از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دولت جمهوری اسلامی خانواده‌ها را مجبور کرده است که از نام‌های تایید شده برای فرزندانشان نام انتخاب کنند. به گفته بعضی از منتقدان این بخشی از کارزار حاکمان کشور برای اعمال ترجیحات فرهنگی و مذهبی خود بر همه ایرانیان است.
مقامات استدلال می‌کنند که نام‌های تایید نشده با ایجاد تفاوت‌ها می تواند به اختلافات بیشتر قومی در کشور دامن بزند. اما منتقدان می‌گویند که این کار مقامات دولتی در واقع تلاش برای مهندسی اجتماعی است که عمدتاً به گروه‌های اقلیت آسیب می‌زند.
در زمستان سال گذشته، محکمهٔ عالی مرند در ولایت آذربایجان شرقی، حکم به ممنوعیت استفاده از نام یک نوزاد پسر را داد. این محکمه حکم کرد که نمی‌توان نام "تورک‌آی"، که به زبان ترکی به معنای "ماه ترکی" است، را بر این کودک نهاد.
والدین این نوزاد از این حکم مایوس شدند اما از تلاش دست برنداشتند. پس از بیش از دو ماه کشمکش حقوقی، در اواخر ماه حمل امسال، محکمه آذربایجان شرقی تجدید نظر کرد و به این نتیجه رسید که نام "تورک‌آی" در فهرست "اسامی ممنوعه" نیست و این خانواده می‌تواند برای کودک شان این نام را بگذارد.
این یک پیروزی نادر برای خانواده‌های اقلیت قومی در ایران محسوب می‌شود که مدت‌ها است از امتناع دولت برای انتخاب نام دلخواه برای فرزندانشان روبرو اند.
سینا یوسفی، وکیل این خانواده در تبریز در تویتی نوشت: "بالاخره یک تورک‌آی دیگر هم صاحب شناسنامه (تذکره) شد...مردم آذربایجان برای انتخاب نام دلخواه خود برای فرزندشان مجبور هستند راه دشوار دادگاه (محکمه) و روش قضایی را طی کنند ولی هیچگاه از پیگیری حقوق خود به روش مدنی دست نخواهند کشید."
وکلا می‌گویند اکثر خانواده‌هایی که برای نام دلخواه خود تقاضای مجوز می‌کنند دست خالی از محکمه بازمی‌گردند.
در مصاحبه‌ای با بخش انگلیسی صدای امریکا، چندین تن از والدین توضیح دادند که چگونه مجبور شدند از نام مورد نظر برای فرزندانشان، پس از اینکه مقامات آنها را نام‌های خارجی، غیر اسلامی، یا نشانه ناسیونالسم قومی نامیدند، صرف نظر کنند.
این محدودیت‌ها باعث شده است که بسیاری از ایرانیان دو نام داشته باشند؛ یک نام قانونی در تذکره و یک نام دیگر که توسط خانواده و دوستان استفاده می‌شود.
یک فعال و نویسنده کرد اهل مهاباد که اکنون پناهنده ناروی است به صدای امریکا گفت که هنگامیکه می خواست نام دخترش را "هانا"، که یکی از نام‌های محبوب در بین فرهنگ‌های مختلف است، ثبت کند، تاثیر این قانون را حس کرد. هانا به زبان کردی به معنای "روی آوردن" یا "نزدیک شدن" است.
او گفت: "آنها گفتند که نمی توانند آن را بپذیرند، زیر یک نام خارجی است. من به آنها گفتم که نه، کردی است. بعد از آن که یک سند حدود ۱۰۰ صفحه‌ای که فهرست حاوی نام‌های قابل قبول بود را بیرون آوردند، به من گفتند هانا در فهرست نیست و نمی توان از آن استفاده کرد."
فرهاد جوادی، نویسنده کتابی درباره نام‌های ترکی، می‌گوید، اگر چه به مردم می‌گویند که قانونی وجود ندارد که آنها را از انتخاب نام‌های ترکی برای فرزندانشان باز دارد، ولی به قدری کاغذ‌پرانی و چند روز رفت و آمد به وجود می‌آورند تا والدین خسته شوند و بگویند هر اسمی باشد انتخاب می‌کنند.
عدم پیروی از قاعده نام‌ها می‌تواند عواقب ناگواری برای برخی از خانواده‌ها داشته باشد.
یکی از شهروندان ساکن شهر جلفا در ولایت آذربایجان شرقی می گوید که از سال گذشته نتوانسته است برای پسر ۳ ساله‌اش بیمه صحی دریافت کند. او گفت که مقامات از صدور تذکره برای پسرش خودداری کرده‌اند، چرا که او اصرار داشت نام پسرش را نام ترکی "هون‌تای" به معنای "مانند هون‌ها" بگذارد.
هون‌ها مردم عشایر (کوچی) باستانی بودند که بین سده چهارم و ششم میلادی (حدود ۱۷۰۰ تا ۱۵۰۰ سال پیش) در آسیای مرکزی، قفقاز، و اروپای شرقی زندگی می‌کردند.
پدر "هون‌تای" گفت [چون فرزندش تذکره و در نتیجه بیمه صحی ندارد] باید خرج دوا و سایر هزینه‌های درمانی او را از جیب خود بپردازد ولی همچنان امیدوار است که مسوولان ثبت احوال ایران روزی این نام را بپذیرند.
