مداخله کنند.
ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان گفته است که همۀ حقوق شرعی زنان به شمول تحصیلات برای شان داده میشود و نباید در این زمینه عجله کرد.
ندیم کشورهای غربی را متهم کرده است که از موضوع حقوق زنان در افغانستان به ویژه "آموزش و تحصیل دختران و زنان" "استفادهجویی" میکنند.
اما در بیش از دو سال گذشته که طالبان بار دیگر به قدرت رسیده اند، برعلاوۀ منع آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، محدودیتهای فزایندهای را بر زنان و دختران در افغانستان اعمال کرده اند.
منع تحصیل زنان و دختران در دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی، منع کار در ادارات دولتی به جز چند سکتور معدود، کار در موسسات غیرحکومتی داخلی و خارجی به شمول دفاتر ملل متحد، منع رفتن به حمام، پارکهای تفریحی و ورزشگاهها و بستن آرایشگاهها بخشی از این محدودیتهای طالبان بر زنان و دختران افغان اند.
همچنان اشتراککنندگان نشست فارمت مسکو برای گسترش تعامل با حکومت طالبان در بخشهای فرهنگی، ورزشی و آموزشی علاقمندی نشان داده اند.
نشستهای فارمت مسکو برای افغانستان از سال ۲۰۱۷ به این طرف هر سال برگزار میشود. در نومبر سال گذشته، این نشست بدون حضور نمایندگان طالبان برگزار شد، اما نمایندگان طالبان به نشست ۲۰۲۱ دعوت شده بودند.
گروه