جواد ظریف، وزیر خارجۀ ایران گفته است که اگر ایالات متحده در پی احیای دوبارۀ توافقنامۀ هستهای ۲۰۱۵ است، باید نخست تحریمهای وضع شده بر تهران را لغو کند.
آقای ظریف در مصاحبه با تلویزیون انگلیسی زبان پرس تی وی ایران گفت: "ایالات متحده قادر نخواهد بود پیش از لغو تحریمها به توافق هستهای دوباره ملحق شود...زمانیکه همه طرفها مکلفیتهای خود را انجام دادند، گفتگوها آغاز خواهد شد."
حکومت ایالات متحده هفتۀ گذشته گفت که آمادۀ مذاکره در مورد توافقنامۀ هستهای ۲۰۱۵ میان ایران و قدرتهای جهان است. بر بنیاد این توافقنامه که هدف نهایی آن جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای است، اکثر تحریمهای غرب به ویژه ایالات متحده بر ایران لغو شد.
اما دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ خروج ایالات متحده را از این توافقنامه اعلام کرد و تحریمهایی را که در اثر آن لغو شده بود، دوباره زیر نام "فشار اعظمی" بر ایران اعمال کرد. رفته رفته ایران نیز در تناقض با تعهداتش در این توافقنامه به غنی سازی یورانیم آغاز کرد.
آقای ظریف گفت: "بایدن مدعی است که پالیسی فشار اعظمی ترمپ ناکامی اعظمی بود...اما آنان [حکومت بایدن] آن پالیسی را [در قبال ایران] تغییر نداده اند. ایالات متحده به اعمال فشار، تحریمها و زورگویی معتاد است...این روش بر ایران کارآیی ندارد."
اکنون که هم ایران و هم ایالات متحده مایل به گفتگو در مورد توافقنامۀ هستهای اند، دو طرف در مورد اینکه کدام جناح باید نخست اقدام کند، اختلاف نظر دارند. ایران پافشاری دارد که ایالات متحده باید نخست تحریمها را لغو کند، اما واشنگتن تاکید دارد که تهران باید نخست مکلفیتهای خود را بر اساس این توافقنامه انجام دهد تا مذاکرات آغاز شود.
تحریمهای فلج کنندۀ اقتصادی ایالات متحده، ضربۀ شدیدی بر ایران وارد کرده است که در کنار آن همهگیری کروناویروس و پیامدهای اقتصادی ناشی از آن، ایران را بیشتر از پیش زمینگیر کرده است.
پارلمان ایران سال گذشته قانونی را تصویب کرد که حکومت آن کشور را مکلف میسازد تا در صورت لغو نشدن تحریمها، تطبیق "پروتوکول اضافی" را سر از تاریخ ۲۳ فبروری پایان ببخشد.
پروتوکول اضافی به مفتش ادارۀ بینالمللی انرژی اتمی ملل متحد این صلاحیت را میدهد که هر زمانی که خواسته باشد، تاسیسات هستهای ایران را تفتیش کند.
آقای ظریف گفت: "این ضرب الاجل برای جهان نیست. این یک هشدار نهایی نیست...مانند هر دموکراسی دیگر، ما باید قوانینی را تطبیق کنیم که از سوی پارلمان تصویب میشود...اقدام برای [توقف تفتیش آنی] به مفهوم ترک توافقنامه نیست."
ایالات متحدۀ امریکا و کشورهای اروپایی دخیل در توافقنامۀ هستهای ۲۰۱۵ به از پیامدهای ممانعت در برابر ماموریت مفتش هستهای ملل متحد، به ایران هشدار داده اند.
به نقل از رسانههای دولتی ایران، رافایل گروسی، منشی عمومی ادارۀ بینالمللی انرژی اتمی که هم اکنون در تهران به سر میبرد، روز یکشنبه ۲۱ فبروری (سوم حوت) در مورد پابندی ایران به پروتوکول اضافی و ماموریت مفتش هستهای ملل متحد در آن کشور، با مقامهای ایرانی دیدار و صحبت کرد.
وزیر خارجۀ ایران گفت: "در مورد احترام به قوانین کشورمان با آقای گروسی صحبت خواهیم کرد...اما در عین زمان، برای وی بنبستی ایجاد نمیکنیم تا بتواند وظایف خود را انجام داده و نشان دهد که برنامۀ هستهای ایران ماهیت صلح آمیز دارد."