پس از آن که گروه طالبان یک بار دیگر بر افغانستان مسلط شدند، دروازه‌های مکاتب متوسطه و لیسه را به روی دختران مسدود کردند و با وجود تعهدات مقامات این گروه برای بازگشایی مکاتب، ۳۰۰ روز است که دختران از فراگیری آموزش محروم نگهداشته شده اند.
طالبان در جریان حکمرانی قبلی خویش میان سال‌های ۱۹۹۶ و ۲۰۰۱ نیز به دختران اجازه نمی‌دادند پس از صنف ششم به مکتب بروند و اکنون با اتخاذ این تصمیم، بار دیگر خاطرات دوران قبلی خویش را تازه کرده اند.
مسدود ماندن مکاتب متوسطه و لیسهٔ دختران واکنش‌های ملی و بین المللی را در قبال داشته است. در افغانستان زنان در شهر های مختلف دست به اعتراض زدند و کمپاین های مدنی نیز از طریق رسانه‌های اجتماعی راه اندازی شد، اما هیچ یک از این تلاش‌ها تا اکنون نتیجه نداده است و طالبان ضمن این که این دادخواهی‌ها را نظر انداز کرده، دست به بازداشت و حبس فعالین شامل در آن نیز زده اند.
طالبان می‌گویند که طبق قوانین شریعت، حقوق زنان را تامین می‌کنند و مصروف تصمیم گیری روی نصاب تعلیمی و یونیفورم مکاتب دختران هستند، اما به دلیل مشکلات اقتصادی و امنیتی و مساعد نبودن شرایط مکاتب دختران را مسدود نگهداشته اند و با حل این مشکلات مکاتب بازگشایی خواهند شد.
با آنهم، افغانستان یگانه کشور اسلامی است که دختران در آن اجازه رفتن به مکتب را ندارند.
انیسه شهید، خبرنگار افغان، این وضعیت را فاجعه‌بار خوانده و می‌گوید که مسدود ماندن مکاتب، دختران را به سمت بحران های بدتر می‌کشاند: "هیچ کشور اسلامی ندیده باشید که دختران در آن حق آموزش را نداشته باشند، خداوند گفته است که آموزش علم بر مرد و زن فرض است. طالبان بر اساس کدام فلسفه و دین دختران افغان را از آموزش محروم ساخته اند؟"
طالبان، چند روز پیش از کنفرانس ملل متحد روی جمع آوری کمک‌ها برای افغانستان در ماه مارچ سال جاری، تعهد کردند که مکاتب را به تاریخ ۳۱ ماه مارچ خواهند گشود، اما چند روز بعد این تصمیم را فسخ کردند.
برخی از تحلیلگران از عدم واکنش جدی جهانی در این خصوص انتقاد کرده و می‌گویند که جدی نبودن جامعهٔ جهانی سبب مسدود ماندن مکاتب دختران در افغانستان شده است.
هیدر بار، معاون بخش زنان در دیده بان حقوق بشر به صدای امریکا گفت: "ما از واکنش جهانی بی نهایت متاسفیم که با تقبیج گسترده و اعلامیه ها همراه بود اما نه با یک طرح واحد".
جامعهٔ جهانی از طالبان می‌خواهد تا به حقوق بشری مردم افغانستان، به ویژه اقلیت‌ها، زنان و دختران احترام گذاشته و به زنان و دختران زمینه کار و آموزش را فراهم کنند.
برخی از اعضای حکومت طالبان نیز با انتقاد از عملکرد رهبری این گروه، خواستار بازگشایی مکاتب دختران شده اند.
شیر محمد عباس استانکزی، معاون وزارت خارجهٔ حکومت طالبان و سهیل شاهین، سخنگوی پیشین دفتر سیاسی طالبان در قطر و یکی از اعضای بلند پایهٔ این گروه که بر اساس گزارش ها، دختران شان در خارج مصروف تحصیل اند، خواهان بازگشایی مکاتب دختران در افغانستان شده اند.
دراوایل هفتهٔ جاری، فقیرالله فایق، رییس شورای علمای طالبان در ولایت کابل گفت که هبت الله اخندزاده، رهبر طالبان، با گشایش مکاتب دختران مخالفت ندارد و دروازه‌های مکاتب به زودی به روی دختران باز خواهند شد.
رییس شورای علمای طالبان در ولایت کابل در مصاحبه‌ای به صدای امریکا گفت که یگانه علت باز نشدن مکاتب دختران این است که "صنوف آنان باید جدا باشد". این درحالی است که در طول دو دههٔ گذشته مکاتب دختران و پسران جدا بوده و حتی اکثریت استادان و مامورین مکاتب دختران نیز زنان بودند.
تحلیلگران و آگاهان می‌گویند که در بخش رهبری طالبان انقسام وجود دارد و گفته می‌شود اعضای افراطی این گروه مخالف این نوع نظریات اند اما ضمناً گفته می‌شود که طالبان از مکاتب دختران منحیث ابزار فشار بر جامعهٔ جهانی برای کسب رسمیت استفاده می‌کنند.
طارق فرهادی، تحلیلگر امور سیاسی به صدای امریکا گفت: "برخی فکر می‌کنند که زعامت طالبان که آدرس اش معلوم نیست که از کجا اداره می‌شود، شاید از بیرون به آن‌ها گفته می‌شود که افغانستان را در حالت انزوا نگه دارند و توجه جهان را به موضوعات حقوق بشری مبذول دارند تا از معادن افغانستان، سواستفاده صورت گیرد."
هر چه باشد، قربانیان اصلی این تصمیم حکومت طالبان، میلیون ها دختری اند که از آموزش محروم مانده اند و اکنون شماری از آنان می‌گویند که در حالت بی سرنوشتی به اختلالات روانی مبتلا شده اند و اضطراب، ترس، فشار، وسواس و یادفراموشی از مواردی اند که به گفتهٔ این دانش‌آموزان در طی حدود ۱۱ ماه تجربه کرده اند.
ام‌البنین، یک دانش‌آموز در کابل، به صدای امریکا گفت که بسته‌ماندن مکاتب از رهگذر روحی و روانی بر وی تاثیرات منفی گذاشته است.
او افزود: "همیشه فکرم این است که چه زمانی مکتب‌ها باز می‌شود. آن‌قدر هم پولدار نیستیم که به کورس‌های خانگی برویم."
در این حال، شماری دیگر از دختران می‌گویند که می‌خواهند تحصیل کنند، در جامعه جایگاه خود را داشته باشند و برای مردم و کشور شان خدمت کنند.
یکی از این دانش آموزان که به دلایل امنیتی از گرفتن نامش خودداری کرد به صدای امریکا گفت: "می‌خواهیم داکتر و یا یک معلم خوب شویم و درس خواندن حق مسلم ما است. در دین اسلام به درس خواندن و یا کار کردن زنان در جامعه، ممانعتی وجود ندارد، ما می‌خواهیم درس بخوانیم تا به کشور خدمت کنیم."
اگرچه طالبان وعده داده بودند که همه دختران و زنان افغان به آموزش و کار دسترسی کامل خواهند داشت و به حقوق آن‌ها احترام می‌گذارند، این گروه تا اکنون این وعده‌ها را عملی نکرده است.
